EU đang tính sử dụng tài sản Nga làm bảo đảm để Ukraine có thể thực hiện khoản vay bồi thường (Ảnh: Reuters).
Mỹ dường như đã vận động nhiều nước trong Liên minh châu Âu nhằm tìm cách ngăn chặn kế hoạch của EU sử dụng tài sản Ngân hàng Trung ương Nga bị đóng băng để bảo đảm cho khoản cho Ukraine vay quy mô lớn, các nhà ngoại giao châu Âu am hiểu vấn đề chia sẻ với Bloomberg.
Các quan chức Mỹ được cho đã lập luận với các quốc gia thành viên rằng những tài sản này cần thiết để giúp bảo đảm một thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga, do vậy chúng không nên được sử dụng để kéo dài cuộc chiến, các nguồn tin cho biết.
EU trong tuần này đã đưa ra đề xuất sử dụng các tài sản bị phong tỏa để bảo đảm cho khoản vay 90 tỉ euro nhằm đáp ứng nhu cầu kinh tế và quân sự của Ukraine trong 2 năm tới. Hiện có khoảng 210 tỉ euro tài sản Nga bị đóng băng trên lãnh thổ EU.
Cả Mỹ, Nga và châu Âu chưa bình luận về thông tin này.
Các cuộc thảo luận diễn ra vào thời điểm then chốt đối với Ukraine, khi họ đang chịu bất lợi trên chiến trường và nguy cơ phải nhượng bộ trên bàn đàm phán.
Ukraine đồng thời có nguy cơ cạn tiền vào đầu năm 2026 và chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cắt phần lớn viện trợ từ Mỹ, chuyển trách nhiệm này sang châu Âu.
Washington cũng đang xem xét nguồn tài sản Nga như một phần trong các đề xuất thúc đẩy đàm phán hòa bình với Moscow, và từng gợi ý rằng chúng có thể được sử dụng để tài trợ cho các khoản đầu tư hậu chiến ở Ukraine do Mỹ dẫn dắt.
Một kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ đã được điều chỉnh kể từ khi xuất hiện vào tháng 11, nhưng tài sản vẫn là một trong những điểm nghẽn lớn, cùng với việc xác định số phận các vùng lãnh thổ Ukraine mà Nga đang kiểm soát và việc bảo đảm an ninh trong tương lai cho Kiev, theo một số nguồn tin.
Các lãnh đạo châu Âu kiên quyết cho rằng việc sử dụng số tài sản này là vấn đề của châu Âu vì phần lớn lượng tiền bị đóng băng nằm ở châu Âu.
“Không có khả năng để số tiền mà chúng tôi huy động được lại chuyển sang Mỹ”, Thủ tướng Đức Friedrich Merz nói ngày 4/12.
“Chính phủ Mỹ biết điều này, và đây cũng là lập trường đàm phán của chính phủ Đức. Đây cũng là sự đồng thuận ở cấp độ châu Âu. Hoàn toàn không có bất kỳ bất đồng nào về vấn đề này. Số tiền này phải chảy đến Ukraine, nó phải hỗ trợ Ukraine”, ông nói.
Kế hoạch của EU trong việc sử dụng số tài sản này cũng gặp phản đối trong nội bộ châu Âu, đặc biệt từ Bỉ, nơi phần lớn tài sản được lưu giữ.
Ông Merz sẽ đến Brussels ngày 5/12 để đàm phán với Thủ tướng Belgium Bart De Wever và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhằm thuyết phục Bỉ ủng hộ kế hoạch của châu Âu.
Ông Merz, người ủng hộ mạnh mẽ việc sử dụng tài sản Nga để hỗ trợ Ukraine, nói với báo chí rằng ông rất “nghiêm túc” với những lo ngại của Thủ tướng Bỉ và sẽ cố gắng giải quyết chúng tại cuộc họp ngày 5/12.
Bỉ lập luận rằng nước này vẫn chưa nhận được đủ đảm bảo rằng họ sẽ không phải một mình gánh chịu rủi ro trong tương lai nếu Moscow thắng bất kỳ yêu cầu pháp lý nào nhằm đòi lại tài sản.
Nước này cũng nói rằng việc sử dụng tài sản bị đóng băng có thể khiến châu Âu và các công ty châu Âu đối mặt với sự trả đũa từ Nga.
Sự từ chối hiện tại của Bỉ là trở ngại chính đối với việc thông qua kế hoạch trước hội nghị thượng đỉnh lãnh đạo EU vào cuối tháng 12, nơi khối dự kiến chốt các đề xuất.
Ngoài Bỉ, Hungary phản đối kế hoạch, trong khi Slovakia nói rằng nước này sẽ không ủng hộ các đề xuất cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine.
Việc thông qua chỉ cần đa số đủ điều kiện từ các quốc gia thành viên.
Ủy ban châu Âu cũng nêu lựa chọn phát hành nợ chung của khối cho Ukraine nếu các bên không thể đạt thỏa thuận sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga.
Tuy nhiên, các quốc gia thành viên, bao gồm cả Đức, bác bỏ ý tưởng này, và việc nó đòi hỏi đồng thuận khiến khả năng thực hiện trở nên rất thấp.
Trong khi đó, Nga cảnh báo cứng rắn về kịch bản tài sản của nước này bị châu Âu sử dụng để cho Ukraine vay bồi thường.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/bao-my-washington-neu-ly-do-ngan-eu-dung-tai-san-nga-cho-ukraine-vay-20251205174421620.htm
