Bị bong gân có nên xoa dầu nóng không?

Bong gân là tình trạng dây chằng bị căng quá mức hoặc bị rách gây đau, giảm hoặc mất vận động khớp, thường xảy ra sau chấn thương thể thao, tai nạn sinh hoạt, thao tác làm việc lặp lại kéo dài. Vị trí bong gân thường gặp nhất là khớp cổ chân, gây đau, sưng tấy, bầm tím.

ThS Trần Văn Dần, Khoa Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết không nên xoa dầu nóng hoặc chườm nóng khi có dấu hiệu bong gân. Dầu nóng làm giãn mạch máu tại vùng tổn thương, khiến máu chảy vào mô mềm nhiều hơn, làm sưng nề và bầm tím nặng hơn, thậm chí tăng nguy cơ xuất huyết bên trong khớp, quanh dây chằng.

Nhiệt độ tăng kích thích dây chằng, làm tổn thương kéo dài hơn, khó lành, lâu hồi phục. Sau khi xoa dầu nóng hoặc chườm nóng, nhiều người thấy thoải mái hơn, nhầm tưởng cơn đau đã giảm nên vận động sớm trở lại, có thể làm tăng nặng tổn thương bong gân.

Thạc sĩ Dần cho biết trong 72 tiếng đầu sau chấn thương bong gân, người bệnh nên tuân thủ phác đồ chuẩn quốc tế, viết tắt là PRICE.

P- Protection (Bảo vệ): Cần ngừng hoạt động gây chấn thương ngay lập tức để bảo vệ dây chằng.

R – Rest (Nghỉ ngơi): Hạn chế vận động, không tự ý vận động vùng bong gân nếu chưa được sơ cứu đầy đủ. Không tự ý xoa bóp, tác động lực vào vùng đau.

I – Ice (Chườm lạnh): Sử dụng túi chườm hoặc khăn lạnh chườm vào vùng bong gân trong 15-20 phút, chườm 4-8 lần mỗi ngày, giúp co mạch máu, giảm sưng và đau. Tránh để đá lạnh tiếp xúc trực tiếp với da và tránh đặt túi chườm tại một vị trí quá lâu để không gây bỏng lạnh.

C – Compression (Băng ép): Dùng băng vừa phải để cố định khớp, nâng đỡ khớp bị tổn thương và không băng quá chặt gây tắc tuần hoàn, cũng không quá lỏng.

E – Elevation (Kê cao): Nếu là chi dưới, kê cao chân; nếu là chi trên, kê cao tay (dùng gối hoặc gối ôm) khi ngồi hoặc nằm. Dùng băng tam giác hoặc khăn, treo tay bị thương lên ngực, giữ tay ở tư thế chức năng (tức là tư thế thoải mái nhất) và buộc cố định nhẹ nhàng trước ngực, giúp giảm sưng và cải thiện tuần hoàn.

Đa số trường hợp bong gân nhẹ độ một, dây chằng giãn nhẹ, đau sưng ít, có thể hồi phục sau khi áp dụng nguyên tắc PRICE. Nếu bệnh nhân bị bong gân nặng hơn, độ hai với một số dây chằng rách, đau rõ rệt, sưng vừa, hoặc độ ba khi dây chằng đứt hoàn toàn, gây đau dữ dội, sưng nặng, bầm tím lan rộng, khớp mất vững, cần tới bệnh viện chuyên khoa để được khám và điều trị bong gân chuyên sâu.

Dựa trên khám lâm sàng, bác sĩ chỉ định bệnh nhân siêu âm khớp hoặc chụp cộng hưởng từ MRI để chẩn đoán bong gân. Tùy tình trạng, bác sĩ đưa phác đồ điều trị bảo tồn hoặc phẫu thuật tái tạo dây chằng, phục hồi chức năng toàn diện giúp người bệnh hồi phục sớm và hiệu quả nhất.

Để phòng tránh bong gân, người chơi thể thao nên khởi động kỹ, khi chơi các bộ môn ngoài trời như chạy bộ, bóng đá, bóng rổ cần chú ý thời tiết, địa hình, không nên chơi hoặc tập luyện quá sức, lắng nghe cơ thể để nghỉ ngơi phù hợp. Trong lao động, sinh hoạt cần chú ý phòng tránh nguy cơ trượt ngã, dọn dẹp gọn gàng các chướng ngại vật trong nhà và tại nơi làm việc. Tập thể dục thường xuyên để cơ xương khớp khỏe mạnh, duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân béo phì.

Thanh Long