Biến chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh

Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng khiến nhu mô phổi bị viêm. Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập, cấu trúc trong phổi như nhu mô và mô kẽ bị kích ứng, tổn thương. Lúc đó, các phế nang (nơi trao đổi oxy cho cơ thể) hoặc màng phổi lân cận có thể nhiễm trùng, làm đường thở tích tụ dịch và mủ. Khi đó, trẻ xuất hiện những biểu hiện như ho có đờm, mủ, sốt, thở nhanh.

BS.CKI Nguyễn Văn Toản, khoa Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết viêm phổi là bệnh lý nguy hiểm ở trẻ sơ sinh vì hệ hô hấp ở bé chưa trưởng thành đầy đủ, có thể gây ra nhiều biến chứng.

Tràn mủ màng phổi

Theo bác sĩ Toản, nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tràn mủ màng phổi (viêm mủ màng phổi) là viêm phổi do vi khuẩn. Khi xâm nhập, vi khuẩn có thể gây viêm hoại tử nhu mô phổi và làm xuất tiết mủ vào khoang màng phổi. Điều này là do một số vi khuẩn có khả năng tấn công đồng thời cả nhu mô phổi, màng phổi.

Tràn mủ màng phổi chèn ép khiến nhu mô phổi hoạt động kém hiệu quả, có thể làm khoang màng phổi dày dính, vách hóa, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Trẻ có thể xuất hiện dấu hiệu như sốt cao, nhiễm trùng, nhiễm độc, li bì, khó thở hoặc thậm chí sốc nhiễm khuẩn. Nếu không chữa trị kịp thời và đúng cách, tràn mủ màng phổi dẫn đến vách hóa, dày dính khoang màng phổi ảnh hưởng tới chức năng hô hấp sau này.

Để phòng ngừa tràn mủ màng phổi do viêm phổi, cha mẹ cần chú trọng tăng cường sức đề kháng cho trẻ, tiêm chủng đầy đủ, giữ vệ sinh sạch sẽ. Trẻ tránh tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như khói thuốc, bụi bẩn, môi trường ô nhiễm.

Tràn khí màng phổi

Khi phổi viêm nặng, cấu trúc phế nang trở nên yếu và dễ vỡ. Khi đó, khí thoát ra khỏi phổi và tích tụ trong khoang màng phổi – khoảng không gian nằm giữa phổi và thành ngực. Lượng khí bị giữ lại có thể gây chèn ép phổi khiến phổi không nở được, cản trở quá trình trao đổi oxy, dẫn đến khó thở đột ngột, tím tái. Tràn khí màng phổi là tình trạng cần cấp cứu để giải phóng khí, giúp phổi hoạt động trở lại.

Áp xe phổi

Khi ổ viêm lan rộng, nhu mô phổi bị phá hủy và tạo thành các hốc chứa mủ bên trong phổi. Trẻ mắc bệnh thường ho kéo dài, sốt cao khó hạ, mệt, bú kém và có nguy cơ suy hô hấp. Quá trình điều trị áp xe phổi thường kéo dài do kháng sinh khó thấm vào ổ áp xe, có thể để lại sẹo xơ phổi, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của trẻ trong tương lai. Một số trường hợp nặng gây vỡ ổ mủ vào khoang màng phổi, dẫn đến tràn mủ màng phổi, đe dọa tính mạng trẻ.

Viêm phổi hoại tử

Viêm phổi hoại tử đặc trưng bởi sự phá hủy và hoại tử mô phổi, có thể hình thành các hang nhỏ, thường kèm theo tổn thương màng phổi. Tình trạng này diễn biến phức tạp, tỷ lệ tử vong cao. Nếu phụ huynh nhận thấy trẻ sơ sinh có dấu hiệu bất thường như trẻ thở nhanh, khó thở, tím tái môi hoặc đầu chi, bỏ bú, nghi ngờ viêm phổi nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi.

Nhiễm trùng máu

Nhiễm trùng máu là biến chứng nguy hiểm của viêm phổi ở trẻ sơ sinh. Vi khuẩn từ phổi xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng máu và nặng hơn là sốc nhiễm trùng. Lúc này, huyết áp giảm sâu, tim không thể bơm đủ máu nuôi cơ thể.

Bác sĩ Toản khuyên cha mẹ nên tuân thủ điều trị cho trẻ theo chỉ định, đảm bảo trẻ được dinh dưỡng đầy đủ, ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, đồng thời theo dõi sát diễn tiến bệnh. Trẻ được tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo có thể phòng nhiều bệnh lý nhiễm trùng.

Hằng Trần