Bóng đá Việt Nam vui hay mệt với AFC Nations League?

Vì sao cần có AFC Nations League?

AFC Nations League là gì? Người hâm mộ bóng đá dễ dàng suy ra được từ UEFA Nations League – giải đấu ra đời từ năm 2018, và đến nay Ronaldo cùng các đồng đội Bồ Đào Nha đã vô địch 2 lần. 

Ý tưởng về Nations League tập trung vào việc “dọn dẹp” các trận đấu giao hữu, nằm rải rác ở những loạt FIFA Days dài lê thê, và thường thiếu cảm hứng ở bóng đá châu Âu. 

Mỗi đội tuyển quốc gia châu Âu trải qua một chu kỳ vòng loại 2 năm cho mỗi giải đấu lớn (World Cup hoặc Euro). Nhưng các trận đấu vòng loại chỉ kéo dài khoảng 1 năm, và 1 năm còn lại là dành cho những trận giao hữu vô thưởng vô phạt. 

Đó thường là giai đoạn năm đầu tiên sau khi kết thúc 1 giải đấu lớn – Euro hoặc World Cup. 

UEFA không muốn lãng phí, họ muốn tối ưu hóa các loạt FIFA Days, và vì vậy cho ra đời UEFA Nations League. Và thế là các trận giao hữu hầu như không còn nữa.

Không chỉ vậy, UEFA còn “phân vùng” UEFA Nations League, chia 56 đội tuyển quốc gia của châu lục mình thành 4 nhóm. Những đội cùng nhóm sẽ đấu với nhau. 

Và thế là Pháp đụng Tây Ban Nha, Đức chạm trán Hà Lan, hay Ronaldo đá chung kết cùng Bồ Đào Nha trở thành chuyện “cơm bữa”. 

Hằng năm, những đội chơi tốt ở nhóm B sẽ được lên nhóm A, và ngược lại, đội chơi tệ ở nhóm A sẽ rớt xuống nhóm B. 

AFC từ lâu đã muốn noi theo UEFA tổ chức Nations League, và đến nay thì kế hoạch này chính thức được công bố.

Với 47 đội, ít hơn châu Âu, và khoảng cách giữa các nền bóng đá cũng gần nhau hơn, AFC Nations League dự kiến sẽ chỉ chia làm 3 hạng đấu, thay vì 4 như UEFA Nations League. 

Mỗi hạng đấu dự kiến sẽ có 15-16 đội, và sắp xếp dựa trên thứ hạng FIFA. Việt Nam hiện đang xếp hạng 20 ở châu Á, nhiều khả năng sẽ rơi vào nhóm 2. Còn Thái Lan – với vị trí thứ 15 trên bảng xếp hạng FIFA có thể sẽ vào nhóm 1 trong mùa đầu tiên.

Điều đó đồng nghĩa Thái Lan sẽ thường xuyên được chạm trán Nhật Bản, Hàn Quốc… Còn đối thủ của Việt Nam trong năm đầu tiên tại AFC Nations League sẽ là nhóm các đội Đông Nam Á quen mặt, thêm vào các đội Trung Á như Turkmenistan, Kyrgyzstan, Tajikistan, các đội nhóm trung bình ở Trung Đông như Lebanon hay Kuwait…

Nhưng đừng vội buồn, AFC Nations League cũng sẽ có lên/xuống hạng như UEFA Nations League. Với thực lực hiện tại, Thái Lan khó lòng “sống sót” ở nhóm có Nhật Bản, Hàn Quốc, còn Việt Nam tự tin sẽ vươn lên nhóm 1 sau năm đầu tiên. 

Và chắc chắn người hâm mộ Việt Nam sẽ không còn phải “ngáp ngắn ngáp dài” với những trận giao hữu vô thưởng vô phạt chạm trán Campuchia hay Lào. 

Giải đấu nhiều tranh cãi

Đó là viễn cảnh đẹp đẽ mà AFC Nations League vẽ ra. Còn thực tế ra sao? Trước tiên, hãy nhìn lại UEFA Nations League.

Ở năm đầu tiên tổ chức giải, UEFA Nations League tạo nên hứng khởi lớn cho người hâm mộ khi các đội bóng lớn đụng độ nhau thường xuyên. Trận chung kết hạng A của UEFA Nations League mùa giải 2018-2019 có 44.000 khán giả đến sân, chiếm 90% sức chứa sân vận động De Dragao (Porto).

Nhưng chỉ 2 năm sau, cơn hứng khởi của người hâm mộ bị dập tắt nhanh chóng. Trận chung kết giữa Tây Ban Nha và Pháp chỉ thu hút vỏn vẹn 31.500 CĐV đến sân, chiếm 40% sức chứa sân San Siro. Đến năm 2023, ban tổ chức chấp nhận chuyển sang sân De Kuip của Hà Lan, chỉ 50.000 người, nhưng rồi lượng CĐV đến sân cũng không quá 40.000.

Đó là ở các trận chung kết, con số của những trận vòng bảng càng thê thảm hơn, với lượng khán giả trung bình của mùa giải 2022-2023 chỉ vào khoảng 19.000 người/trận. 

Và sau 7 năm ra đời, UEFA Nations League ngày càng phải nhận nhiều lời chỉ trích, mặc dù trên lý thuyết, giải đấu đã nâng tầm các trận giao hữu thành một giải đấu chính thức, và khiến các đội bóng lớn đụng độ nhau thường xuyên.

UEFA Nations League khiến lịch trình thi đấu của các ngôi sao hàng đầu thế giới trở nên dày đặc đến không thở nổi. Kevin De Bruyne từng nhiều lần phàn nàn về điều này, cả HLV Guardiola hay Klopp cũng vậy.

Điều tương tự liệu có xuất hiện với bóng đá châu Á? Có thể là không.

Vấn đề mà UEFA Nations League tạo ra đặc biệt nổi cộm với phân khúc những ngôi sao hàng đầu thế giới – những người luôn phải đá chính, sắm vai trò không thể thay thế ở đội tuyển quốc gia, ở CLB, ở giải quốc gia, ở giải châu lục…

Những người mệt mỏi nhất vì UEFA Nations League là De Bruyne, là Mbappe, chứ không phải các cầu thủ người Serbia, Thụy Điển, hay… San Marino.

Phân khúc cao nhất đó không tồn tại với bóng đá châu Á. Ví dụ, Lee Kang In tuy là ngôi sao số 1, số 2 Hàn Quốc hiện tại, anh chỉ sắm vai dự bị ở PSG. Lee Kang In không phải phàn nàn về việc đá nhiều trận hơn cho tuyển quốc gia. 

Hệ thống giải vô địch quốc gia ở các nước châu Á thường cũng không dày đặc như ở châu Âu. Hiếm có chuyện mỗi cầu thủ phải chơi 60-70 trận/mùa, như điều mà nhiều ngôi sao Real Madrid hay Chelsea phải trải qua mùa rồi.

AFC Nations League có thể không hành xác cầu thủ như UEFA Nations League, và thật sự mang đến niềm vui cho người hâm mộ khi tạo cơ hội để những đội bóng lớn chạm trán thường xuyên hơn.

Những trận đấu “thảm sát” với số bàn thắng 2 chữ số, giữa những nền bóng đá đứng đầu và đứng cuối khu vực sẽ thưa dần, giúp FIFA Days luôn luôn kịch tính.

Nhưng chuyện gì cũng có 2 mặt. Nhiều ngôi sao châu Á đang thi đấu tại châu Âu sẽ phải di chuyển nhiều hơn.

Trước đây, các đội tuyển Nhật Bản, Hàn Quốc thường không triệu tập dàn ngôi sao hàng đầu ở các lượt trận giao hữu vô thưởng vô phạt, tránh cho họ việc phải di chuyển 10.000 – 20.000km ở các loạt FIFA Days không mấy quan trọng. 

Còn với AFC Nations League, mọi trận đấu với tuyển quốc gia, với FIFA Days đều trở nên quan trọng. 

Cả với những cầu thủ Việt Nam cũng vậy. Nếu vươn lên nhóm 1, các cầu thủ Việt sẽ tập quen dần với cảm giác “hôm nay chơi bóng tại Ả Rập, 3 ngày sau lại ra sân tại Nhật Bản”. Đó là một cường độ thi đấu đỉnh cao mà chắc chắn dàn ngôi sao Việt Nam còn phải tập làm quen.

AFC Nations League chắc chắn vui hơn, nhưng cũng mệt hơn.