Cả làng làm chả quế khổng lồ 120kg, đãi khách Thủ đô thưởng thức

Chiều cuối tuần, tiếng giã giò đều tay vang lên rộn ràng tại gian hàng của làng nghề truyền thống giò chả Ước Lễ (xã Dân Hoà) trong khuôn khổ Lễ hội ẩm thực Hà Nội năm 2025.

Lần đầu tiên được tự tay cầm chày, nhiều thực khách tỏ ra lúng túng nhưng đầy thích thú. Khi nguyên liệu đạt đến độ dẻo quánh, các nghệ nhân làm giò gói ngay tại chỗ thu hút sự chú ý của mọi người. 

Tham dự Lễ hội năm nay, ngoài bán các loại giò, chả đặc sản của địa phương, bà con ở làng Ước Lễ còn làm một ông chả quế nặng 120kg, dài 2,4m, được chở bằng ô tô đến Công viên Thống Nhất. Sau khi được dỡ ra khỏi khuôn, khối chả quế được chia để đãi khách tham quan và làm quà tặng.

Dân làng làm ống chả quế 120kg, chở bằng ô tô đến Lễ hội

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, ông Đặng Hồng Sơn (Chủ tịch Hội làng nghề giò chả Ước Lễ, xã Dân Hoà, Hà Nội), cho biết ý tưởng làm ống chả quế khổng lồ không chỉ để giới thiệu với du khách, dân làng còn mong muốn gửi gắm thông điệp về sự kết nối cộng đồng của các thế hệ từ già đến trẻ.

Ống chả quế nặng 120kg được chuẩn bị trong 6 tiếng (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

“Điều chúng tôi mong muốn lớn hơn là thương hiệu của làng nghề giò chả Ước Lễ ngày càng được lan toả. Trong tương lai, bà con hy vọng giò chả Ước Lễ trở thành Di sản văn hoá phi vật thể của Việt Nam, góp phần giữ gìn nét đẹp văn hoá ẩm thực đặc trưng của Thủ đô”, ông Sơn bày tỏ. 

Theo ông Sơn, để kịp đưa đến Lễ hội ẩm thực Hà Nội tối 19/12, các nghệ nhân bắt đầu làm chả quế từ 10h cùng ngày. 

Nguyên liệu gồm 100kg thịt và 20kg mỡ phần (mỡ ở gáy của lợn) được lựa chọn kỹ, tươi ngon như truyền thống từ bao đời nay của làng Ước Lễ. 

Thịt được lọc bỏ gân và màng, chỉ còn phần nạc. Người làm sẽ cho thêm gia vị mắm, muối, đặc biệt phải có quế chi – cành non của cây quế. Toàn bộ nguyên liệu được đưa vào máy để xay nhuyễn trong 5 phút. Quá trình làm từ lúc bắt đầu đến khi kết thúc kéo dài khoảng 6 tiếng.

“Khâu khó nhất trong làm chả quế chính là kỹ thuật đắp 3 lớp lên khuôn, đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ”, ông nói.

Theo đó, một phần nguyên liệu được phủ lên khuôn làm chả, nướng trên than hoa cho đến khi đạt đến độ chín. Khi lớp thứ nhất đạt tiêu chuẩn yêu cầu của các nghệ nhân, lớp nguyên liệu thứ hai được đắp lên phía ngoài để nướng rồi tiếp tục đắp lớp thứ ba. 

Lý giải về lớp da ngoài cùng của miếng chả quế có màu vàng đậm, ông Sơn tiết lộ, đó là mật ong được nghệ nhân liên tục quét lên trong quá trình nướng.  

“Mỗi lớp nướng trên than hoa khoảng 1 tiếng đồng hồ. Quá trình đắp từng lớp đòi hỏi tay nghề điêu luyện đảm bảo sự kết dính thành một khối, không tách rời nhau”, ông Sơn nhấn mạnh. 

Theo quan niệm của người dân nơi đây, sản phẩm chả quế thành phẩm phải có lớp ngoài cùng vàng đậm, vị ngọt tự nhiên, đậm đà gia vị…

Ông Đặng Hồng Sơn cho biết, ống chả quế nặng 120kg gửi gắm thông điệp về sự đoàn kết giữa các thế hệ của làng Ước Lễ và góp phần lan toả nghề truyền thống rộng khắp (Ảnh: Nguyễn Ngoan).

Ngày nay, công nghệ máy móc đã được sử dụng trong làm giò chả ở Ước Lễ. Tuy nhiên, các hộ gia đình giữ nghề vẫn đảm bảo chất lượng và hương vị chuẩn truyền thống. 

Tại làng Ước Lễ, hiện hơn 30 hộ gia đình tiếp tục nghề của cha ông. Trên cả nước, ước tính có khoảng 1.000 hộ đang làm giò chả Ước Lễ để bán cho thực khách. Ngoài chả quế, ngôi làng này còn có nhiều sản phẩm như chả cốm, nem chua, giò lụa, giò bò, giò xào…

Khách chen chân mua giò chả ở Lễ hội ẩm thực

Vừa thoăn thoắt cắt từng khoanh giò, chị Đặng Thị Hồng (người dân làng Ước Lễ), cho biết gia đình chị đã gắn bó với nghề làm giò chả được 4 thế hệ.

Làng nghề Ước Lễ có lịch sử gần 500 năm, được cha ông gìn giữ và truyền lại như một di sản quý báu. Là thế hệ kế tục, chị Hồng luôn ý thức trách nhiệm bảo tồn và phát huy tinh hoa của nghề cổ trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh.

Chị Đặng Thị Hồng khẳng định, các thế hệ của làng Ước Lễ vẫn đang giữ gìn nghề của cha ông để lại (Ảnh: Trần Thành Công).

Người phụ nữ chia sẻ, toàn bộ giò chả được giới thiệu tại hội chợ đều do chính các nghệ nhân trong làng trực tiếp chế biến. Những sản phẩm tiêu biểu của làng nghề được mang tới hội chợ gồm giò lụa, giò bò, giò tai, giò xào, chả quế, chả sụn, chả cốm… 

Theo chị Hồng, dù sản xuất với số lượng lớn để đáp ứng nhu cầu thị trường, làng nghề vẫn giữ được “hồn cốt” của phương pháp làm giò truyền thống. 

“Một số công đoạn nặng nhọc đã được hỗ trợ bằng máy móc nhằm giảm sức lao động, song chất lượng và hương vị sản phẩm vẫn được đặt lên hàng đầu”, chị Hồng nói.

Nhiều người trải nghiệm giã giò tại Lễ hội (Ảnh: Trần Thành Công).

Để kịp phục vụ khách tại hội chợ, nhiều hộ làm nghề phải dậy từ 1 đến 2h để chọn thịt và bắt đầu chế biến. Đến khoảng 5-6h, giò chả đã chín hoàn toàn, còn nóng hổi, được đưa đi tiêu thụ ngay trong ngày, không để lưu trữ lâu.

Về giá bán, giò lụa, giò tai, chả sụn khoảng 200.000 đồng/kg; giò bò khoảng 300.000 đồng/kg; chả quế khoảng 250.000 đồng/kg, tùy từng loại.

Khách hàng chen chân mua giò chả Ước Lễ về thưởng thức (Ảnh: Nguyễn Ngoan).

Chị Lê Thị Mai (phường Hoàn Kiếm, Hà Nội), cho biết nghe tin có Lễ hội ẩm thực nên chị tới tham quan và đặc biệt ấn tượng với gian hàng của làng Ước Lễ bởi sự đa dạng sản phẩm, trong đó có cây chả quế nặng tới 120kg.

 “Giò ở đây có mùi thơm tự nhiên, béo ngậy. Khi ăn miếng chả mềm, ngọt thịt, không bị bã như nhiều loại giò bán ngoài chợ”, chị Mai chia sẻ.

Không chỉ giới thiệu sản phẩm, gian hàng giò chả Ước Lễ còn tổ chức cho người dân trực tiếp trải nghiệm công đoạn giã giò bằng tay – cách làm truyền thống của cha ông từ hàng trăm năm trước.

Anh Nguyễn Văn Thành, lần đầu tham gia trải nghiệm, thừa nhận công việc tưởng chừng quen thuộc này lại vất vả hơn nhiều so với tưởng tượng. Chỉ sau vài phút cầm chày giã thịt, tay anh đã mỏi nhừ, vai căng cứng, nhịp giã không đều khiến khối giò không đạt được độ dẻo mong muốn. 

“Nhìn các bác làm rất nhẹ nhàng, đều tay, nhưng đến lúc tự làm mới thấy không hề đơn giản. Giã một lúc là tay run, lực không đều”, anh Thành nói.