Các quy định mới về cư trú, thủ tục thường trú cho trẻ em từ 1-7-2026

Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi 10 luật về an ninh trật tự, có hiệu lực thi hành từ 1-7-2026. Trong số các luật được sửa đổi có Luật Cư trú.

Quy định mới về đăng ký thường trú với trẻ dưới 6 tuổi

Theo luật mới, cơ quan đăng ký cư trú là cơ quan quản lý cư trú trực tiếp thực hiện việc đăng ký cư trú của công dân, bao gồm công an xã, phường, đặc khu (gọi chung là công an cấp xã).

Luật bổ sung quy định về hành vi bị cấm, trong đó có việc giải quyết cho đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú khi biết rõ người đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú không sinh sống tại chỗ ở đó, trừ trường hợp đăng ký thường trú hoặc đăng ký tạm trú cho trẻ em dưới 6 tuổi về với cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ.

Luật mới quy định trẻ dưới 6 tuổi sẽ được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi về ở với cha, mẹ, người giám hộ mà không cần sự đồng ý của chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó.

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo, Chính phủ cho biết về khoa học, 6 năm đầu đời được coi là “giai đoạn vàng” cho sự phát triển thể chất, tinh thần và trí tuệ của trẻ em.

Trẻ cần được hưởng các chính sách ưu tiên nhằm đảm bảo việc chăm sóc sức khỏe, giáo dục cơ bản, trong đó không thể thiếu quyền về cư trú, quyền được chung sống cùng với bố, mẹ, người giám hộ.

Luật sửa đổi chọn mốc 6 tuổi như đã nêu để quy định trẻ đương nhiên được đăng ký thường trú về với bố, mẹ, người giám hộ là phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ em và mục tiêu an sinh xã hội của Nhà nước.

Quy định này còn bảo đảm sự chăm sóc toàn diện cho trẻ ngay từ những năm đầu đời, góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, thuận lợi cho người dân khi thực hiện thủ tục hành chính cho trẻ em dưới 6 tuổi.

Người dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi nào?

Theo luật mới, người dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi được chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó đồng ý trong các trường hợp:

Bao gồm vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; người từ đủ 6 tuổi trở lên về ở với cha, mẹ, người giám hộ; cha, mẹ về ở với con; người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi về ở với người giám hộ.

Người cao tuổi về ở với anh ruột, chị ruột, em ruột, cháu ruột; người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng, người không có khả năng lao động, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi về ở với ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột;

Người chưa thành niên được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý hoặc không còn cha, mẹ về ở với cụ nội, cụ ngoại, ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột.

Bên cạnh đó có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm, thời gian xác minh, cập nhật, phản hồi thông tin sai lệch để người dân chủ động trong việc chỉnh sửa dữ liệu khi chưa có sự đồng bộ giữa cơ quan quản lý về hộ tịch và cư trú.

Về nội dung này, Chính phủ cho hay hiện nay việc điều chỉnh thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong đó có thông tin về hộ tịch đã giao Chính phủ quy định chi tiết thi hành tại Luật Căn cước.

Theo đó tại nghị định 70/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước đã quy định việc cập nhật thông tin của công dân.

Cụ thể theo hướng cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an có trách nhiệm phối hợp với cơ quan có liên quan kiểm tra, xác thực và bảo đảm đồng bộ dữ liệu tự động, chính xác trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với cơ sở dữ liệu khác, hoặc theo đề nghị của công dân đáp ứng tình hình thực tiễn.

Vì vậy trường hợp khi phát hiện dữ liệu của mình chưa chính xác, công dân được quyền chủ động yêu cầu điều chỉnh và sau khi thông tin được điều chỉnh trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ tự động cập nhật sang Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Chính phủ điều chỉnh quy định về trách nhiệm của cơ quan đăng ký cư trú. Theo đó, cơ quan này có trách nhiệm cập nhật thông tin về cư trú của công dân vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Tiếp nhận phản hồi của người dân về việc thông tin sai lệch, phối hợp với cơ quan có liên quan xác minh, kịp thời cập nhật, điều chỉnh thông tin công dân.