Campuchia-Thái Lan chưa ngừng bắn, ASEAN ra tuyên bố 10 điểm

Ngày 22-12, Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhằm giải quyết xung đột Campuchia-Thái Lan đã được tổ chức tại Kuala Lumpur (Malaysia), trong bối cảnh khối khu vực này nỗ lực thúc đẩy hạ nhiệt căng thẳng biên giới giữa hai nước láng giềng Đông Nam Á.

Thực địa vẫn nóng

Sáng 22-12, Bộ Tư lệnh Quân khu 2 Thái Lan cho biết giao tranh dọc biên giới Campuchia – Thái Lan trong ngày 21-12 tiếp tục căng thẳng tại nhiều điểm, với việc sử dụng pháo binh, súng phóng lựu và rocket, theo tờ Nation Thailand.

Theo báo cáo, các đụng độ dữ dội nhất xảy ra tại Pha Mo E Dang và Phu Makua. Phía Thái Lan khẳng định đã nhiều lần tập kích các vị trí của Campuchia và sử dụng UAV gây thiệt hại đáng kể cho công sự đối phương. Lực lượng Campuchia được cho là đã triển khai xe tăng nhưng không thể tiến lên; tại khu vực Chong An Ma – Chong Bok, tình hình tương đối ổn định.

Tại Ubon Ratchathani ghi nhận đấu súng lẻ tẻ, trong khi ở Si Sa Ket, pháo binh và súng cối được sử dụng dữ dội tại nhiều điểm nóng, theo Nation Thailand. Ở tỉnh Surin, quân đội Thái Lan cho biết đã giữ vững các vị trí then chốt, kiểm soát Đồi 350 gần Ta Kwai và đẩy lùi các đợt tấn công.

Thái Lan cáo buộc Campuchia phóng rocket BM-21 về phía khu vực đền Ta Muen Thom, trong đó 4 quả rơi xuống khu dân cư ở huyện Phanom Dong Rak, tỉnh Surin, nhưng chưa ghi nhận thương vong hay thiệt hại.

Trong khi đó, phía Campuchia lại đưa ra cáo buộc ngược lại, cho rằng quân đội Thái Lan đã tiến hành các cuộc pháo kích “bừa bãi”. Sáng 22-12 quân đội Thái Lan đã nã pháo vào khu vực huyện Phnom Proek và huyện Sampov Lun (tỉnh Battambang), khiến 1 dân thường bị thương, tờ Khmer Times dẫn thông tin sơ bộ từ chính quyền địa phương.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Campuchia – bà Maly Socheata cho biết tình hình tiền tuyến tại Quân khu 4, trên địa bàn các tỉnh Oddar Meanchey và Preah Vihear, tiếp tục diễn biến phức tạp. Campuchia cho biết phía Thái Lan vẫn duy trì các hoạt động hỏa lực dọc khu vực biên giới.

Theo bà Socheata, vào khoảng 12 giờ trưa 22-12, lực lượng Thái Lan bắt đầu bắn pháo vào khu vực Cổng 1 (huyện Veal Veng, tỉnh Pursat). Theo Phnom Penh, sau đó, phía Thái Lan tiếp tục sử dụng pháo DTI-2, súng cối, UAV, đồng thời triển khai xe tăng tới các khu vực Ta Moan, Koul 8, Tathav, Phnom Khaing, Choam Te và đền Preah Vihear.

Đến gần 13 giờ cùng ngày, phía Campuchia nói rằng hỏa lực hạng nặng tiếp tục được bắn vào các khu vực đền Ta Moan, đền Ta Krabey, đền Thma Daun và đền Khnar.

ASEAN nhóm họp, ra tuyên bố 10 điểm

Phát biểu khai mạc Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 22-12, Ngoại trưởng Malaysia – ông Mohamad Hasan nói rằng ASEAN cần làm mọi điều cần thiết để duy trì hòa bình và ổn định khu vực, cho rằng các nỗ lực xử lý tình hình Campuchia – Thái Lan phải vượt ra ngoài mục tiêu hạ nhiệt căng thẳng, theo hãng tin Bernama.

“Tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Campuchia và Thái Lan tuân thủ tinh thần đối thoại và tôn trọng lẫn nhau nhằm chấm dứt căng thẳng, qua đó gìn giữ hòa bình và ổn định trong khu vực”

Thủ tướng Malaysia kiêm Chủ tịch luân phiên ASEAN 2025 Anwar Ibrahim

Ông Mohamad cho biết, trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Malaysia tin rằng khối cần tăng cường xây dựng lòng tin giữa các bên liên quan và bảo đảm đối thoại được duy trì bất chấp những khác biệt hiện hữu, đồng thời khẳng định ổn định khu vực là trách nhiệm chung.

Theo ông, cách tiếp cận của ASEAN cần rút ra bài học từ quá khứ, dựa trên sự khôn ngoan, đoàn kết và lòng tin, những giá trị đã giúp khu vực vượt qua nhiều giai đoạn biến động.

“ASEAN phải làm mọi điều cần thiết để duy trì hòa bình và ổn định khu vực. Mục tiêu của chúng ta không chỉ dừng lại ở việc giảm căng thẳng. Chúng ta cần tăng cường xây dựng lòng tin giữa các bên xung đột và mở ra không gian đối thoại, bất chấp những khác biệt còn tồn tại” – ông Mohamad nói.

Ông Mohamad cảnh báo rằng trong một ASEAN có mức độ liên kết cao, việc leo thang căng thẳng sẽ kéo theo những hệ lụy rộng lớn đối với người dân toàn khu vực, đồng thời kêu gọi các nước thành viên dành ưu tiên cao nhất cho vấn đề này.

“Trong một ASEAN và thế giới gắn kết chặt chẽ, một cú sốc an ninh không chỉ là vấn đề của ASEAN mà còn là mối quan tâm toàn cầu. Vì vậy, việc chấm dứt giao tranh và giải quyết hòa bình phải được đặt lên hàng đầu” – vị ngoại trưởng Malaysia nói.

Kết thúc cuộc thảo luận, Hội nghị ra tuyên bố chung 10 điểm, trọng tâm là kêu gọi Campuchia và Thái Lan kiềm chế tối đa, thực hiện ngay các bước cần thiết nhằm chấm dứt mọi hình thức thù địch, khôi phục lòng tin và sự tin cậy lẫn nhau, quay trở lại đối thoại thông qua các cơ chế song phương, đồng thời tận dụng vai trò trung gian của Chủ tịch ASEAN.

Phần mình, tại cuộc họp báo sau hội nghị, Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow khẳng định mục tiêu của cuộc họp không phải để chỉ trích lẫn nhau, mà nhằm thảo luận cách thức tiến lên phía trước.

Ông Sihasak tiếp tục yêu cầu Campuchia đáp ứng 3 điều kiện ngừng bắn của Thái Lan, gồm: Campuchia phải là bên tuyên bố ngừng bắn trước; bảo đảm lệnh ngừng bắn mang tính thực chất và bền vững; đồng thời hợp tác với Thái Lan trong hoạt động rà phá bom mìn.

Ông Sihasak cho biết dù Campuchia nhiều lần đề cập ngừng bắn tại các diễn đàn khác nhau, hai bên vẫn chưa có trao đổi cụ thể với nhau về cách thức triển khai lệnh ngừng bắn. Theo vị ngoại trưởng, một thỏa thuận ngừng bắn đòi hỏi các biện pháp rõ ràng và cơ chế giám sát, xác minh cụ thể.

Trong khi đó, theo ông Puy Kea – Chủ tịch Câu lạc bộ Nhà báo Campuchia, người theo dõi và đưa tin từ Malaysia, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonn yêu cầu ngừng bắn trước 0 giờ 0 phút ngày 23-12.

Theo Khmer Times, Campuchia và Thái Lan vẫn chưa đạt được thỏa thuận ngừng bắn tại Hội nghị ngày 22-12.

Theo Nation Thailand và báo The Star (Malaysia), các bên dự kiến sẽ tổ chức cuộc họp Ủy ban Biên giới Chung (GBC) vào ngày 24-12 để rà soát các biện pháp trong bối cảnh hiện nay, bao gồm việc xác định bên chịu trách nhiệm giám sát và bảo đảm các hành động cụ thể nhằm giúp lệnh ngừng bắn thực sự có hiệu quả.