Cần giảm mức đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp

(PLO)- Người lao động và người sử dụng lao động đều mong muốn được giảm đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp xuống dưới 1%.

Trong Luật Việc làm (sửa đổi), Bộ LĐ-TB&XH (nay là Bộ Nội vụ) tiếp tục giữ nguyên mức đóng của người lao động và chủ sử dụng lao động vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Tuy nhiên, đại diện người lao động và một số doanh nghiệp, người lao động cho rằng mức đóng trên là chưa phù hợp.

Dự luật chỉ điều chỉnh phương thức đóng linh hoạt

Luật Việc làm đang quy định người lao động phải đóng tối đa 1% tiền lương tháng vào quỹ BHTN, người sử dụng lao động đóng tối đa 1% quỹ tiền lương tháng của những người đang tham gia vào quỹ BHTN. Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng BHTN của những người lao động đang tham gia BHTN và do ngân sách trung ương bảo đảm. Nhưng hiện quỹ đang kết dư lớn nên Nhà nước chưa hỗ trợ.

Tại lần sửa luật này, Bộ Nội vụ đề xuất giữ nguyên quy định trên, tuy nhiên bổ sung vào dự luật quy định cho phép Chính phủ được linh hoạt điều chỉnh mức đóng vào quỹ BHTN nhưng không cao hơn 1%.

Việc cho phép điều chỉnh linh hoạt sẽ giúp cơ quan thực thi pháp luật kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn, chẳng hạn như dịch COVID-19 vừa qua mà không phải trình Quốc hội xem xét.

Gần 60.000 tỉ đồng là số tiền mà hiện quỹ BHTN đang kết dư

Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, trong bối cảnh hiện nay đối với khu vực phi chính thức (không có giao kết hợp đồng lao động), cần giảm tối đa sự đóng góp của người lao động, doanh nghiệp và tăng cường hỗ trợ của Nhà nước. Các đóng góp quá cao so với thu nhập sẽ làm giảm cơ hội việc làm cho các thành viên khác, đẩy họ vào tình trạng thất nghiệp.

Với cách lập luận như trên, đại diện người lao động cho rằng dự thảo Luật Việc làm lần này đã đề xuất việc linh hoạt mức đóng BHTN. Song để tăng cường tuân thủ của doanh nghiệp và mở rộng sự tham gia của người lao động vào quỹ, cần phải xem xét giảm phần tham gia đóng góp của doanh nghiệp và người lao động.

Theo đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất giảm tỉ lệ đóng của 2 đối tượng trên xuống khoảng 0,75-0,8%. Song song đó, Nhà nước chính thức tham gia đóng BHTN cho người lao động. Vì thực tế từ khi có quy định về đóng BHTN, phần Nhà nước hỗ trợ đóng vẫn chưa phải thực hiện.

“Ngoài ra, với lao động tham gia BHXH tự nguyện, có thể thiết kế chính sách kết hợp bao gồm BHXH và BHTN, trong đó sự tham gia của Nhà nước đối với BHTN là 0,5-0,8%…”- đại diện Liên đoàn Lao động nêu quan điểm.

Quỹ kết dư lớn, cần giảm đóng và tăng chi

Đồng tình với quan điểm này, đại diện Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng khẳng định trong bối cảnh hiện nay Nhà nước cần hỗ trợ thêm cho doanh nghiệp theo hướng giảm đóng vào quỹ BHTN của người sử dụng lao động từ 1% xuống 0,5%. Đồng thời tạm dừng đóng vào quỹ bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, giãn thời gian nộp tiền vào quỹ BHXH bắt buộc.

Về phía người lao động, anh Đặng Hồng Thêm, công nhân Công ty cổ phần Môi trường và dịch vụ đô thị Sơn La, cho rằng hiện quỹ BHTN đang kết dư gần 60.000 tỉ đồng, tuy nhiên chế độ trợ cấp thất nghiệp cho NLĐ còn thấp. Cạnh đó, việc sử dụng quỹ cho đào tạo nghề, đào tạo lại người lao động còn hạn chế.

Vì vậy, anh Thêm đề nghị cần sửa Luật BHXH theo hướng giảm mức đóng BHTN cho người lao động, tăng quyền lợi cho người hưởng như hỗ trợ đào tạo nâng cao trình độ kỹ năng nghề, học nghề. Đặc biệt, cần có chính sách nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp, bổ sung quy định hỗ trợ người lao động bị mất, giảm việc làm do thiên tai, dịch bệnh từ quỹ.

Còn anh Trần Văn Hợp, ngụ quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, nhận định hiện nay quỹ BHTN đang kết dư lớn, trong khi đó việc sử dụng quỹ để đào tạo việc làm hay hỗ trợ người lao động tìm việc làm cho người mất việc chưa hiệu quả thì cần phải xem lại mức hưởng và thời gian hưởng.

“Tôi cho rằng nên điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thất nghiệp lên 80%. Song song đó, dự luật cần bỏ “mức hưởng tối đa” là bao nhiêu tháng mà theo nguyên tắc đóng – hưởng, hoặc quy định người lao động đã đóng BHTN 15 năm liên tục mà chưa từng hưởng trợ cấp thất nghiệp thì những năm về sau được miễn đóng vào quỹ…” – anh Hợp nói.

Cũng về vấn đề này, tại lần trình lấy ý kiến các đại biểu Quốc hội gần đây, một số đại biểu Quốc hội cho rằng để đặt vấn đề giảm hay tăng cơ quan soạn thảo cần tổng kết thi hành Luật Việc làm. Vì báo cáo hiện nay chưa làm rõ một số vấn đề quan trọng liên quan đến hiệu quả sử dụng quỹ, mức độ chi. Do đó, cơ quan soạn thảo phải làm rõ hơn nguồn quỹ và các hoạt động liên quan để các đại biểu có đầy đủ thông tin khi tham gia góp ý.

Một số ý kiến đại biểu khác lại cho rằng nên nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN lên mức 75%, để người lao động đủ sống khi thất nghiệp. Song song đó, tăng chi quỹ cũng giúp thu hút nhiều người tham gia vào chính sách này.