Chàng trai quê lúa đi bộ hơn 100km lên Hà Nội thi đỗ trường Y 60 năm trước

Bức ảnh chụp lại tấm bằng nhuốm màu thời gian, mang dấu ấn lịch sử với chữ ký của vị Hiệu trưởng trường Y huyền thoại – giáo sư Hồ Đắc Di.

Trên trang giấy đã ngả vàng, những dòng chữ đánh máy và viết tay vẫn hiện rõ thông tin về sinh viên Phạm Văn Lạn, người Thái Thuỵ, Thái Bình. Tấm bằng này là khởi đầu cuộc đời binh nghiệp và y nghiệp của vị bác sĩ quân y dũng cảm và hết mình vì đồng đội.

Bằng tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1966 của bác sĩ Phạm Văn Lạn (Ảnh: NVCC).

Trao đổi với phóng viên Dân trí, anh Phạm Đăng Khoa – cháu nội của bác sĩ Phạm Văn Lạn, đồng thời là chủ nhân bài đăng đang lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội – đã kể lại những câu chuyện chưa từng phai mờ về người ông mà anh luôn tự hào.

Theo anh Khoa, ông nội anh sinh năm Đinh Sửu (1937), dù trong một số giấy tờ hành chính ghi năm sinh là 1939. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo nhưng có truyền thống hiếu học và yêu nước, nhiều đời là nhà nho, trí thức và đảng viên.

Thông tin về bác sĩ Phạm Văn Lạn (Ảnh: NVCC).

Sau khi hoàn thành bậc trung học phổ thông, trong bối cảnh đất nước còn chìm trong khói lửa chiến tranh, với suy nghĩ phụng sự Tổ quốc là điều có ý nghĩa nhất, ông quyết tâm thi đỗ vào Trường Đại học Y Hà Nội. Từ năm 1961 đến năm 1966, ông theo học ngành Bác sĩ đa khoa, thuộc thế hệ bác sĩ được đào tạo trong điều kiện vô cùng gian khó của đất nước thời chiến.

Những năm 1960-1961, phương tiện đi lại rất khó khăn, xe đạp là tài sản rất hiếm, chàng trai trẻ Phạm Văn Lạn phải đi bộ từ Thái Bình lên Hà Nội thi đại học, quãng đường hơn 100km. Sau này, anh trai làm giáo viên ở vùng núi Văn Chấn, Yên Bái, được nhà nước cấp cho 1 chiếc xe đạp, liền nhường xe lại cho em.

Tốt nghiệp ra trường, bác sĩ  Phạm Văn Lạn được điều động về Đoàn 559 – đơn vị đảm nhiệm công tác chi viện chiến trường Trường Sơn. Từ năm 1968 đến 1973, ông làm bệnh xá trưởng Đoàn 559 tại Lào, sau đó giữ nhiều vị trí quan trọng như bác sĩ trưởng đội phẫu thuật, đội trưởng đội điều trị tại các binh trạm, sư đoàn khác nhau.

Trong những câu chuyện thuở thơ ấu được ông nội kể lại, anh Khoa còn nhớ rất rõ những ngày tháng trên chiến trường khốc liệt của ông.

Bác sĩ Phạm Văn Lạn những năm cuối đời (Ảnh: NVCC).

“Chiến trường của ông không chỉ có bom đạn mà còn có những đêm dài ám ảnh tâm can. Có những đêm ông một mình trực gác, trông coi hơn 20 thi thể đồng đội phủ khăn trắng trong hầm. Ông bảo không sợ, chỉ buồn và bất lực vì quá nhiều người đã ngã xuống, còn sức người thì có hạn”, anh Khoa hồi tưởng.