‘Chiến dịch không tiếng súng’: 62 ngày đêm thần tốc xây gần 2.000 ngôi nhà cho dân vùng lũ

Tháng 10 và 11-2025 mãi là mốc thời gian không thể quên của người dân Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Đà Nẵng khi mưa lũ lịch sử đã xóa sổ nhiều ngôi làng.

Trước mất mát của dân, ngày 29-11, người đứng đầu Chính phủ đã trực tiếp có mặt tại rốn lũ thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh.

Trở về Hà Nội sau chuyến thăm bà con vùng lũ này, ngày 30-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính lệnh: Thực hiện Chiến dịch Quang Trung thần tốc giữa thời bình, xây lại hàng ngàn ngôi nhà cho dân.

“Phát động và triển khai ngay “Chiến dịch Quang Trung” huy động tổng lực, thần tốc xây dựng lại và sửa chữa nhà ở cho các gia đình có nhà bị sập đổ, trôi, hư hỏng trong các đợt bão, mưa lũ lịch sử ở miền Trung.  Hỗ trợ sửa chữa nhà cho các gia đình có nhà bị hư hỏng nặng, hoàn thành chậm nhất trước ngày 31-12-2025; xây dựng lại nhà, tái định cư cho tất cả các gia đình có nhà bị đổ, sập, trôi chậm nhất trước ngày 31-1-2026″ – Công điện 234/CĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Chiến dịch Quang Trung nêu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính có mặt tại rốn lũ Phú Hữu, xã Hòa Thịnh chiều 29-11 – Ảnh: MINH TUẤN

Thực hiện yêu cầu của Thủ tướng, một cuộc hành quân thần tốc, quy mô trên cả nước hướng về vùng lũ miền Trung của các lực lượng quân đội, công an, các địa phương. Từ chỗ canh cánh nỗi lo sạt lở, bão lũ trong những ngôi nhà sơ sài được làm hàng chục năm trước tại các làng quê nghèo, Chiến dịch Quang Trung không chỉ “vá lành lặn” lại những mảng rách ở xóm làng sau lũ mà tạo ra cơ hội an cư lâu dài và một bước đổi đời cho nhiều hộ dân vùng lũ. 

Chiến dịch được phát động bằng trách nhiệm với người dân từ Chính phủ, được thực hiện bằng mệnh lệnh trái tim của các lực lượng và kết thúc bằng một “Chiến thắng giòn giã, vẻ vang trong chiến dịch không tiếng súng” như yêu cầu của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Căn nhà của bà Trần Thị Lẹ (72 tuổi) bị sóng biển đánh sập tại thôn Phú Thứ, xã Phù Mỹ Bắc, Gia Lai – Ảnh: TẤN LỰC

Nằm ở nửa cuối chiều dài đất nước, người dân các tỉnh như Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận… (nay là Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, Khánh Hòa) lâu nay thường yên ả hơn vùng Trung Trung Bộ. Các trận mưa bão thường tập trung ở khúc ruột miền Trung nhiều hơn nên khả năng thích ứng trước thiên tai, cơ sở hạ tầng tại Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, Khánh Hòa ít có cơ hội “thử lửa” như các tỉnh tâm điểm bão lụt.

Mất nhà, vợ chồng bà Nguyễn Thị Vàng (54 tuổi), thôn An Quang Đông, xã Đề Gi, Gia Lai, vào ở tạm tại căn nhà vệ sinh cũ để trông coi tài sản – Ảnh: TẤN LỰC

Vì thế, tháng 11-2025 là mốc ký ức đau buồn, bàng hoàng in đậm trong ký ức người dân các làng quê Nam Trung Bộ. Cơn bão Kalmaegi hình thành trên biển đông rồi đổ bộ vào tỉnh Gia Lai ngày 6-11 tưởng chừng như không mấy nguy hiểm lại trở thành nguồn cơn cho những tai họa, mất mát. 

Khi hàng ngàn ngôi nhà đổ sập, tốc mái chưa kịp gượng dậy, đợt mưa lũ lịch sử hơn 10 ngày sau đó đã nhấn chìm các làng quê trên diện tích trải rộng. 

Tâm điểm của đợt mưa lũ này rơi vào đêm 19, rạng sáng ngày 20-11 khi hàng ngàn xóm làng từ Bình Định cũ (nay là Gia Lai) tới Phú Yên cũ (nay là Đắk Lắk) bị nước nhấn chìm.

Trong cao điểm nước lụt, hàng ngàn người dân khắp nơi giơ tay kêu cứu. Bộ Quốc phòng, Quân khu 5, các lực lượng địa phương, công an tung hết lực lượng để ứng cứu nhưng thiệt hại mất mát vẫn quá lớn. Trước trận lũ lịch sử 50 năm qua, chiều 29-11 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã lên trực thăng bay vào tâm lũ xã Hòa Thịnh.

Những ngôi nhà gành biển thôn Xuân Thạnh, xã Phù Mỹ Đông, Gia Lai, bị sóng biển đánh sập hàng loạt trong bão – Ảnh: TẤN LỰC

Trong chới với nước lũ, Hòa Thịnh là cái tên được nhắc đến nhiều nhất với việc nhiều nhà đổ sập, mức độ tàn phá nặng nề và có cả những tin đồn thiếu căn cứ gây hoang mang dư luận về lượng người chết do lũ. 

Trong thiên tai khốc liệt, sự xuất hiện của Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tạo cảm xúc đặc biệt với người dân và chính quyền địa phương về sự quan tâm, đến với dân lúc thiên tai khốc liệt nhất từ Đảng, Nhà nước, người đứng đầu Chính phủ.

Thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk – tâm điểm lũ lịch sử ở Đắk Lắk với 9 nhà bị sập – Ảnh: B.D.

Riêng xã Hòa Thịnh có 25 người chết, 67 nhà bị sập hoàn toàn do mưa lũ. Trong đó, thôn Phú Hữu có tới 9 gia đình không còn nhà cửa sau lũ, phải thất thần chạy lũ trong đêm và nay sống nhờ nhà hàng xóm. 

Bộ đội Quân khu 5 dầm mình giữa mưa lũ để cứu người dân trong vùng ngập – Ảnh: MINH TUẤN

Tại tâm lũ Hòa Thịnh, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các cấp ngành nhanh chóng ổn định đời sống nhân dân; không để ai bị đói, bị rét, hỗ trợ người dân sửa chữa nhà cửa, xây mới, tái định cư nhà bị sập đổ, hư hỏng nặng, hoàn thành trước Tết Nguyên đán… 

Ngay sau đó, Chính phủ đã đưa ra một quyết định lớn: Thực hiện Chiến dịch Quang Trung, thần tốc sửa chữa, xây dựng lại nhà cho dân vùng lũ.

Người dân xã Tuy An Đông, Đắk Lắk nối nhau đi nhận hàng cứu trợ dọc sông Kỳ Lộ vì nhà cửa đã bị lũ làm hư hại – Ảnh: B.D.

Nơi đầu tiên “mở màn” cho Chiến dịch Quang Trung là các đơn vị của Quân khu 5. Ngay khi công điện của Thủ tướng vừa ký ban hành, tại trụ sở Bộ Tư lệnh Quân khu 5, trung tướng Lê Ngọc Hải – Tư lệnh Quân khu – triệu tập cuộc họp khẩn với lãnh đạo các sư đoàn, bộ chỉ huy quân sự các tỉnh thành trực thuộc cùng các phòng ban để gấp rút điều bộ đội lên đường hướng về dân vùng lũ. 

Bộ đội các đơn vị Quân khu 5 tổng ra quân Chiến dịch Quang Trung xây nhà cho dân tại Đắk Lắk – Ảnh: MINH TUẤN

Cùng với Quân khu 5, các lực lượng của Bộ Quốc phòng đóng ở miền Trung được lệnh tập hợp quân số, tổ chức sẵn sàng nhận nhiệm vụ. Quân khu 5 huy động 213 đội với hơn 2.700 cán bộ. Bộ Quốc phòng huy động 183 đội với gần 1.550 cán bộ, chiến sĩ để xây tổng cộng gần 600 ngôi nhà cho dân vùng lũ. 

Có lẽ từ rất lâu quân đội mới triển khai một cuộc điều động thần tốc với quân số lớn như vậy. Và hành trang người lính không phải súng đạn, mà là cuốc xẻng, cùng trái tim ấm nóng của Bộ đội Cụ Hồ hướng về bà con vùng thiên tai.

Cán bộ chiến sĩ Trường Quân sự Quân đoàn 34 giúp dân xây dựng lại ngôi nhà của hộ ông Nguyễn Thế Kiên (42 tuổi), xã Ngô Mây, Gia Lai, bị sập do lũ – Ảnh: TẤN LỰC

Không chỉ quân đội, công an, lực lượng địa phương và cả các đoàn thiện nguyện từ các tỉnh thành cũng đổ về các vùng ảnh hưởng nặng trong lũ lụt ở Đắk Lắk, Gia Lai để quyết tâm “thắng giòn giã” một chiến dịch không tiếng súng giữa thời bình.

Bộ đội Sư đoàn 315 hành quân về thôn Phú Hữu giúp dân dựng lại nhà cửa – Ảnh: B.D.

Những ngày đầu tháng 12, khi lũ rút đi, bùn chưa kịp khô, bước chân từng đoàn quân khắp nơi đổ về tái thiết vùng lũ của Chiến dịch Quang Trung rầm rập ở các xóm làng. Thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh (Đắk Lắk) là tâm lũ nặng nề nhất.

Người dân ở vùng rốn lũ Đắk Lắk choáng váng trước sức tàn phá của lũ lịch sử ngày 19-11 – Ảnh: CHÂU TUẤN

Sư đoàn 315 là đơn vị “chủ lực” của Quân khu 5 được giao xây 16 căn nhà ở hai thôn Mỹ Điền, Phú Hữu – nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất xã Hòa Thịnh. 

Bộ đội về dọn mặt bằng, san ủi đất, dựng lều dã chiến nhường cho dân vào ở ổn định. Sau khi thống nhất với địa phương về danh sách nhà, thủ tục pháp lý, từng vị trí nhà dân được bộ đội cắm cọc bắt đầu đào móng đặt những viên gạch đầu tiên.

Ông Trần Văn Cam, thôn Văn Đức, xã Tuy An Đông (Đắk Lắk) khóc trong nỗi tuyệt vọng, đau khổ khi nhà bị lũ vào đánh sập – Ảnh: B.D.

Với người dân, quãng thời gian từ đầu tháng 12 đến lúc nhận nhà mới vào giáp Tết là thời khắc nhiều cảm xúc đan xen nhất. Từ chỗ bàng hoàng vì mất mát lớn, bà con được bộ đội, được chính quyền nhường chỗ ở, được nhà hảo tâm cứu trợ và được bộ đội đến xây nhà mới. 

Những giọt nước mắt nóng rẫy đã rơi không chỉ vì khổ đau mà vì nỗi nghẹn ngào xúc động trước sự quan tâm tận tình của Nhà nước và sự sẻ chia của đồng bào cả nước.

Người dân xã Tuy An Đông (Đắk Lắk) vây lấy xe cứu trợ để xin một suất quần áo, chăn chiếu sau khi lũ quét qua – Ảnh: B.D.

“Tôi sẽ không bao giờ quên được những ngày này. Mất nhà, mất cửa thì đã đành nhưng được bộ đội, chính quyền, các nhà hảo tâm quan tâm rồi được xây nhà mới kiên cố nên tôi rất xúc động. Chúng tôi cảm nhận được sự quan tâm ấm áp, kịp thời trong hoạn nạn” – bà Lê Thị Yến, chồng là Trần Khánh (thôn Phú Hữu), nghẹn ngào ngày được vào căn nhà mới khang trang do bộ đội Sư đoàn 315 xây tặng.

Ngoài Hòa Thịnh, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 còn đưa bộ đội nhận xây hơn 100 căn nhà cho dân vùng lũ. Lực lượng khác từ Bộ Quốc phòng xây hơn 200 căn. Số còn lại do lực lượng của chính quyền, công an, các đoàn thể đảm trách.

Mẫu nhà chống lũ tặng người dân trong Chiến dịch Quang Trung – Ảnh: B.D.

Tại khu phố Hải Bắc, phường Quy Nhơn Đông, Gia Lai (xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn, Bình Định cũ), các chiến sĩ trẻ thuộc Phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Gia Lai, lăn lộn cùng đội thợ xây lại những ngôi nhà tái định cư vùng thiên tai.

Bộ đội Sư đoàn 315 Quân khu 5 xây nhà cho người dân vùng rốn lũ xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk – Ảnh: B.D.

Đại tá Dương Văn Long, Phó giám đốc Công an tỉnh Gia Lai, yêu cầu lực lượng công an tỉnh phải giúp dân với tinh thần quyết tâm, quyết liệt, khắc phục mọi khó khăn, đưa những ngôi nhà vào sử dụng nhanh nhất có thể. 

Công an tỉnh Gia Lai được giao nhiệm vụ giúp đỡ xây dựng hơn 130 căn nhà cho bà con có nhà bị sập, hư hỏng nặng.

Bộ đội Lữ đoàn vận tải 655 chong đèn thâu đêm làm nhà cho gia đình bà Trần Thị Duyệt, thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk – Ảnh: B.D.

Cùng với công an, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 34, Bộ Quốc phòng, đã cơ động về các xã phường phía đông Gia Lai, Đắk Lắk (Phú Yên cũ), khẩn trương dựng lại 100 mái nhà cho người dân vùng bão lũ.

Trung tướng Đào Tuấn Anh, Tư lệnh Quân đoàn 34, cho hay ngay khi nhận lệnh, quân đoàn đã huy động hơn 600 cán bộ chiến sĩ cùng trang thiết bị cấp tốc hành quân đến các địa phương để kịp nhà cho dân vào đón Tết.

Công an tỉnh Gia Lai hỗ trợ xây lại ngôi nhà của hộ ông Lê Thạch Ngọc (41 tuổi), trú phường Quy Nhơn Đông, Gia Lai, bị đổ sập trong bão lũ – Ảnh: TẤN LỰC

Từ mệnh lệnh của Thủ tướng Chính phủ, chỉ trong ít tuần triển khai, hàng ngàn ngôi nhà của dân vùng lũ đã mọc lên trên nền cũ loang lổ vết lũ. Nhà mới lợp ngói, có gác mái để neo trú khi lũ lớn, có hệ thống nhà vệ sinh bóng loáng và nền gạch tinh tươm đón người dân vào ở trong sự mừng tủi nghẹn ngào.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Thảo, ở khu phố Nam Bình 2, phường Đông Hòa (Đắk Lắk), ôm đại tá Võ Tấn Tài – Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi – khi được hỗ trợ làm nhà mới – Ảnh: MINH TUẤN

Người dân sau nhiều tuần trú trong lều tạm, ở ké nhà hàng xóm nay được về trong những ngôi nhà mới vững chãi, kiên cố và sạch đẹp của Nhà nước xây tặng mà họ chưa từng một lần mơ tới.

Bộ đội tốc lực xây dựng nhà bàn giao cho dân vào đón Tết – Ảnh: B.D.

Chỉ trong chưa đầy 62 ngày xây dựng, đồng loạt các căn nhà được bàn giao từ 15-1 và kết thúc chiến dịch đợt 1 vào 31-1 với tổng 1.635 căn nhà chống lũ ở giai đoạn 1.

Ông Trịnh Tân, khối phố Phú Lương, phường Đông Hòa (Đắk Lắk) vui vẻ trở lại khi đứng trò chuyện về kế hoạch xây nhà mới với bộ đội Bộ Chỉ huy quân sự TP Đà Nẵng – Ảnh: B.D.

Sau khi khóc cạn nước mắt vì lũ lịch sử, người dân vùng lũ lại thêm một lần rơi nước mắt. Nhưng khác với sự khổ đau lần trước, lần này là giọt nước mắt của niềm hạnh phúc vô bờ bến.

Từ đây, bà con sẽ an yên, sẽ sống một cuộc sống an toàn dưới ngôi nhà mà không còn lo bão tố như đã từng gánh chịu. Một cái kết không thể đẹp hơn của một chiến dịch không tiếng súng nhưng khí thế rùng rùng.

Nụ cười và sự gượng dậy trở lại tại thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh – Ảnh: B.D.