Chiều 24/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua về nguyên tắc Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và Nghị quyết về phân loại đô thị.
“Không phải tiếp tục chia tách, sáp nhập đơn vị hành chính”
Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, đơn vị hành chính được tổ chức thành 2 cấp với 5 loại hình, gồm: Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, xã, phường và đặc khu.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định (Ảnh: Hồng Phong).
Sau sắp xếp đơn vị hành chính, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 6 thành phố và 28 tỉnh; 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu).
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định việc ban hành hai nghị quyết này rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế – xã hội, chứ không phải để tiếp tục sắp xếp, chia tách, sáp nhập đơn vị hành chính.
Ông đồng thời nhấn mạnh số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã trên trong những năm tới sẽ không thay đổi. “Đảng và Nhà nước chưa có chủ trương sắp xếp, sáp nhập, chia tách đơn vị hành chính tiếp”, ông Định nói.
Trình bày tờ trình về dự thảo Nghị quyết tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình nhấn mạnh sau sắp xếp, số lượng và quy mô của đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã “có biến động lớn”. Vì thế, các tiêu chuẩn của đơn vị hành chính hiện hành không còn phù hợp, cần được điều chỉnh.
Phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 24/12 (Ảnh: Hồng Phong).
Đề xuất điều chỉnh quy mô dân số ở thành phố lên 2,5 triệu người
Theo dự thảo nghị quyết, với đơn vị hành chính nông thôn (tỉnh, xã), tiêu chuẩn về quy mô dân số, diện tích tự nhiên giữ như quy định hiện hành, nhưng bổ sung tiêu chuẩn mới về định hướng phát triển kinh tế – xã hội, để hướng tới nông thôn hiện đại, văn minh và bền vững.
Với thành phố trực thuộc Trung ương, dự thảo nghị quyết quy định theo hướng điều chỉnh tiêu chuẩn quy mô dân số từ 1 triệu lên 2,5 triệu người trở lên, và diện tích tự nhiên từ 1.500km² lên 2.500km².
Tiêu chuẩn với phường dự kiến cũng được điều chỉnh quy mô dân số tăng gấp 2-3 lần so với trước sắp xếp. Diện tích tự nhiên tối thiểu 5,5km² được giữ nguyên, nhưng dự thảo nghị quyết bổ sung tiêu chuẩn về vị trí, chức năng của đô thị.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình trình bày tờ trình của Chính phủ về dự thảo nghị quyết tiêu chuẩn của đơn vị hành chính (Ảnh: Hồng Phong).
Ngoài ra, dự thảo nghị quyết đã bổ sung tiêu chuẩn về tỷ lệ dân số đô thị từ 50% trở lên; quy định thống nhất tiêu chuẩn của phường thuộc tỉnh, không quy định tiêu chuẩn về loại đô thị của phường, để phù hợp với quan điểm chỉ đạo “không giới hạn đô thị là một đơn vị hành chính”.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh thêm, việc thành lập đặc khu thực hiện theo chủ trương, định hướng của cấp có thẩm quyền trong từng giai đoạn. Tại dự thảo nghị quyết lần này, Chính phủ đề xuất bổ sung quy định “đặc khu được công nhận loại đô thị phải đạt 50% mức tối thiểu của tiêu chuẩn tỷ lệ dân số đô thị, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế – xã hội của phường”.
Bên cạnh đó, dự thảo nghị quyết quy định cụ thể thẩm quyền, thời hạn thẩm định, thẩm tra Đề án thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính, cũng như trách nhiệm của cơ quan liên quan trong việc đảm bảo tính chính xác của số liệu.
Từ góc độ của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị quy định rõ về việc sử dụng kết quả phân loại đô thị loại I khi xem xét, đánh giá tiêu chuẩn thành lập thành phố để tránh việc trùng lặp về nội dung, thủ tục.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng (Ảnh: Hồng Phong).
Theo ông, việc không quy định rõ nguyên tắc sử dụng kết quả phân loại đô thị khi đánh giá tiêu chuẩn của thành phố có thể dẫn đến trường hợp có tỉnh đã đáp ứng tiêu chuẩn để thành lập thành phố nhưng chưa có kết quả được công nhận là đô thị loại I.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị cân nhắc tính hợp lý của một số tiêu chuẩn vì chưa phù hợp với thực tế và khó bảo đảm tính khả thi, như tiêu chuẩn thu nhập bình quân đầu người/năm cao hơn mức bình quân cả nước từ 0,7 lần trở lên; tiêu chuẩn tỷ lệ dân số đô thị trên quy mô dân số với phường ở hải đảo bằng 50% mức quy định…
Đề xuất phân thành 4 loại đô thị
Theo quy định hiện hành, Việt Nam có 6 loại đô thị, gồm: đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II, loại III, loại IV và loại V, được phân loại dựa trên các tiêu chí về chức năng, quy mô dân số, mật độ dân số, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp và hạ tầng kỹ thuật – xã hội.
Dự thảo Nghị quyết về phân loại đô thị trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định 4 loại đô thị.
Trong đó, đô thị loại đặc biệt là đô thị trung tâm tổng hợp quốc gia, quốc tế, có vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế – xã hội đặc biệt.
Đô thị loại I là đô thị trung tâm quốc gia, có vai trò, vị trí, chức năng trung tâm tổng hợp của quốc gia.
Đô thị loại II là đô thị trung tâm tỉnh, thành phố, có vai trò, vị trí, chức năng trung tâm tổng hợp hoặc trung tâm chuyên ngành của tỉnh, thành phố hoặc vùng liên tỉnh.
Đô thị loại III là đô thị trung tâm tiểu vùng thuộc tỉnh, thành phố, có vai trò, vị trí, chức năng trung tâm tổng hợp hoặc chuyên ngành tiểu vùng.
Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/chua-sap-nhap-tiep-34-tinh-thanh-se-khong-thay-doi-trong-nhung-nam-toi-20251224174352567.htm
