Không còn đơn thuần là thước đo sức khỏe của nền kinh tế công nghiệp, đồng đang được giới tài chính phố Wall ví von là “người anh em mang sắc hổ phách của vàng” – một tài sản chiến lược đang âm thầm leo lên những nấc thang giá trị chưa từng có.
Không còn là kim loại công nghiệp thông thường, những cuộn đồng này đang được phố Wall săn lùng gắt gao như một loại “vàng mới” để đón đầu làn sóng công nghệ (Ảnh: Seeking Alpha).
Cú bứt tốc mạnh nhất kể từ khủng hoảng tài chính
Kết thúc phiên giao dịch những ngày cuối cùng của năm 2025, bảng điện tử tại Sàn Kim loại London (LME) và New York đang phát đi những tín hiệu khiến ngay cả những nhà giao dịch lão luyện cũng phải giật mình. Giá đồng kỳ hạn 3 tháng dao động quanh mốc 12.222 USD/tấn, thậm chí có thời điểm chạm mức kỷ lục mọi thời đại 12.960 USD/tấn.
Để dễ hình dung về độ nóng của kim loại này, hãy nhìn vào con số tăng trưởng: Từ đầu năm đến nay, giá đồng đã tăng tới 42%. Đây là mức tăng trưởng theo năm mạnh nhất kể từ năm 2009 – thời điểm thế giới bắt đầu hồi phục sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Chuỗi tăng giá liên tiếp 8 phiên gần đây cũng là chuỗi dài nhất trong vòng 8 năm qua.
Sự bùng nổ này nằm trong một bức tranh rộng lớn hơn khi dòng tiền đang tìm nơi trú ẩn. Vàng đã vượt mốc 4.400 USD/ounce (tăng 64-70% so với đầu năm), bạc cũng liên tiếp lập đỉnh. Và giờ đây, đồng, vốn được xem là kim loại công nghiệp, đã chính thức gia nhập hàng ngũ “tài sản trú ẩn an toàn” bên cạnh hai người anh em quý tộc kia.
Ông Art Hogan, chiến lược gia trưởng tại B. Riley Wealth Management, chia sẻ: “Khi cả nhóm kim loại bắt đầu chuyển động, chúng sẽ cùng nhau tăng. Đồng đang đi theo đúng quỹ đạo đó, không còn bị lu mờ trước ánh hào quang của vàng hay bạc nữa”.
Khi AI và Trung tâm dữ liệu “khát” năng lượng
Câu hỏi đặt ra là: Điều gì đã thổi giá đồng, biến nó từ một kim loại xây dựng bình dân thành “vàng mới”? Câu trả lời đó là trí tuệ nhân tạo (AI).
Hạ tầng vật lý để vận hành bộ não của AI tiêu tốn tài nguyên khủng khiếp. Các trung tâm dữ liệu – nơi lưu trữ và xử lý thuật toán AI – đang mọc lên như nấm sau mưa trên toàn cầu. Và để kết nối, truyền tải điện năng cũng như vận hành hệ thống làm mát cho các cỗ máy ngốn điện này, thế giới cần một lượng đồng khổng lồ.
Mỗi một lệnh bạn gõ vào ChatGPT, mỗi bức ảnh được AI tạo ra đều chạy qua một mạng lưới dây dẫn đồng chằng chịt. Ông Ian Roper, chiến lược gia tại Astris Advisory Japan nhận định rằng, chính làn sóng bùng nổ AI là chất xúc tác mới nhất, mạnh mẽ nhất đẩy giá đồng đi lên, thay thế cho câu chuyện về xe điện hay năng lượng tái tạo của những năm trước.
Đồng giờ đây là một khoản đầu tư ăn theo xu hướng công nghệ, là nhiên liệu bắt buộc cho kỷ nguyên số.
Nguồn cung đứt gãy gặp rào cản thuế quan
Bên cạnh lực hút từ nhu cầu (AI, điện khí hóa), giá đồng còn bị đẩy lên cao bởi một cơn bão từ phía nguồn cung. Năm 2025 chứng kiến hàng loạt sự cố nghiêm trọng tại các mỏ khai thác lớn nhất thế giới: Từ vụ tai nạn chết người tại mỏ Grasberg khổng lồ ở Indonesia, ngập hầm lò tại Congo cho đến các vụ nổ đá tại Chile.
Thêm vào đó, yếu tố địa chính trị và thuế quan đang làm trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm. Việc cựu Tổng thống Donald Trump công bố mức thuế 50% đối với các sản phẩm đồng đã kích hoạt một làn sóng gom hàng hoảng loạn. Các nhà giao dịch ồ ạt đưa đồng vào thị trường Mỹ để né thuế, vô tình làm cạn kiệt nguồn cung tại các khu vực khác trên thế giới, tạo ra sự mất cân đối cung – cầu nghiêm trọng.
Sự khan hiếm của đồng hiện nay khác với sự khan hiếm của vàng. Nếu vàng khan hiếm để giữ giá trị, thì sự thiếu hụt đồng lại đe dọa trực tiếp đến khả năng vận hành của nền kinh tế. Không có đồng, không có lưới điện, không có tua-bin gió và chắc chắn không có trung tâm dữ liệu AI nào hoạt động được. Chính yếu tố “không thể thay thế” này đã tạo ra một phần bù rủi ro cực lớn cho giá đồng.
Cơn khát năng lượng từ các trung tâm dữ liệu AI đang biến đồng trở thành nguồn “nhiên liệu” không thể thay thế (Ảnh: Market Watch).
Kịch bản nào cho năm 2026?
Đứng trước ngưỡng cửa năm 2026, giới phân tích tài chính quốc tế đang chia rẽ trong ngắn hạn nhưng đồng thuận trong dài hạn về vị thế của “vàng mới”.
Nhóm phân tích từ JPMorgan tỏ ra rất lạc quan khi dự báo giá đồng có thể tiếp tục chinh phục mốc 12.500 USD/tấn trong nửa đầu năm 2026. Động lực chính vẫn đến từ cơn khát của các trung tâm dữ liệu AI và kỳ vọng các biện pháp thuế quan có thể được nới lỏng. Ông David Rosenberg, một nhà kinh tế hàng đầu, nhấn mạnh rằng nỗi lo về thiếu hụt nguồn cung sẽ còn dai dẳng, giữ cho giá đồng ở mức cao.
Ở một góc nhìn thận trọng hơn, Goldman Sachs cho rằng sau đợt tăng nóng vừa qua, giá có thể sẽ đi ngang hoặc điều chỉnh nhẹ về vùng 10.000-11.000 USD/tấn trong ngắn hạn. Tuy nhiên, ngân hàng này khẳng định đồng vẫn là kim loại công nghiệp được ưa thích nhất trong dài hạn. Họ đưa ra con số mục tiêu đầy tham vọng: 15.000 USD/tấn vào năm 2035, tức là còn dư địa tăng trưởng khoảng 22% so với hiện tại.
Có thể thấy, dù thị trường có rung lắc trong ngắn hạn, vị thế của đồng đã thay đổi vĩnh viễn. Từ một kim loại mang tính chu kỳ, đồng đã chuyển mình thành tài sản chiến lược. Trong bối cảnh các quốc gia chạy đua an ninh năng lượng và làm chủ công nghệ AI, việc nắm giữ đồng không chỉ là đầu tư hàng hóa, mà là nắm giữ chiếc vé thông hành bước vào tương lai.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/con-sot-ai-bien-dong-thanh-vang-moi-voi-muc-tang-gia-ky-luc-42-20251230223209332.htm
