Đề nghị miễn giảm thuế, phí cho chủ xe xăng chuyển sang xe điện, kèm hỗ trợ tiền

Giải pháp kiểm soát khí thải của phương tiện giao thông và hoàn thiện hạ tầng là nội dung được nhiều đại biểu thảo luận tại tọa đàm về vùng phát thải thấp, do báo Hà Nội Mới tổ chức vào chiều 24-12.

Theo đánh giá của ông Phạm Hoài Trung (Trưởng Ban Vận động net zero 2050), trong các nguồn phát thải của LEZ, giao thông đường bộ là nguồn lớn nhất và cũng là nguồn dễ đo lường nhất.

Thực hiện thận trọng

Nêu quan điểm về việc thực hiện vùng phát thải thấp, ông Nguyễn Tuyển, Trưởng phòng quản lý vận tải và an toàn giao thông (Sở Xây dựng), cho biết đây là một bước đi cần thiết.

Tuy nhiên một số quy định sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người sinh sống, lao động, học tập trong khu vực này. Do vậy các bước thực hiện cần phải được chuẩn bị kỹ càng, thận trọng, đảm bảo khả thi và phù hợp.

Sở Xây dựng Hà Nội sẽ triển khai các nhóm biện pháp như: Phát triển hạ tầng giao thông nhằm hỗ trợ việc chuyển đổi phương tiện; rà soát, bố trí hợp lý các điểm dừng đỗ, điểm trung chuyển phục vụ kết nối giữa các loại hình vận tải hành khách công cộng, các điểm giao thông tĩnh với phương tiện giao thông cá nhân; phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng, hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau thải bỏ, đảm bảo yêu cầu về phòng, chống cháy nổ.

Sở Xây dựng đã khảo sát các vị trí lắp đặt hạ tầng trạm sạc. Qua 2 đợt khảo sát, 110 vị trí được xác định có thể thực hiện. Các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát các vị trí phù hợp để lắp đặt hạ tầng trạm sạc.

Sở Xây dựng đang tham mưu UBND thành phố xây dựng nghị quyết về các chính sách hỗ trợ, trong đó có hỗ trợ chuyển đổi phương tiện, dự kiến hoàn thành trong quý 1-2026.

Quá trình này sẽ được lấy ý kiến rộng rãi của người dân và các trường hợp chịu tác động.

Tuy nhiên, ông Tuyển cũng nhìn nhận với thực tế hạ tầng giao thông của thủ đô, việc phát triển hạ tầng trạm/trụ sạc đang đối mặt với nhiều thách thức, nhất là về quỹ mặt bằng và khả năng đáp ứng nguồn điện.

Đề xuất chỉ hạn chế các xe xăng quá cũ nát

Nêu kinh nghiệm từ nhiều quốc gia khác, TS Nguyễn Minh Phong cho rằng cần xác định rõ mục tiêu với lộ trình linh hoạt, chú trọng sự đồng thuận xã hội.

Ông Phong đề xuất chỉ nên hạn chế loại xe máy chạy xăng quá cũ nát và có độ phát thải môi trường cao vượt quy định.

Đồng thời theo ông, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tài chính cho các chủ xe này chuyển đổi, bao gồm cả miễn giảm thuế, phí và hỗ trợ tiền trực tiếp theo khả năng ngân sách nhà nước và sự ưu đãi của doanh nghiệp cung cấp xe điện thay thế.

Lộ trình hạn chế xe xăng cũng cần thực hiện theo lộ trình phù hợp, không gây sốc cho người dân.

Mức độ xử phạt xe vi phạm vào vùng phát thải thấp cần mang tính nhắc nhở và chỉ tăng dần theo mức phát triển của hạ tầng xe điện cũng như phương tiện công cộng trên địa bàn.

Các cơ quan chức năng của thành phố cần sớm có chính sách ưu đãi, đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng và hệ thống vận tải công cộng liền.

Bên cạnh việc kiểm soát xe cộ, TS Nguyễn Minh Phong cũng nhấn mạnh cần thực hiện đồng bộ các giải pháp khác trong vùng phát thải thấp để hướng tới mục tiêu cao nhất là bảo vệ môi trường. Trong đó cần quan tâm đến việc xử lý triệt để nguồn phát thải bụi trong sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh.

“Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và lộ trình phù hợp, Hà Nội hoàn toàn có thể hiện thực hóa mục tiêu bảo vệ môi trường bền vững”, ông Phong nói.

Xe cũ thải loại là tài nguyên thứ cấp

Trước băn khoăn về các xe không đảm bảo tiêu chuẩn, bắt buộc phải thải loại, bà Lê Thanh Thủy – Phó trưởng phòng quản lý môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường) – cho biết sở sẽ thực hiện 3 định hướng, bắt đầu từ xây dựng chính sách.

Thứ nhất, xử lý xe thải loại theo mô hình tuần hoàn. Xe thải bỏ không được coi là rác thải thông thường, mà là tài nguyên thứ cấp. Do đó cần thu hồi, tái chế (thép, nhôm, nhựa, cao su), kiểm soát nghiêm thành phần có hại, hạn chế chôn lấp.

Thứ hai, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu sẽ cùng chính quyền và xã hội xử lý xe thải bỏ. Theo đó khuyến khích doanh nghiệp cùng tham gia thu hồi xe cũ, hỗ trợ người dân loại bỏ xe cũ, đưa ra chính sách thiết kế phương tiện giao thông theo hướng dễ tháo rời, tái chế.

Thứ ba, thành phố xác định cần làm rõ và nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi.

Sở đang tham mưu thành phố xây dựng chương trình khuyến khích doanh nghiệp phối hợp với cơ quan quản lý xây dựng mạng lưới thu gom xe thải bỏ; khuyến khích doanh nghiệp chia sẻ chi phí chuyển đổi, góp phần giảm gánh nặng cho người dân, bảo đảm đồng thuận của xã hội, chính sách thực sự đi vào cuộc sống.

“Vùng phát thải thấp là bước đi quan trọng trong chuyển đổi mô hình về quản lý giao thông, kinh tế tuần hoàn. Ban đầu có thể gặp khó khăn, nhưng nếu đi đúng hướng thì sẽ để lại cho thế hệ tương lai nền kinh tế bền vững”, bà Lê Thanh Thủy nhấn mạnh.