Đề xuất loạt cơ chế đột phá để siêu đô thị TP.HCM đón ‘đại bàng’

Sáng nay 8.12, theo chương trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, các đại biểu sẽ thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Trước đó, Ban Chính sách, chiến lược T.Ư có báo cáo kiến nghị của hội thảo “Cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội thu hút đầu tư và nhà đầu tư chiến lược vào TP.HCM trong tình hình mới”, đề xuất nhiều cơ chế vượt trội cho thành phố.

Mở rộng phạm vi thu hút nhà đầu tư chiến lược

Về hướng sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98, các ý kiến đề xuất mở rộng danh mục dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược trong các lĩnh vực như du lịch – nghỉ dưỡng cao cấp, văn hóa – thể thao, y tế chuyên sâu, năng lượng sạch, xử lý chất thải, logistics và hạ tầng đô thị hiện đại; dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư cần triển khai ngay theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố…

Cùng đó là điều chỉnh điều kiện nhà đầu tư chiến lược bảo đảm khả năng huy động vốn để thực hiện dự án đầu tư, phù hợp thông lệ quốc tế và bảo đảm tính thực chất trong xác định nhà đầu tư chiến lược.

Đơn giản hóa trình tự, thủ tục đăng ký thực hiện dự án và lựa chọn nhà đầu tư chiến lược; nhất là thủ tục đầu tư đối với các dự án đầu tư trọng điểm theo hướng giao thẩm quyền cho HĐND thành phố, UBND thành phố.

Trong một số trường hợp lựa chọn nhà đầu tư, cho phép thành phố được áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư trước khi cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư; đồng thời, cho phép nhà đầu tư không phải thực hiện thủ tục về cấp giấy phép xây dựng và chịu trách nhiệm hoàn thiện hồ sơ trong thời hạn quy định.

Các ý kiến cũng đề xuất bổ sung quy định cho phép thành phố được thực hiện công tác thu hồi, giải phóng mặt bằng, tạm giao phần đất để khởi công công trình theo tiến độ đã được phê duyệt đối với dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ.

Cùng đó là đơn giản hóa quy trình quy hoạch đối với các dự án thuộc danh mục ưu tiên, nhằm nâng cao quyền chủ động của thành phố trong phát triển không gian và đô thị.

Cơ chế vượt trội để đón “đại bàng”

Ngoài phạm vi sửa đổi Nghị quyết 98/2023, các ý kiến cũng đề xuất giải pháp về thu hút nhà đầu tư chiến lược vào TP.HCM, để thành phố thực sự trở thành một “siêu đô thị – trung tâm tài chính, sản xuất, logistics và đổi mới sáng tạo mang tầm khu vực và thế giới”.

Theo đó, việc xác định danh mục ưu tiên đầu tư chiến lược nên chia thành 3 nhóm: những ngành có khả năng thúc đẩy tăng trưởng, nâng cấp năng lực sản xuất – công nghiệp hiện có; các lĩnh vực công nghệ cao hoặc đón bắt xu thế công nghệ mới; các lĩnh vực thiết yếu chiến lược nhằm tăng sức chống chịu và tự chủ, bao gồm những ngành giữ vai trò sống còn đối với an ninh kinh tế vùng và quốc gia.

Đặc biệt, việc xác định nhà đầu tư chiến lược không chỉ là những “ông lớn” dẫn đầu trong lĩnh vực thuộc danh mục ưu tiên đầu tư, mà quan trọng hơn, phải có khả năng dịch chuyển cơ cấu kinh tế, lan tỏa công nghệ, vốn và quản trị cho cả hệ sinh thái kinh tế của thành phố; phải có khả năng thiết lập hoặc kéo chuỗi doanh nghiệp vệ tinh, làm tăng năng lực cạnh tranh của kinh tế thành phố.

Do đó, bên cạnh tiêu chí về quy mô, việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược cần xem xét tới các tiêu chí về năng lực công nghệ, cam kết nghiên cứu phát triển, cam kết tỷ lệ nội địa hóa hoặc số doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam liên kết trong chuỗi giá trị. Trong một số dự án đầu tư chiến lược, có thể phải gắn với các ràng buộc về đóng góp ngân sách, các chỉ số về môi trường và trách nhiệm xã hội.

Ngoài ra, thành phố không nên chỉ chờ đợi các nhà đầu tư tới, mà cần một cách tiếp cận chủ động, có mục tiêu, có phân tầng và được tổ chức như một chiến dịch ngoại giao kinh tế.

Trình tự, thủ tục lựa chọn và chấp thuận nhà đầu tư chiến lược cần phải thay đổi căn bản, thực sự vượt trội so với các đô thị cạnh tranh trong việc thu hút các nhà đầu tư chiến lược hàng đầu và có chất lượng.

Để làm được, các ý kiến đề xuất cho phép TP.HCM thành lập một cơ quan chuyên môn đầu mối có năng lực và có thẩm quyền để giải quyết các thủ tục cho nhà đầu tư chiến lược.

Đồng thời, cho phép thành phố xây dựng một bộ quy trình thủ tục liên thông trên cơ sở những nguyên tắc cơ bản của luật pháp để áp dụng giải quyết cho các nhà đầu tư chiến lược…