Đề xuất quỹ từ thiện không được cho vay, góp vốn

Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo nghị định của Bộ Nội vụ về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện.

Theo dự thảo, quỹ xã hội và quỹ từ thiện là tổ chức phi chính phủ do cá nhân, tổ chức tự nguyện góp tài sản để thành lập hoặc thông qua di chúc, hiến, tặng tài sản, được cơ quan có thẩm quyền cấp phép và công nhận điều lệ, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.

Quỹ xã hội nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao, khoa học, công nghệ, nông nghiệp, nông thôn, bảo vệ tài nguyên và môi trường, an sinh xã hội và cộng đồng. Quỹ từ thiện hoạt động vì mục đích nhân đạo, hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, tai nạn và trợ giúp người yếu thế.

Điểm mới của dự thảo là đề xuất quy định các quỹ xã hội, quỹ từ thiện không được nhận tiền gửi, cho vay, góp vốn đầu tư. Cơ quan soạn thảo cho rằng quy định này nhằm tăng cường quản lý nhà nước, bảo đảm quỹ tuân thủ đúng tôn chỉ, mục đích hoạt động.

Theo Luật Các tổ chức tín dụng và Luật Ngân hàng nhà nước, hoạt động nhận tiền gửi, cho vay là hoạt động kinh doanh tài chính mang tính ngân hàng hoặc tín dụng và chỉ tổ chức tín dụng mới được thực hiện. Việc quỹ xã hội, quỹ từ thiện tham gia các hoạt động này không phù hợp với bản chất phi lợi nhuận, có nguy cơ làm biến đổi mô hình hoạt động của quỹ.

Nếu các quỹ nhận tiền gửi hoặc cho vay sẽ phát sinh nhiều rủi ro như mất khả năng hoàn trả, nợ xấu, gây thiệt hại cho quỹ và người đóng góp, đồng thời ảnh hưởng đến niềm tin của nhà tài trợ và cộng đồng. Vì vậy, Bộ Nội vụ đánh giá quy định không cho phép nhận tiền gửi, cho vay là cần thiết để bảo đảm an toàn, minh bạch và bền vững trong quản trị tài sản.

Theo dự thảo, quỹ xã hội và quỹ từ thiện hoạt động theo phạm vi địa giới hành chính gồm toàn quốc hoặc liên tỉnh, trong phạm vi cấp tỉnh hoặc cấp xã. Việc bổ sung quy định này nhằm xác định rõ thẩm quyền quản lý, cấp phép, giám sát và xử lý vi phạm, đồng thời giúp các quỹ lựa chọn quy mô phù hợp với năng lực tổ chức, tránh dàn trải.

Dự thảo cũng đề xuất nâng mức tài sản tối thiểu khi thành lập quỹ. Quỹ do cá nhân, tổ chức Việt Nam thành lập, hoạt động toàn quốc hoặc liên tỉnh phải có tối thiểu 8 tỷ đồng; trong phạm vi cấp tỉnh là 1,6 tỷ đồng; cấp xã là 100 triệu đồng. Quỹ có yếu tố nước ngoài phải có tối thiểu 10,8 tỷ đồng ở phạm vi toàn quốc; cấp tỉnh 4,6 tỷ đồng; cấp xã 1,2 tỷ đồng.

Ngoài chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước và cộng đồng, hằng năm các quỹ có trách nhiệm công khai các khoản đóng góp, tài trợ đã tiếp nhận và kết quả sử dụng trên phương tiện thông tin đại chúng trước 31/3.

Vũ Tuân