Đề xuất UBND làm việc theo chế độ thủ trưởng

Đề xuất bỏ HĐND xã, UBND làm việc theo chế độ thủ trưởng

Sáng 5.2, tại phiên họp 42, trình bày tờ trình về dự án luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Chính phủ đề xuất bỏ HĐND ở các quận; phường, xã trực thuộc quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc T.Ư.

Đề xuất này mở rộng mô hình tổ chức chính quyền địa phương đang được thí điểm tại TP.HCM, TP.Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng.

Dự thảo luật cũng quy định cơ cấu tổ chức, cơ chế hoạt động của UBND nơi có HĐND và nơi không có HĐND.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, về việc mở rộng phạm vi không tổ chức HĐND ở các xã thuộc thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc T.Ư, ông Tùng cho hay, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng phù hợp. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cần lý giải thuyết phục hơn việc mở rộng này bởi đây là vấn đề có tác động lớn đến việc thực hiện các thiết chế về dân chủ ở địa phương.

Về tổ chức và hoạt động của UBND, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, quy định như dự thảo luật chưa có cơ chế để tăng cường tính tự chủ, chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của UBND.

Cùng đó, chưa phân định rõ phạm vi trách nhiệm giữa chủ tịch UBND với tập thể UBND, dẫn đến sự phức tạp, thiếu thống nhất trong mô hình tổ chức cơ quan hành chính ở địa phương vì tuy có cùng tên gọi là UBND nhưng UBND ở nơi có HĐND và nơi không tổ chức HĐND lại có nhiệm vụ, quyền hạn, nguyên tắc hoạt động và chế độ trách nhiệm khác nhau.

Từ đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị quy định thống nhất cả nơi tổ chức HĐND và nơi không tổ chức HĐND thì UBND đều được tổ chức theo mô hình cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương và làm việc theo chế độ thủ trưởng.

Đề xuất này nhận được sự tán thành của cơ quan soạn thảo. Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nói đề xuất thực hiện chế độ thủ trưởng ở UBND thống nhất trong cả nước của Ủy ban Pháp luật “rất hay” vì đây là xu thế của thế giới.

“Thế giới người ta thực hiện tỉnh trưởng và thị trưởng cả. Mô hình này rất hay, vừa phù hợp với xu thế, vừa phát huy được vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp hành chính địa phương”, bà Trà nêu, nói đồng tình và nếu làm được việc này thì sẽ rất đột phá.

Quốc hội, Chính phủ thống nhất để xin ý kiến Bộ Chính trị

Nêu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị cần bàn kỹ về tổ chức hoạt động của UBND theo đề xuất của Thường trực Ủy ban Pháp luật bởi UBND lâu nay là chế độ làm chủ của nhân dân và quyết định theo cơ chế tập thể chứ không phải là chế độ thủ trưởng.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị rà soát và cân nhắc kỹ xem quy định mới có “đụng chạm” tới Hiến pháp hay không, “nếu đụng chạm Hiến pháp là không được”. Ông đề nghị phải xuống cơ sở thấy thực tế địa phương để định chính sách cho phù hợp.

“Tôi không phản đối, làm được thì tốt nhưng phải có đánh giá rõ, thuyết phục cho đại biểu Quốc hội, phải tuyên truyền trong nhân dân”, ông Vinh lưu ý.

Báo cáo thêm, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, các vấn đề đều đã được cơ quan soạn thảo và thẩm tra thống nhất. Ông thông tin, với việc không tổ chức HĐND thì ở các đô thị, tức các xã ở ven đô thì gần như đều quản lý theo mô hình chính quyền đô thị.

Với việc tổ chức UBND theo chế độ thủ trưởng, ông Bình nói, đây cũng là thông lệ quốc tế.

“Chúng ta đã làm thành công ở nhiều chính quyền đô thị. Làm như thế này là đề cao trách nhiệm của chủ tịch UBND, vẫn tuân thủ quy định của HĐND nhưng không phải đi xin ý kiến lòng vòng, nhất là những vấn đề của ủy ban cần quyết khẩn trương, rất nhanh, nếu chờ đến kỳ họp HĐND thì lỡ cơ hội”, ông Bình nhấn mạnh.

Kết luận phiên làm việc, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị các cơ quan báo cáo 2 nội dung nói trên tại phiên họp Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Quốc hội dự kiến diễn ra sáng mai 6.2. Sau khi Thường vụ Đảng ủy hai bên có ý kiến, kết luận sẽ báo cáo xin ý kiến Bộ Chính trị về các vấn đề này.