Đêm 13 sáng 14-12, cơ hội ngắm mưa sao băng Geminids tuyệt đẹp tại Việt Nam

Với cường độ mạnh, thời gian hoạt động ổn định và điều kiện ánh trăng khá thuận lợi, Geminids năm nay được giới quan sát đánh giá là một trong những đợt sao băng đáng xem nhất. Việt Nam nằm trong khu vực có thể quan sát rõ bằng mắt thường.

80-100 vệt sao mỗi giờ

Geminids là mưa sao băng diễn ra hằng năm, có nguồn gốc từ tiểu hành tinh 3200 Phaethon. Khác với phần lớn các mưa sao băng xuất phát từ sao chổi, Geminids hình thành từ một thiên thể có quỹ đạo rất gần Mặt trời. 

Dòng thiên thạch này bắt đầu hoạt động từ đầu tháng 12 và kéo dài đến khoảng ngày 20-12, với đỉnh cực đại rơi vào đêm 13-12 rạng sáng 14-12 theo giờ Việt Nam.

Trong điều kiện lý tưởng, Geminids có thể tạo ra từ 80 đến hơn 100 sao băng mỗi giờ. 

Các vệt sao băng của Geminids thường sáng, di chuyển không quá nhanh và đôi khi để lại vệt khói mờ kéo dài vài giây trên bầu trời, khiến mưa sao băng này đặc biệt hấp dẫn lúc quan sát.

Một điểm thuận lợi của Geminids năm 2025 là ánh sáng trăng không gây cản trở lớn. Vào thời điểm mưa sao băng đạt cực đại, Mặt trăng ở pha lưỡi liềm tàn và chỉ mọc về gần rạng sáng.

Nhờ đó, phần lớn bầu trời đêm duy trì độ tối cần thiết, tạo điều kiện tốt để quan sát các vệt sao băng, nhất là trong nửa đầu và giữa đêm.

Quan sát Geminids tại Việt Nam ra sao?

Theo các chuyên gia, năm nay có thể quan sát mưa sao băng Geminids khá rõ từ Việt Nam.

Điểm xuất phát biểu kiến của mưa sao băng này nằm ở chòm Song Tử (Gemini), thuộc bán cầu Bắc. Với vị trí địa lý trải dài từ khoảng 8 đến 23 độ vĩ Bắc, Việt Nam nằm trong vùng mà điểm bức xạ của Geminids có thể lên cao trên bầu trời, đặc biệt là từ nửa đêm trở đi.

Ở miền Bắc, điểm bức xạ lên cao hơn, thuận lợi cho việc quan sát số lượng sao băng nhiều hơn; trong khi tại miền Trung và miền Nam, dù thấp hơn đôi chút, điểm bức xạ vẫn đủ cao để theo dõi rõ hiện tượng này.

Thời điểm quan sát phù hợp nhất tại Việt Nam được khuyến nghị là từ sau 9h tối, khi điểm bức xạ bắt đầu lên cao, cho đến gần sáng ngày 14-12. 

Tuy nhiên, khoảng thời gian từ nửa đêm đến khoảng 4-5h sáng mới được xem là “khung giờ vàng”, khi số lượng sao băng xuất hiện nhiều hơn do Trái đất quay về phía đối diện với hướng chuyển động của dòng thiên thạch.

Để quan sát Geminids hiệu quả, người xem không cần thiết bị chuyên dụng như kính thiên văn hay ống nhòm, bởi sao băng di chuyển rất nhanh và chỉ có thể theo dõi tốt bằng mắt thường.

Quan trọng là chọn vị trí có bầu trời tối, tránh ánh đèn đô thị và các vật cản như nhà cao tầng hoặc tán cây. 

Sau khi đến điểm quan sát, người xem nên cho mắt thích nghi với bóng tối trong khoảng 15-20 phút, hạn chế sử dụng điện thoại hoặc nguồn sáng mạnh để tăng khả năng nhận biết các vệt sao băng mờ.

Các chuyên gia cũng lưu ý không nhất thiết phải nhìn cố định về chòm Song Tử. Sao băng Geminids có thể xuất hiện ở nhiều khu vực khác nhau trên bầu trời. Nên quan sát một vùng trời rộng, hướng tầm nhìn lên cao thường mang lại hiệu quả tốt hơn.

Tại Việt Nam, trong bối cảnh ô nhiễm ánh sáng ngày càng gia tăng tại các đô thị lớn, những đêm mưa sao băng như Geminids mang lại cơ hội hiếm hoi để người quan sát kết nối lại với bầu trời đêm theo cách giản dị nhất. 

Rực rỡ mưa sao băng Geminids

TTO – Đêm 14 rạng sáng 15-12, trận mưa sao băng Geminids – một trong số những trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm 2010, đã đạt cực đại, “chiêu đãi” những người yêu thích thiên văn một bữa tiệc sao băng hoành tráng.