Dự án cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành: Vì sao doanh nghiệp xin đổi từ hình thức đầu tư BOT sang BT?

Ngày 9-12, tin từ UBND tỉnh Đồng Nai cho hay đã nhận được văn bản của Công ty TNHH Cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành về khó khăn trong thực hiện dự án thành phần 1 cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành.

Lo cao tốc ít xe, áp lực trả nợ

Theo doanh nghiệp, dự án thành phần 1 – xây dựng tuyến chính của cao tốc Bắc – Nam phía tây, đoạn Gia Nghĩa (Lâm Đồng) – Chơn Thành (Đồng Nai) được đầu tư theo phương thức PPP.

Liên danh Vingroup – Techtra được chọn là nhà đầu tư thực hiện dự án, Công ty TNHH Cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành là doanh nghiệp làm dự án. Dự án thành phần 1 khởi công ngày 19-8, tổng mức đầu tư gần 20.000 tỉ đồng.

Đến nay, các đơn vị tư vấn đã khẩn trương triển khai và bàn giao hồ sơ thiết kế kỹ thuật đợt 1 với chiều dài 40,6km tuyến chính và 10 cầu trên tuyến (đạt khoảng 30% tiến độ thiết kế kỹ thuật toàn tuyến), hiện đang bổ sung hoàn thiện hồ sơ để trình Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai thẩm định. Chi phí mà doanh nghiệp dự án đã thực hiện đến nay là hơn 400 tỉ đồng.

Theo doanh nghiệp dự án, bên cạnh những thuận lợi, nhà đầu tư cũng đối mặt với những khó khăn phát sinh từ các yếu tố khách quan, phát sinh sau ngày 1-7 khi sáp nhập địa giới hành chính giữa các tỉnh cùng với sự điều chỉnh quy hoạch giao thông tại tỉnh Đồng Nai và Lâm Đồng. Điều này làm ảnh hưởng đáng kể đến phương án tài chính và khả năng huy động vốn cho dự án.

Cụ thể, Techcombank (ngân hàng được đề nghị để thu xếp vốn cho dự án thành phần 1) chỉ ra những khó khăn về khả năng thu hồi vốn vay của dự án, căn cứ trên các yếu tố thay đổi hoàn cảnh cơ bản mà phía ngân hàng đang không thẩm định được.

Techcombank cho rằng mục tiêu tổng quát ban đầu là xây dựng tuyến cao tốc trọng điểm kết nối vùng Tây Nguyên với vùng Đông Nam Bộ, kết nối các tỉnh Bình Phước, Đắk Nông (trước đây) và các địa phương khác trong vùng với TP.HCM, tạo không gian, động lực phát triển mới.

Tuy nhiên sau khi sáp nhập Bình Phước với Đồng Nai và Đắk Nông với Lâm Đồng, các tuyến đường từng được xem là huyết mạch nay đã thay đổi rất lớn về địa chính, nhu cầu và sự cần thiết kết nối khi không còn là trục giao thông trung tâm của khu vực.

Mặt khác, sự xuất hiện của dự án cao tốc Gia Nghĩa – Bảo Lộc – Phan Thiết, kết nối giữa 3 trung tâm Phan Thiết – Bảo Lộc – Gia Nghĩa dự kiến tác động đáng kể đến nhu cầu sử dụng đường cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành, tiềm ẩn nguy cơ làm giảm lưu lượng xe. Từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả kinh tế và trực tiếp lên nguồn trả nợ của dự án.

Techcombank đề nghị doanh nghiệp dự án, liên danh nhà đầu tư đánh giá toàn diện những yếu tố làm thay đổi hoàn cảnh của dự án, xem xét lại tính khả thi cũng như làm việc với chính quyền địa phương để có cơ sở rà soát, thẩm định và thực hiện thủ tục mời hợp vốn để đáp ứng nhu cầu vốn của dự án…

Kiến nghị đầu tư theo hình thức BT

Trước những khó khăn trên, doanh nghiệp làm dự án đề xuất tỉnh Đồng Nai xem xét, chuyển đổi hình thức đầu tư dự án từ hình thức BOT sang hình thức BT. Thanh toán bằng quỹ đất tại tỉnh Đồng Nai cho toàn tuyến cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành.

Doanh nghiệp dự án viện dẫn căn cứ từ Luật Đầu tư theo phương thức PPP và hợp đồng BOT đã ký, cho rằng dự án thành phần 1 có thể được sửa đổi, bao gồm thay đổi loại hợp đồng, khi có các yếu tố làm thay đổi căn bản mục tiêu, địa điểm, quy mô dự án, hoặc tác động đến hiệu quả tài chính, tiến độ và khả năng thu hồi vốn.

Đồng thời nếu sửa đổi dẫn tới thay đổi căn bản về chủ trương đầu tư, cần thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư.

“Thực tế dự án thành phần 1 chịu tác động từ thay đổi quy hoạch vùng, điều chỉnh địa giới hành chính, sáp nhập tỉnh Bình Phước với Đồng Nai, Đắk Nông với Lâm Đồng, thay đổi trung tâm hành chính cấp tỉnh, dẫn đến biến động lưu lượng và phương án tài chính ban đầu của dự án. 

Do đó việc đề xuất chuyển đổi hình thức đầu tư từ BOT sang BT là có cơ sở và phù hợp với quy định pháp luật, bảo đảm khả thi về tài chính, tối ưu tiến độ thi công, đồng thuận xã hội” – văn bản nêu rõ.