Dự án chiến lược của Việt Nam

Một nhóm chuyên gia an ninh mạng Việt Nam đang phát triển dự án “Thao trường an ninh mạng” – nền tảng mô phỏng các cuộc tấn công và phòng thủ trên không gian số, phục vụ diễn tập, đào tạo và nghiên cứu. Dự án lần đầu được chia sẻ tại Diễn đàn Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực an ninh mạng, chiều 18/12 ở Hà Nội.

Tại sự kiện, ông Ngô Tuấn Anh, Chủ tịch Mạng lưới ViSecurity, CEO SafeGate, cho biết ý tưởng xây dựng thao trường xuất phát từ yêu cầu thực tế, khi Việt Nam có lượng người dùng Internet lớn, nhưng các nền tảng và công cụ cốt lõi phần lớn lại do doanh nghiệp nước ngoài làm chủ. “Đây không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn là vấn đề về chủ quyền số và sự bền vững của không gian mạng”, ông nói.

Từ trăn trở đó, hồi tháng 8, ViSecurity được thành lập, quy tụ các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và chuyên gia trong lĩnh vực an ninh mạng.

Theo ông Tuấn Anh, thao trường được thiết kế “mở” với hai lớp nghĩa. Thứ nhất là mở trong quá trình xây dựng, khi nhiều tổ chức, cá nhân cùng tham gia phát triển. Thứ hai là mở trong quá trình sử dụng, tức các đơn vị cùng đóng góp cũng có quyền khai thác, sử dụng sản phẩm. Thao trường gồm hai phần là hệ thống kỹ thuật và các kịch bản diễn tập, trong đó cộng đồng an ninh mạng Việt Nam có thể đề xuất, bổ sung kịch bản để hệ thống ngày càng sát với các tình huống thực tế.

Lý do lựa chọn hướng đi xuất phát từ đặc thù của lĩnh vực an ninh mạng. An ninh mạng có ba yếu tố cốt lõi là công nghệ, quy trình và con người. Trong đó, con người là yếu tố quan trọng nhất. “Dù có nhiều tiền hay nhiều thiết bị, nếu thiếu con người có năng lực thì không thể xử lý hiệu quả sự cố an ninh mạng”, Chủ tịch ViSecurity, nói.

Chia sẻ thêm, ông Trần Nghi Phú, Phó chánh văn phòng Học viện An ninh, Trưởng ban Nghiên cứu ViSecurity, cho biết đây là sản phẩm tích hợp nhiều công nghệ lõi, đòi hỏi lực lượng chuyên gia đa lĩnh vực, từ hệ thống mạng, an ninh mạng đến cấu hình thiết bị. Đây cũng chính là thách thức lớn nhất khi triển khai, bởi rất khó duy trì đủ nguồn lực chuyên sâu trong thời gian dài.

Theo ông Phú, nhiều thao trường an ninh mạng do nước ngoài phát triển, gặp hạn chế khi áp dụng tại Việt Nam, dù chi phí đầu tư có thể tới hàng triệu USD. Các hệ thống thường phụ thuộc vào một nhà cung cấp, trong khi hạ tầng mạng trong nước rất đa dạng. Nhiều mô hình mạng thực tế của các doanh nghiệp Việt chưa thể mô phỏng trên thao trường này, khiến việc đào tạo và diễn tập không đạt được kỹ năng thực chiến.

Từ những khó khăn đó, ViSecurity xác định xây dựng một mô hình riêng cho Việt Nam. Bên cạnh mục tiêu kỹ thuật, thao trường an ninh mạng còn phục vụ đào tạo và nghiên cứu, theo tinh thần “bình dân học vụ số”. Về lâu dài, khi thương mại hóa, hệ thống hướng tới phục vụ các doanh nghiệp lớn, qua đó tạo nguồn lực để tự vận hành.

Theo ông Tuấn Anh, chỉ trong thời gian ngắn kể từ khi hình thành, mạng lưới ViSecurity đã thu hút sự tham gia của 100 doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và chuyên gia trong lĩnh vực an ninh mạng.

Với thao trường an ninh mạng, dự án đang hoàn thiện khung kỹ thuật, dự kiến đưa vào vận hành trong tháng 6/2026, trước khi ra mắt bản hoàn thiện vào cuối năm. Ông cho hay dự án thao trường an ninh mạng đang được Chính phủ xem xét bổ sung vào danh sách sản phẩm công nghệ chiến lược.

Hồi tháng 6, Thủ tướng ban hành danh mục 11 nhóm công nghệ chiến lược cần ưu tiên đầu tư, phát triển, trong đó có an ninh mạng. Hai nhóm sản phẩm chiến lược về an ninh mạng được chỉ rõ là giải pháp tường lửa, phát hiện và ngăn chặn xâm nhập; và hệ thống đảm bảo an ninh cho hạ tầng trọng yếu, cơ sở dữ liệu quốc gia.

Trọng Đạt