Fan không phải nô tì, chấm hết!

Trúc Nhân gây thất vọng

Từ một nghệ sĩ vốn ghi dấu ấn nhờ hình ảnh gần gũi, cá tính, thường xuyên nhận được sự ủng hộ tích cực, Trúc Nhân bất ngờ trở thành tâm điểm tranh cãi khi nhiều fansite và fan lâu năm đồng loạt tuyên bố rời fandom. Trên mạng xã hội, không ít ý kiến bày tỏ sự thất vọng, cho rằng những động thái gần đây của anh là khó hiểu và đi ngược lại niềm tin mà người hâm mộ từng dành suốt nhiều năm.

Khủng hoảng của Trúc Nhân bắt nguồn từ việc nam ca sĩ tuyên bố lập Nhàn Phi Cung – fanpage dành riêng cho người hâm mộ. Trúc Nhân tự xưng là “Nhàn Phi”, đối đáp với fan theo phong cách cung đình. Nhàn Phi Cung được giới thiệu như nơi để người hâm mộ được gọi là Monkeys “tiến cung” và có cơ hội đến gần hơn với đời sống của nghệ sĩ. Tuy nhiên, phần gây tranh cãi lại nằm ở hệ thống điều khoản với giọng điệu ra lệnh. Những ai không đồng thuận được khuyến khích tự rời đi hoặc nhờ admin chặn khỏi cộng đồng. Bảng nội quy này nhấn mạnh việc mọi bài đăng đều “dưới quyền và sự cho phép” của nghệ sĩ, cấm tuyệt đối việc chất vấn, phản ứng hay thể hiện thái độ không hài lòng với admin, đồng thời khẳng định mọi hành vi bị xem là “cự” ekip cũng đồng nghĩa với “cự” chính nghệ sĩ. Nhiều đoạn dùng từ mạnh, mang tính đe dọa như “đày vào BLOCK cung”, “đóng Cung vĩnh viễn” nếu vi phạm, khiến không ít người đọc cảm thấy mình không còn là người hâm mộ đồng hành, mà giống như đang đứng trong một mối quan hệ trên – dưới thiếu cân bằng.

Trúc Nhân không cho người hâm mộ đưa ra yêu cầu với mình. Đoạn gây tranh cãi nhất chính là “‘TÌNH CẢM CÓ ĐIỀU KIỆN’ là thứ ta cực bĩu môi và không coi đó là tình cảm, Ví dụ: ‘chúng tôi làm cái này cái kia thì… Nhàn Phi phải thế này thế nọ với chúng tôi!’ ngủ đi rồi sẽ có giấc mơ đó! Mọi thứ các khanh làm là tự nguyện, TA KHÔNG BAO GIỜ YÊU CẦU, nên ko ai được phép yêu cầu lại ta! HIỂU?”. Ở vị thế như Trúc Nhân, việc phủ nhận nỗ lực fan ủng hộ mình là “tự nguyện”, nên không ai được yêu cầu đền đáp đã trở thành mồi lửa làm fan thất vọng. Đáng nói, sự thất vọng này không xuất phát từ một sự cố đơn lẻ mà là kết quả của quá trình tích tụ những trải nghiệm không mấy dễ chịu trong thời gian dài đồng hành cùng nghệ sĩ. Nhiều người hâm mộ Trúc Nhân phản ánh ê-kíp vận hành thiếu hỗ trợ trong các hoạt động công khai, từ việc cập nhật thông tin sự kiện, sắp xếp lịch trình đến cách xử lý khi phát sinh vấn đề. Điều này khiến fan cảm thấy bị bỏ mặc, dù đã chủ động tham gia với tinh thần ủng hộ. Các project do fan tự tổ chức như banner, quà tặng hay hoạt động chúc mừng cũng được nhắc đến với cảm giác chung rằng nỗ lực bỏ ra chưa nhận lại sự ghi nhận tương xứng.

Điều khiến phản ứng trong cộng đồng fan trở nên gay gắt hơn nằm ở thái độ và những quyết định gần đây của chính Trúc Nhân. Nhiều người cho rằng nam ca sĩ có xu hướng chỉ tiếp nhận thông tin từ ê-kíp, trong khi bỏ qua phản hồi trực tiếp từ fan. Một số hành động bị nhìn nhận là tạo khoảng cách với người hâm mộ, chẳng hạn việc hạn chế tương tác với fanclub tại các buổi biểu diễn. Đặc biệt, động thái bất ngờ xoá broadcast cá nhân – kênh kết nối trực tiếp với người hâm mộ mà không có bất kỳ thông báo hay lời giải thích nào, càng làm dấy lên cảm giác bị đặt ra ngoài cuộc đối thoại. Sự hụt hẫng và bức xúc vì thế lan rộng trong cộng đồng fan.

Nhàn Phi Cung là giọt nước tràn ly, làm vấn đề không thể cứu vãn. Trên mạng xã hội, nhiều bài đăng công khai bày tỏ sự tổn thương từ fan Trúc Nhân, thậm chí thẳng thắn thừa nhận đã “stan sai người”, xem đây là cú sốc lớn nhất trong hành trình làm fan của mình. Không ít người hâm mộ lâu năm tuyên bố rời fandom một cách dứt khoát và khẳng định sẽ không quay lại.Vẫn tồn tại những ý kiến bênh vực Trúc Nhân. Theo luồng quan điểm này, nam ca sĩ vốn có cá tính mạnh, phong cách giao tiếp mang màu sắc riêng và thường xem người hâm mộ như những người thân thiết. Do đó, cách dùng từ ngữ thoải mái, mang tính đùa vui trong một số động thái có thể xuất phát từ sự gần gũi, không hàm ý xem nhẹ hay thiếu tôn trọng fan.

Tuy vậy, quan điểm trung lập hiện tại cho rằng cách phản ứng của Trúc Nhân chưa thực sự phù hợp, đặc biệt khi môi trường giải trí ngày càng phụ thuộc lớn vào sự đồng hành và ủng hộ từ người hâm mộ. Theo nhận định này, những thiếu sót trong khâu vận hành của ê-kíp hoàn toàn có thể điều chỉnh, nhưng cảm xúc và niềm tin của fan, một khi đã bị tổn thương, lại rất khó để khôi phục như ban đầu. Điều mà người hâm mộ mong đợi không phải là sự ưu ái đặc biệt, mà là thái độ lắng nghe và tôn trọng đúng lúc từ chính nghệ sĩ.Trúc Nhân được biết đến với hình ảnh cá tính, thẳng thắn nhưng gần gũi, ít scandal và duy trì mối quan hệ thân thiện với người hâm mộ, qua đó xây dựng uy tín và vị thế vững chắc trong Vpop. Chính nền tảng hình ảnh tích cực ấy khiến những động thái gần đây của Trúc Nhân càng trở nên khó lý giải trong mắt công chúng, đồng thời khiến hình ảnh vốn được yêu mến bị “trừ điểm” rõ rệt.

“Fan không phải nô tì”

Trong bối cảnh showbiz hiện đại, fan không còn đơn thuần là khán giả tiêu thụ sản phẩm, mà là lực lượng đồng hành trực tiếp với sự nghiệp nghệ sĩ, cả về mặt tinh thần lẫn giá trị lan tỏa. Fan là đối tượng khán giả chính tiêu thụ sản phẩm, trở thành nhân tố cấu thành trực tiếp sự thành công với sự nghiệp nghệ sĩ. Họ góp phần tạo độ phủ truyền thông, duy trì sức nóng trên mạng xã hội, bảo vệ hình ảnh trước khủng hoảng và mang lại nguồn doanh thu bền vững từ concert, sản phẩm và các nền tảng số. Khi sự đồng hành ấy không được nhìn nhận đúng mức, cảm giác tổn thương là điều khó tránh khỏi.

Trường hợp của Trúc Nhân cho thấy một thực tế quen thuộc: nghệ sĩ có thể không chủ ý xem nhẹ fan, nhưng chỉ cần thiếu đối thoại, thiếu lắng nghe đúng thời điểm, mọi động thái đều dễ bị diễn giải theo chiều hướng tiêu cực. Từ việc hạn chế tương tác, đóng các kênh kết nối trực tiếp, đến cách để ê-kíp đứng ra thay mình xử lý mâu thuẫn, tất cả cộng hưởng lại thành cảm giác “bị bỏ rơi” trong cộng đồng người hâm mộ. Điều này đặc biệt nhạy cảm với những fan gắn bó lâu năm, những người từng tin tưởng mối quan hệ giữa mình và nghệ sĩ.

Trong lịch sử Vpop, Trúc Nhân không phải nghệ sĩ đầu tiên đối mặt với bài toán này. Trước đó, khủng hoảng giữa Đông Nhi và cộng đồng fan từng được xem như một tiền lệ rõ ràng. Câu nói “các bạn đang làm gì vậy” khiến Đông Nhi khủng hoảng suốt năm 2022, bị fan quay lưng, các sản phẩm âm nhạc cũng không còn gây tiếng vang như trước. Bài học rút ra không nằm ở việc ai đúng ai sai, mà ở chỗ: một khi fan cảm thấy mình không được tôn trọng, ở “chiếu dưới” do với nghệ sĩ thay vì người đồng hành được tôn trọng, niềm tin sẽ sụp đổ rất nhanh.

Đặt câu chuyện này trong tương quan với văn hóa thần tượng Kpop, sự khác biệt càng trở nên rõ rệt. Ở những thị trường nơi văn hóa idol phát triển đến đỉnh cao, mối quan hệ fan – idol được xem là nền tảng sống còn. Nghệ sĩ càng hoạt động lâu năm càng yêu fan. Và fanbase càng mạnh, nghệ sĩ càng duy trì được hào quang dài lâu. Các nhóm nhạc thần tượng như BTS, BLACKPINK, SEVENTEEN,… sau hơn một thập kỷ hoạt động và đạt đến đỉnh cao toàn cầu, vẫn luôn thể hiện sự thận trọng và trân trọng tối đa với người hâm mộ. Dù hoạt động ít hay nhiều, thần tượng Kpop vẫn luôn dành thời gian giao lưu, duy trì kết nối với fan. Việc đặt tình cảm người hâm mộ vào vị trí trung tâm đôi khi tạo nên tác động ngược: fan kiểm soát thần tượng, yêu cầu can thiệp vào đời sống riêng tư. Nhưng đây đã là nét đặc trưng nhất khiến văn hóa idol phát triển, nơi tương tác giữa idol – fan tạo ra nguồn doanh thu khổng lồ vận hành cả ngành công nghiệp giải trí.

Kpop oanh tạc toàn cầu nhờ công thức xây dựng fandom thành công từ các đế chế giải trí:

Tương tự, G-DRAGON, một thần tượng với gần 20 năm hoạt động vẫn duy trì thái độ đặt fan ở vị trí trung tâm. Dù ở đẳng cấp biểu tượng, anh vẫn giữ sự kết nối, tôn trọng người hâm mộ. Chính tư duy “fan luôn ở trên đầu” ấy là một trong những lý do khiến văn hóa thần tượng Kpop bền vững, nơi idol không xem sự ủng hộ là điều hiển nhiên, mà là giá trị hai bên tạo ra, dành cho nhau cần được gìn giữ liên tục.

Tóm lại, fan không phải “nô tì”, cũng không phải lực lượng mặc định phải chấp nhận mọi quyết định từ nghệ sĩ. Họ có quyền kỳ vọng sự tôn trọng, lắng nghe và minh bạch, nhất là khi đã gắn bó trong thời gian dài. Với nghệ sĩ, cá tính là điều cần thiết, nhưng cá tính không đồng nghĩa với việc đứng ngoài cảm xúc của người hâm mộ.

Với Trúc Nhân, khủng hoảng lần này có thể xem là một lời cảnh báo hơn là dấu chấm hết. Nếu xem đây là cơ hội để nhìn lại cách đối thoại với fandom, điều chỉnh vai trò của ê-kíp và trực tiếp lên tiếng đúng lúc, niềm tin vẫn có khả năng được hàn gắn. Ngược lại, nếu tiếp tục để khoảng cách kéo dài, bài học từng xảy ra với Đông Nhi hay nhiều nghệ sĩ khác hoàn toàn có thể lặp lại. Trong một mối quan hệ vốn được xây dựng trên cảm xúc, sự tôn trọng luôn là nền móng tối thiểu – và một khi nền móng ấy bị xem nhẹ, mọi thành tựu nghệ thuật cũng khó có thể đứng vững lâu dài.