Giao thông có kịp kết nối sân bay Long Thành?

Thủ tướng cũng nhắc nhở các bộ, ngành, địa phương liên quan phối hợp triển khai các dự án giao thông kịp khai thác đồng bộ với sân bay Long Thành.

Theo quy hoạch, đảm nhận kết nối với sân bay Long Thành gồm hàng loạt tuyến cao tốc như Bến Lức – Long Thành, Biên Hòa – Vũng Tàu, TP.HCM – Long Thành và các tuyến đường vành đai 3 và 4 TP.HCM… Vậy các tuyến kết nối trọng yếu này hiện ra sao?

Đồng Nai phải thúc 2 dự án quan trọng nối Đồng Nai – TP.HCM

Cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu dài 54km chia làm ba phần: đoạn qua địa bàn tỉnh Đồng Nai dài khoảng 34km (gồm dự án thành phần 1 và 2) và đoạn qua TP.HCM (dự án thành phần 3). Hiện đoạn qua TP.HCM đã hoàn thành, các đoạn qua Đồng Nai vẫn còn chậm, đang được tăng tốc thi công, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến trong năm 2026.

Tại Đồng Nai, đáng chú ý gói dự án thành phần 1 thuộc cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu và dự án thành phần 3 thuộc dự án đường vành đai 3 TP.HCM (đoạn qua tỉnh Đồng Nai) là một trong số các vị trí kết nối qua lại quốc lộ 51 và các cao tốc khác để vào sân bay đang chậm tiến độ. 

UBND tỉnh Đồng Nai cho hay dù thời tiết thuận lợi nhưng các nhà thầu vẫn chưa thực sự quyết tâm, quyết liệt trong việc bám sát tiến độ để huy động các nguồn lực, tổ chức triển khai đồng bộ các giải pháp, phương án để đẩy nhanh tiến độ hơn nữa.

Vì vậy, UBND tỉnh Đồng Nai đã giao cho Sở Xây dựng bám sát, kiểm tra kết quả và thường xuyên báo cáo tiến độ thi công ở 2 dự án thành phần trên.

Tuyến đi – về miền Tây cũng phải bứt tốc

Cũng tại trục quốc lộ 51 địa phận Đồng Nai, nút giao giữa cao tốc Bến Lức – Long Thành đi qua quốc lộ 51 ráp với cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (ấp 1 Tân Hiệp, xã Phước Thái) đang lắp đặt rào chắn và biển báo. Đây sẽ là đoạn tuyến đón người dân ở miền Tây đi nhanh hơn về sân bay Long Thành và có thể đi tắm biển Vũng Tàu, lên Tây Nguyên…

Hiện Bộ Xây dựng cũng chuẩn bị khởi công dự án mở rộng cao tốc TP.HCM – Trung Lương – Mỹ Thuận với chiều dài hơn 96km. Nối mạch cao tốc này về sân bay Long Thành cũng sẽ do cao tốc Bến Lức – Long Thành đảm nhận. 

Khi cao tốc Bến Lức – Long Thành thông suốt liền mạch, người dân từ các tỉnh miền Tây có thể đi theo trục cao tốc TP.HCM – Trung Lương – Mỹ Thuận, đến nút giao Mỹ Yên (tỉnh Tây Ninh) rồi rẽ vào cao tốc Bến Lức – Long Thành để đến sân bay Long Thành mà không phải vòng qua khu vực nội đô TP.HCM như trước.

Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết ngày 19-12 cầu Bình Khánh bắc qua sông Soài Rạp sẽ được khánh thành. Đây là động lực và tiền đề quan trọng để VEC đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các hạng mục còn lại, phấn đấu đưa toàn bộ cao tốc Bến Lức – Long Thành vào khai thác trong quý 2-2026.

Mong sớm có mặt bằng để mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành

Để đường từ TP.HCM đến với sân bay Long Thành thông thoáng hơn, người dân cũng đang chờ vào cuộc bứt tốc xây dựng tại dự án mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành lên 8 – 10 làn xe. Dự án đặc biệt quan trọng này được thực hiện theo hình thức công trình xây dựng khẩn cấp và đã khởi công vào dịp 19-8.

Với vai trò chủ đầu tư, VEC cho biết có văn bản, thường xuyên họp chỉ đạo trực tiếp tại công trường để đôn đốc và yêu cầu tư vấn giám sát, các nhà thầu khẩn trương huy động máy móc thiết bị đáp ứng đủ các mũi thi công theo tiến độ thi công tổng thể và tiến độ thi công chi tiết được phê duyệt. 

Theo kế hoạch, dự án sẽ cơ bản hoàn thành vào tháng 12-2026; riêng cầu Long Thành sẽ hợp long cầu chính vào tháng 12-2026 và hoàn thành các hạng mục còn lại vào tháng 3-2027.

“Tiến độ dự án phụ thuộc rất lớn vào công tác bàn giao mặt bằng từ TP.HCM và tỉnh Đồng Nai. Do vậy, đơn vị cũng đã kiến nghị hai địa phương chỉ đạo các đơn vị sớm bàn giao mặt bằng sạch trong năm 2025 để triển khai thi công dự án theo đúng tiến độ yêu cầu”, VEC cho hay.

Mở thêm các hướng kết nối khác

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh chỉ còn nửa năm để vận hành, khai thác thương mại sân bay Long Thành, hạ tầng giao thông hiện hữu chưa thể đáp ứng nhu cầu đi lại giữa TP.HCM – Đồng Nai nói chung và kết nối giao thông về sân bay Long Thành. 

Điều này bắt buộc phải khẩn trương mở thêm các hướng kết nối mới như cầu Long Hưng (Đồng Nai 2), cầu Cát Lái, cầu Phú Mỹ 2, cao tốc đô thị Hồ Tràm – sân bay Long Thành, đường và cầu vượt biển…

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện nhà đầu tư CC1 cho hay công ty đã làm việc với tỉnh Đồng Nai và dự kiến đầu năm 2026 sẽ khởi công hai dự án cầu Đồng Nai 2 và cầu Cát Lái nhằm góp phần tháo gỡ bài toán hạ tầng giao thông hiện nay.

Trong khi đó, UBND TP.HCM cũng đã chấp thuận giao Công ty cổ phần Tập đoàn Masterise nghiên cứu lập hồ sơ báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án cầu Phú Mỹ 2 theo hình thức đối tác công tư (PPP). 

Dự án có tổng chiều dài khoảng 6,3km, quy mô 8 làn xe, tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 12.912 tỉ đồng, mở ra một trục giao thông mới, kết nối trực tiếp và hiệu quả khu vực phía nam TP.HCM với tỉnh Đồng Nai. Đây cũng là trục đường bộ ngắn nhất, thuận lợi nhất từ TP.HCM đi sân bay quốc tế Long Thành. 

Đặc biệt dự án cũng được định hướng là một trong 10 trục giao thông chính của TP.HCM, có tốc độ lưu thông cao, ít giao cắt, đóng vai trò kết nối trung tâm TP với các tuyến đường liên vùng và các đầu mối giao thông quan trọng của khu vực.

Bộ Xây dựng thống nhất phương án đường sắt kết nối 2 sân bay

Báo cáo Thủ tướng và Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về phương án đường sắt kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành, Bộ Xây dựng cơ bản thống nhất với phương án 1 theo đề xuất của UBND TP.HCM.

Việc kết nối 2 sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành qua mạng lưới metro, UBND TP.HCM nêu 4 phương án có thể thực hiện. Trong đó, có phương án số 1: từ nhà ga sân bay Tân Sơn Nhất hành khách đi tuyến metro số 2 đến ga Thủ Thiêm và thông qua tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành để đến sân bay Long Thành.

UBND TP.HCM cho hay hiện đã có một số nhà đầu tư quan tâm nghiên cứu đầu tư các tuyến đường sắt kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với sân bay Long Thành theo phương thức đối tác công tư (PPP) hoặc hợp đồng chìa khóa trao tay. 

UBND TP.HCM đề xuất phương án 1 và kiến nghị Thủ tướng thống nhất chủ trương ưu tiên đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến metro số 2 và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành; tiếp tục đầu tư tuyến metro số 6 để kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với sân bay Long Thành.

Bộ Xây dựng đánh giá các tuyến metro để kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành do UBND TP.HCM đề xuất cơ bản phù hợp quy hoạch nên cơ bản thống nhất với phương án 1 theo đề xuất của UBND TP.HCM.

Về đề xuất, bổ sung tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành vào danh mục dự án dự kiến kèm theo nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới metro tại Hà Nội và TP.HCM, Bộ Xây dựng cho biết Quốc hội vừa thông qua nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Nghị quyết có quy định “giao HĐND TP quyết định, điều chỉnh, bổ sung các dự án đường sắt mới nằm trên địa bàn TP vào phụ lục ban hành kèm theo nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19-2-2025 của Quốc hội theo nhu cầu phát triển của TP và báo cáo Chính phủ kết quả thực hiện”.

Sân bay Long Thành sẽ là trung tâm vận chuyển quốc tế

Sau ba chuyến bay kỹ thuật ngày 19-12, Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ tiếp tục được hoàn thiện để dự kiến đưa vào khai thác thương mại vào giữa năm 2026.

Do vậy, phương án phân chia khai thác các chuyến bay quốc tế giữa sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất đang nhận được nhiều sự quan tâm của hành khách, doanh nghiệp và các hãng hàng không.

80% chuyến bay quốc tế sẽ được chuyển về sân bay Long Thành

Theo phương án khai thác được Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng, hai sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất sẽ vận hành theo mô hình “cặp cảng hàng không quốc tế”. Trong đó, Long Thành giữ vai trò trung tâm quốc tế, hướng tới mục tiêu trở thành đầu mối trung chuyển hàng không của khu vực.

Bộ Xây dựng cho biết theo báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 đã được Thủ tướng phê duyệt từ năm 2020, sân bay Long Thành dự kiến khai thác khoảng 80% các chuyến bay quốc tế và 10% các chuyến bay nội địa.

Theo phương án đã được thống nhất, sân bay Long Thành sẽ tiếp nhận toàn bộ các đường bay quốc tế có cự ly từ 1.000km trở lên. Sân bay Tân Sơn Nhất chủ yếu đảm nhiệm các chặng quốc tế dưới 1.000km, tập trung vào các thị trường lân cận như Thái Lan, Lào, Campuchia (chiếm khoảng 15 – 17% tổng sản lượng hành khách quốc tế của khu vực TP.HCM).

Trong giai đoạn đầu, Bộ Xây dựng khuyến khích các hãng hàng không, đặc biệt là các hãng của Việt Nam, chuyển các đường bay quốc tế đi và đến châu Âu, châu Mỹ, châu Đại Dương sang sân bay Long Thành. Các đường bay quốc tế mới, các chuyến bay thương mại không thường lệ và các chuyến bay thuê chuyến (charter) cũng sẽ ưu tiên khai thác tại sân bay Long Thành.

Phải ưu tiên trải nghiệm của hành khách

Theo Cục Hàng không Việt Nam, sau năm 2030, khi hệ thống giao thông kết nối vùng như cao tốc, đường vành đai, đường sắt được hoàn thiện, Long Thành có thể phát triển theo mô hình “đô thị sân bay”, trở thành trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực phía Nam.

Tuy vậy, theo một số chuyên gia, việc phân chia khai thác vẫn còn nhiều vấn đề cần xem xét. Tại một hội thảo về phân chia khai thác sân bay Long Thành mới đây, TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn đặt vấn đề nếu ga quốc tế và ga nội địa cách nhau hơn 40km thì sẽ có bao nhiêu hành khách sẵn sàng nối chuyến?

Và nếu hành khách không chấp nhận, hiệu quả khai thác sân bay Long Thành sẽ ra sao? Theo ông Sơn, ngành hàng không cần đặt trải nghiệm hành khách lên hàng đầu bởi đa số hành khách quốc tế ưu tiên nối chuyến quốc tế – quốc tế thay vì trung chuyển qua một sân bay nội địa do tốn thời gian và kém thuận tiện.

Trong khi đó, bà Kyoung Hee Kang, Giám đốc quốc gia Korean Air tại Việt Nam, cho biết hãng đã cử đoàn chuyên gia khảo sát thực địa tại Long Thành, song lưu ý nhiều hạng mục hạ tầng và giao thông kết nối vẫn chưa hoàn thiện.

“Nếu tiến độ được đảm bảo, sân bay Long Thành có thể trở thành điểm mở rộng tiếp theo trong chiến lược của Korean Air tại Việt Nam”, bà Kang nói.