Hai lần đổi phác đồ điều trị ung thư phổi giai đoạn 4

Bà Hòa tràn dịch màng phổi vào tháng 7/2023, chụp CT cho thấy ở phổi phải có u 3 cm, giải phẫu bệnh xác định carcinoma (một loại ung thư) tuyến biệt hóa cao, không tế bào nhỏ, có đột biến gene EGFR. Bà được chẩn đoán ung thư giai đoạn 4 do di căn màng phổi, dùng thuốc trúng đích thế hệ một từ tháng 9/2023. Tiến sĩ, bác sĩ Lê Tấn Đạt, Phó giám đốc Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thuốc hiệu quả kìm hãm tế bào ác tính, giúp người bệnh duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Sau khoảng 1,5 năm điều trị, bà Hoa bất ngờ đau vùng ngực và vai phải, ảnh CT lồng ngực ghi nhận nhiều nốt đặc rải rác hai phổi, xơ xẹp hai phổi, bác sĩ nghi do kháng thuốc, tức thuốc không còn khả năng kìm hãm tế bào ung thư sau một thời gian điều trị. Tuy nhiên, các dấu hiệu chưa rõ ràng và biểu hiện không đáng kể, bà tiếp tục dùng thuốc thế hệ một và được bác sĩ theo dõi sát.

Bà bị đau ngực nhiều hơn, tháng 10 năm nay chụp CT phát hiện tổn thương tăng kích thước lên 4 cm. Bác sĩ chỉ định sinh thiết u phổi để tìm đột biến gene kháng thuốc. Kết quả giải phẫu bệnh và nhuộm hóa mô miễn dịch sau hai lần sinh thiết cho thấy có đột biến T790M trên gene EGFR và một số đột biến khác trên gene mTOR, TP53, làm tăng độ phức tạp của tình trạng bệnh.

Bác sĩ Đạt cho biết tìm thấy các gene kháng thuốc giúp bà Hòa có cơ hội dùng thuốc trúng đích thế hệ ba, ức chế sự phát triển của ung thư phổi hiệu quả hơn. Bà còn mắc bệnh viêm gan B mạn tính, dùng thuốc trúng đích thế hệ ba giúp giảm nguy cơ bùng phát viêm gan B so với hóa trị.

Lý giải cơ chế kháng thuốc trong điều trị ung thư, bác sĩ Đạt cho biết tế bào ung thư có khả năng tự thay đổi để lẩn trốn thuốc điều trị. Chẳng hạn, tế bào ung thư chuyển qua đường tín hiệu phát triển khác (kích hoạt đường dẫn truyền thay thế) để tiếp tục nhận tăng trưởng. Một số tế bào ung thư sẽ xuất hiện đột biến mới để không còn chịu tác động của thuốc cũ.

Sau dùng thuốc thế hệ ba, hiện bà Hòa ổn định sức khỏe, giảm đau ngực phải, các chỉ số trong máu ở mức bình thường. Người bệnh ung thư phổi cần khám định kỳ ở bệnh viện chuyên khoa để được theo dõi thông qua các xét nghiệm cũng như phương pháp chẩn đoán hình ảnh định kỳ. Dấu hiệu kháng thuốc phổ biến như u to lên, chỉ số kháng nguyên ung thư phổi CEA tăng, bác sĩ chỉ định sinh thiết lại để tìm ra đột biến cùng cơ chế kháng thuốc, từ đó có thể thay đổi hướng điều trị, chuyển sang thuốc thế hệ mới hơn. Trường hợp ung thư chuyển dạng hoặc không có thuốc đích tiếp theo, người bệnh có thể hóa trị, xạ trị hoặc kết hợp thuốc ức chế miễn dịch.

Bác sĩ Tấn Đạt đánh giá với tiến bộ của y học cùng sự ra đời của các loại thuốc trúng đích thế hệ ba, thế hệ bốn, xạ trị công nghệ cao, liệu pháp miễn dịch… người bệnh ung thư phổi giai đoạn muộn có nhiều cơ hội điều trị khỏi hơn. Người bệnh nên tuân thủ phác đồ điều trị, giữ vững tâm lý để đạt hiệu quả điều trị cao.

Bảo Trâm

*Tên người bệnh đã được thay đổi