Hệ thống phòng không Patriot của Mỹ khai hỏa (Ảnh: ZUMA Press).
Quân đội Mỹ vừa công bố một biến thể mới của hệ thống tên lửa đất đối không tầm xa MIM-104 Patriot sẽ có khả năng tấn công các mục tiêu không nằm trực tiếp phía trước bệ phóng. Khả năng này sẽ được hỗ trợ bởi việc phát triển cả bệ phóng và tên lửa mới, cho phép đánh chặn các mối đe dọa phía sau hệ thống, bao gồm cả tên lửa đạn đạo hoặc tên lửa hành trình đã bay qua.
Đây là một bước tiến quan trọng nhằm đối phó với các mối đe dọa tên lửa đạn đạo và hành trình ngày càng tinh vi.
Hiện tại, các bệ phóng Patriot phải được xoay vật lý để tấn công các mục tiêu nằm ngoài phạm vi giới hạn ở bán cầu trước, vốn chỉ bao phủ khu vực 120 độ. Điều này tạo ra thách thức lớn trong nhiều kịch bản đánh chặn, đặc biệt khi so sánh với khả năng khai hỏa 360 độ của các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga, Trung Quốc và Triều Tiên.
Trung tá Steven Moebes, Giám đốc Sản phẩm phụ trách Tên lửa đánh chặn tầm thấp, đã thông báo với Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth về những cải tiến này. Ông cho biết: “Bệ phóng (M903) hiện tại sẽ có khả năng xoay chuyển”, và “năm nay chúng ta sẽ bắt đầu một chương trình tên lửa đánh chặn mới với tầm bắn xa hơn và độ cao lớn hơn”.
Giải thích thêm về khả năng tấn công mục tiêu phía sau hệ thống, ông Moebes nhận xét: “Tất cả các mô phỏng kỹ thuật số của chúng tôi đều cho thấy rằng với tên lửa đánh chặn mới này, chúng ta sẽ có khả năng thực hiện cái gọi là “bắn qua vai”. Vì vậy, nó sẽ có sức mạnh động học để có thể phóng và thực sự tấn công mục tiêu phía sau chúng ta”.
Hệ thống Patriot Ukraine đánh chặn bất thành tên lửa Kh-101 của Nga (Video: Slavyangrad).
Áp lực từ các đối thủ
Quyết định nâng cấp Patriot được cho là xuất phát từ khả năng ngày càng tăng của các tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình do các đối thủ tiềm năng của Mỹ triển khai. Các tên lửa này có thể cơ động trong khi bay để tấn công mục tiêu từ những hướng không ngờ tới.
Quân đội Nga đã sử dụng rộng rãi hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật – chiến dịch Iskander-M với khả năng tương tự để phá hủy các hệ thống Patriot do lực lượng vũ trang Ukraine triển khai từ đầu năm 2024. Phiên bản phóng từ máy bay tương tự Iskander-M – tên lửa siêu vượt âm Kinzhal – cũng được báo cáo là đã được sử dụng cho các cuộc tấn công như vậy.
Các nguồn tin Ukraine và phương Tây đã chỉ trích mạnh mẽ những hạn chế nghiêm trọng của Patriot trước các cuộc tấn công tên lửa của Nga. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với Mỹ và các đối tác chiến lược của họ trên khắp thế giới, đặc biệt khi Trung Quốc và Triều Tiên đều sở hữu các loại tên lửa chiến thuật tiên tiến tương tự Nga.
Đây có thể là một yếu tố chính thúc đẩy quân đội Mỹ phát triển một biến thể mới ưu việt hơn.
Khả năng phóng thẳng đứng giúp tên lửa phòng không S-300 Nga có thể bao quát “bốn phương tám hướng” (Ảnh: BQP Nga).
Học hỏi từ tên lửa phòng không S-300 Nga
Hệ thống S-300 của Liên Xô, được đưa vào sử dụng từ năm 1978, đã tiên phong trong việc sử dụng hệ thống phóng lạnh để có thể tấn công mục tiêu ở mọi góc độ xung quanh bệ phóng. Đây được coi là một trong những yếu tố chính mang lại lợi thế cho hệ thống này.
Các hệ thống “đàn em” của S-300 như S-400 (Nga), HQ-9B (Trung Quốc), và Peonage-5 cùng Pyongae-6 (Triều Tiên) đều có khả năng thực hiện các cú bắn “qua vai”. Biến thể mới của hệ thống Patriot dự kiến sẽ khắc phục được nhược điểm này.
Trong khi các bệ phóng Patriot hiện tại bắn tên lửa ở một góc nghiêng, các bệ phóng tương lai dự kiến sẽ phóng lạnh và thẳng đứng như các hệ thống hiện tại của Nga, Trung Quốc và Triều Tiên. Điều này có thể dẫn đến thiết kế khác biệt rõ rệt so với tất cả các biến thể Patriot trước đây đã được đưa vào sử dụng từ những năm 1980.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/he-thong-patriot-moi-cua-my-cuoi-cung-da-co-the-ban-nguoc-giong-s-300-nga-20251217122754466.htm
