Các lãnh đạo EU họp tại Brussels (Ảnh: Reuters).
Sau hơn 16 giờ thảo luận căng thẳng, vào rạng sáng 19/12, các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí huy động một khoản vay trị giá 90 tỷ euro trên thị trường vốn, được bảo đảm bằng phần dư địa chi tiêu chưa sử dụng trong ngân sách chung của khối, nhằm tài trợ cho Ukraine trong 2 năm tới.
Theo thỏa thuận, kế hoạch này sẽ không tạo ra bất kỳ nghĩa vụ tài chính nào đối với Cộng hòa Séc, Hungary và Slovakia. Ba quốc gia này trước đó đã tuyên bố không ủng hộ việc sử dụng ngân sách EU để tài trợ cho Ukraine.
Đặc biệt, kế hoạch này cũng đồng nghĩa EU vẫn không thể đồng thuận về việc sử dụng tài sản đóng băng của Nga để viện trợ cho Kiev.
Kế hoạch đầy tham vọng của EU nhằm sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để tài trợ cho Ukraine đổ vỡ vào phút chót khi các nhà lãnh đạo châu Âu cho rằng phương án này tỏ ra quá phức tạp hoặc đòi hỏi những quyết định chính trị khó có thể giải quyết ngay ở giai đoạn hiện tại.
Mặc dù vậy, các nhà lãnh đạo EU trước đó đã cam kết sẽ không rời hội nghị thượng đỉnh tại Brussels nếu chưa đạt được thỏa thuận về một hình thức hỗ trợ tài chính nào đó cho Ukraine.
“Việc không có một quyết định nào sẽ là một thảm họa”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói. Pháp và Italy đã dẫn đầu các lời kêu gọi đưa ra một đề xuất thay thế, sử dụng ngân sách chung của khối EU.
Phát biểu sau cuộc họp kéo dài đến đêm khuya, một nhà ngoại giao EU cho biết: “Mọi việc đã chuyển từ cứu Ukraine sang giữ thể diện, ít nhất là đối với những người đã thúc đẩy việc sử dụng các tài sản bị đóng băng”.
Thủ tướng Bỉ Bart De Wever nhấn mạnh, các nhà lãnh đạo EU đã tránh được “sự hỗn loạn và chia rẽ” khi quyết định cung cấp cho Ukraine một khoản vay thông qua việc vay tiền, thay vì sử dụng các tài sản Nga bị đóng băng. “Chúng tôi vẫn duy trì được sự đoàn kết”, ông De Wever nói.
Sau nhiều tuần trao đổi qua lại, giới chức EU vẫn không thể thuyết phục Bỉ, nơi nắm giữ phần lớn tài sản bị đóng băng tại châu Âu. Bỉ lo ngại họ có thể phải gánh chịu các biện pháp trả đũa từ Nga.
Việc mất nhiều tuần tranh cãi về kế hoạch sử dụng tài sản Nga bị đóng băng, để rồi cuối cùng thất bại, có thể khiến nhiều người cho rằng cấu trúc cồng kềnh và sự đa dạng tiếng nói của EU vẫn là rào cản đối với hành động nhanh chóng, ngay cả trong những thời điểm khẩn cấp.
Đây có thể coi là bước lùi đối với Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, những người ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch này.
Mặc dù vậy, ông Merz, người vốn thúc đẩy mạnh mẽ phương án sử dụng các tài sản Nga bị đóng băng, vẫn cho rằng quyết định cuối cùng về khoản vay “sẽ gửi đi một tín hiệu rõ ràng” tới Nga.
Theo dự thảo kết luận tại cuộc họp hôm qua, các chính phủ EU và Nghị viện châu Âu nhất trí sẽ tiếp tục làm việc để thiết lập một khoản vay cho Ukraine dựa trên các tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga bị đóng băng.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/hon-16-gio-dam-phan-cang-thang-cua-chau-au-ve-ke-hoach-tai-tro-cho-ukraine-20251219115927251.htm
