Kiếp nạn duy nhất khiến Tôn Ngộ Không không chỉ bó tay mà còn xấu hổ

Trong Tây du ký, Tôn Ngộ Không nổi danh là Tề Thiên Đại Thánh, kẻ từng đại náo Thiên Cung, hô mưa gọi gió, không ngán bất kỳ thần tiên nào. Thế nhưng trên hành trình phò tá Đường Tăng sang Tây Thiên thỉnh kinh, có một kiếp nạn hiếm hoi khiến Ngộ Không không chỉ bất lực hoàn toàn mà còn phải lặng lẽ cúi đầu xấu hổ, đó là kiếp hạn hán ở quận Phượng Tiên, ngoài nước Thiên Trúc.

Theo diễn biến truyện, khi thầy trò Đường Tăng đến địa giới Phượng Tiên, họ chứng kiến cảnh người dân khốn khổ vì nhiều năm liền không có mưa. Trên đường, Đường Tăng đọc được bảng văn cầu hiền, tìm người có pháp lực cầu mưa cứu dân. Thấy vậy, Tam Tạng khuyên Ngộ Không nên ra tay giúp đỡ, nếu làm được thì cứu dân, nếu không thì cũng nên rời đi sớm, tránh trễ nải hành trình.

Trước lời thầy, Tôn Ngộ Không tỏ ra vô cùng tự tin. Đại Thánh cho rằng việc gọi mưa gọi gió chỉ là chuyện nhỏ, từng làm “như chơi” từ thuở còn tung hoành giang hồ. Tuy nhiên, chính từ đây, Ngộ Không bắt đầu đối mặt với một thực tế hoàn toàn vượt ngoài dự liệu.

Bước đầu, Ngộ Không mời Đông Hải Long Vương tới cầu mưa, nhưng Long Vương thẳng thắn từ chối vì không có chiếu chỉ của Ngọc Hoàng Thượng Đế, không dám tự tiện can thiệp thiên cơ. Không chịu bỏ cuộc, Ngộ Không lập tức cưỡi mây lên Thiên Đình, tìm gặp Hộ Quốc Thiên Vương rồi bốn vị Đại Thiên Sư, nhưng đều nhận được cùng một câu trả lời: vùng Phượng Tiên không thể có mưa.

Với bản tính nóng nảy và quen dùng sức mạnh để giải quyết mọi việc, Tôn Ngộ Không nằng nặc đòi yết kiến Ngọc Hoàng. Tuy nhiên, lời giải thích của Thượng Đế đã khiến Đại Thánh hoàn toàn cứng họng.

Ngọc Hoàng cho biết, 5 năm trước, khi tuần du tam giới, Ngài tận mắt chứng kiến Quận hầu Thượng Quan của Phượng Tiên mạo phạm Trời Đất: lấy đồ cúng thiêng liêng cho chó ăn, buông lời tục tĩu trong cơn nóng giận. Vì vậy, Thiên Đình lập ra ba điều kiện tại điện Phi Hương. Chỉ khi ba điều kiện ấy hoàn thành, mưa mới được ban xuống.

Khi theo bốn Đại Thiên Sư vào điện Phi Hương, Tôn Ngộ Không tận mắt chứng kiến ba cảnh tượng khiến mình kinh hãi: một núi gạo cao hàng chục trượng với một con gà nhỏ mổ ăn chậm rãi; một núi bột khổng lồ với một con chó sư tử lông vàng thong thả liếm bột; và một chiếc khóa vàng treo trên giá sắt, phía dưới là ngọn đèn nhỏ cháy dần, chờ đốt đứt cần khóa.

Ý nghĩa của ba cảnh tượng vô cùng rõ ràng: chỉ khi con gà ăn hết núi gạo, con chó liếm hết núi bột và ngọn đèn đốt đứt khóa vàng, Trời mới cho mưa rơi. Đó là những điều gần như không thể xảy ra.

Lúc này, Tôn Ngộ Không mới thực sự tỉnh ngộ. Đại Thánh hiểu rằng dù pháp lực cao cường đến đâu, cũng không thể vượt qua thiên lý và nhân quả. Không dám nói thêm lời nào, Ngộ Không lặng lẽ rời khỏi Thiên Đình trong nỗi xấu hổ hiếm hoi.

Bi kịch của quận Phượng Tiên không bắt nguồn từ ác ý. Quận hầu Thượng Quan vốn là người hiền lành, thương dân, chỉ vì một lần cãi vã với người vợ lăng loàn mà giận quá mất khôn, xúc phạm Trời Đất. Sau đó, dù ông thành tâm cúng bái, dân chúng quỳ lạy cầu xin, thậm chí Tôn Ngộ Không chạy khắp tam giới cầu mưa, tất cả đều vô ích.

Kiếp nạn quận Phượng Tiên được xem là một trong những tình tiết sâu sắc nhất của Tây du ký , bởi đây là một trong những lần hiếm hoi Tôn Ngộ Không phải chịu thua không phải bởi yêu tinh hay phép thuật, mà bởi một sự an bài nghiệt ngã nhưng có lý của Thiên Đình. Nó khiến cho hình tượng vị anh hùng bất khả chiến bại trở nên đa chiều và gần gũi hơn, khi chứng kiến cảnh “thần thông quảng đại” cũng có lúc phải bó tay, cúi đầu trước “đạo trời”.