Kỳ thú hiện tượng “Thất tinh liên châu”

“Thất tinh liên châu”

Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết, vào tối ngày 28 tháng 2 năm 2025, cả 7 hành tinh trong Hệ Mặt trời gồm Sao Thổ, Sao Thủy, Sao Hải Vương, Sao Kim, Sao Thiên Vương, Sao Mộc và Sao Hỏa sẽ cùng xuất hiện trên bầu trời cùng một lúc. Các hành tinh này sẽ xếp thẳng hàng, tạo nên một cảnh tượng ngoạn mục. Hiện tượng tạo nên một “đoàn diễu hành hành tinh” có thể quan sát được từ Trái Đất.

Mặc dù hiện tượng bốn hoặc năm hành tinh thẳng hàng xảy ra khá thường xuyên, trong đó 5 hành tinh thẳng hàng phổ biến hơn nhiều so với 6. Nhưng hiện tượng cả 7 hành tinh cùng thẳng hàng là hiếm gặp nhất, theo Science Alert.

Tuy nhiên hình ảnh các hành tinh xếp thành một hàng thẳng tắp như trong các biểu đồ Hệ Mặt Trời không thực sự xảy ra trong thực tế. Thay vào đó, chúng chỉ sắp xếp theo một đường “tưởng tượng” trên bầu trời khi quan sát từ Trái Đất.

Điều này xảy ra bởi vì các hành tinh đều quay quanh Mặt Trời trên một mặt phẳng phẳng gọi là đường hoàng đạo. Dù quỹ đạo của một số hành tinh hơi nghiêng nhưng chúng vẫn di chuyển theo một trật tự nhất định, giống như các rãnh trên một đĩa hát.

Hiện tượng này xảy ra do cách các hệ sao hình thành. Khi một ngôi sao ra đời, nó kéo theo một đĩa vật chất xoay quanh. Từ đó, các hành tinh được tạo thành và tiếp tục quay quanh ngôi sao theo quỹ đạo ổn định.

Đôi khi, các hành tinh di chuyển đến cùng một phía của Mặt Trời, khiến chúng ta có thể nhìn thấy chúng cùng lúc trên bầu trời. Và vào tối 28/2, hiện tượng hiếm có này sẽ xuất hiện.

Sự kiện này mang đến cơ hội hiếm có để quan sát nhiều hành tinh cùng lúc trong một đội hình rõ ràng trên bầu trời đêm.

Sự kiện thẳng hàng lớn tiếp theo sẽ diễn ra vào cuối tháng 10/2025, khi ít nhất 5 hành tinh cùng xuất hiện. Một đợt đáng chú ý khác sẽ xảy ra vào tháng 2/2034.

Tuy nhiên, những người yêu thích thiên văn sẽ phải chờ đến năm 2040 mới có thể chứng kiến sự kiện 7 hành tinh thẳng hàng tương tự lần này.

Việt Nam có thể theo dõi?

Việc bạn có thể nhìn thấy sự sắp xếp, thời gian mà các hành tinh mọc và lặn, và theo thứ tự nào, phụ thuộc vào vị trí bạn đang xem trên thế giới.

Thời điểm lý tưởng nhất để chiêm ngưỡng hiện tượng này là ngay sau khi Mặt Trời lặn, khi những vì sao bắt đầu lấp lánh trên bầu trời.

Tại Hà Nội, việc người yêu thiên văn có thể quan sát hiện tượng này hay không và vào thời điểm nào bạn có thể quan sát hiện tượng này sẽ tuỳ thuộc vào tình hình thời tiết. Những ngày qua, thời tiết Hà Nội chủ yếu nhiều mây, không có Mặt trời, chính vì vậy việc quan sát hiện tượng này khá khó khăn. 

Ngoài ra, một số hành tinh như Sao Kim, Sao Mộc, và Sao Thổ sẽ sáng và có thể quan sát bằng mắt thường. Trong khi Sao Thủy, Sao Hỏa, Sao Thiên Vương, và Sao Hải Vương có thể mờ hơn, đặc biệt Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương thường cần ống nhòm hoặc kính viễn vọng để quan sát rõ.

Làm sao bạn có thể nhìn thấy các hành tinh?

Sau khi xác định được ngày lý tưởng để quan sát sự liên kết, hãy bước ra ngoài ngay sau khi mặt trời lặn, nơi Sao Thủy, Sao Kim, Sao Mộc và Sao Hỏa có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. Sao Thổ có thể khó phát hiện vì nó gần Mặt trời và thấp so với đường chân trời vào cuối tháng 2.

Để quan sát Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương, bạn sẽ cần một cặp ống nhòm hoặc kính thiên văn. Để có được góc nhìn tốt nhất có thể, hãy tìm một vị trí có tầm nhìn rõ đường chân trời, tránh xa ô nhiễm ánh sáng.

Bạn không biết nên nhìn vào đâu trên bầu trời đêm? NASA cung cấp một số hướng dẫn sau:

Sao Thủy: Nhìn ngay phía trên đường chân trời — nó sẽ trông khá sáng khi hoàng hôn buông xuống.

Sao Kim: Nhìn về phía tây sau khi mặt trời lặn, bạn sẽ thấy hành tinh sáng nhất trên bầu trời đêm.

Sao Hỏa: Nhìn lên cao về phía đông và bạn sẽ thấy hành tinh sáng màu hổ phách cam. Đây là hành tinh cuối cùng lặn ở phía tây, vài giờ trước khi mặt trời mọc.

Sao Mộc: Nhìn lên cao vào buổi tối và bạn sẽ thấy hành tinh lớn nhất trong hệ mặt trời của chúng ta.

Sao Thổ: Trong giờ đầu tiên sau khi mặt trời lặn, có thể nhìn thấy sao Thổ ở vị trí thấp về phía tây.

Theo Sciencealert