Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO

Trước các cuộc đàm phán với giới chức Mỹ và châu Âu tại Berlin (Đức), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 14.12 thừa nhận việc chấp nhận các bảo đảm an ninh thay thế từ Mỹ, châu Âu và các đối tác khác là một sự thỏa hiệp từ phía Ukraine.

“Ngay từ đầu, NATO là bảo đảm an ninh thực chất nhất đối với Ukraine. Tuy nhiên, một số đối tác ở Mỹ và châu Âu không ủng hộ con đường này. Do đó, các đảm bảo an ninh song phương giữa Ukraine và Mỹ, các đảm bảo tương tự như Điều 5 từ phía Mỹ dành cho chúng tôi, và các đảm bảo an ninh từ các đồng minh châu Âu, cũng như các quốc gia khác – Canada, Nhật Bản – là cơ hội để ngăn chặn một cuộc tấn công khác của Nga”, ông Zelensky nói.

Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh các bảo đảm này cần phải có hiệu lực pháp lý rõ ràng. Động thái này đánh dấu bước ngoặt lớn đối với Ukraine, quốc gia lâu nay xem tư cách thành viên NATO là lá chắn then chốt trước các mối đe dọa từ Nga và từng đưa mục tiêu này vào Hiến pháp. Việc từ bỏ NATO đồng thời đáp ứng một trong những yêu cầu cốt lõi của Nga, theo Reuters.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nhiều lần yêu cầu Ukraine chính thức từ bỏ ý định gia nhập NATO, chấp nhận trung lập và rút quân khỏi các khu vực ở Donbass. Nga cũng muốn phương Tây cam kết bằng văn bản không mở rộng NATO sang các nước hậu Xô viết.

Ông Zelensky cho biết Ukraine, Mỹ và châu Âu đang xem xét một kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm, trong đó mục tiêu cuối cùng là đạt được lệnh ngừng bắn dọc theo các chiến tuyến hiện tại. Ukraine khẳng định không tiến hành đàm phán trực tiếp với Nga.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Đức Friedrich Merz dự kiến chủ trì hội nghị thượng đỉnh tại Berlin với sự tham gia của ông Zelensky. Một quan chức Mỹ cho biết Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff , và ông Jared Kushner – con rể Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đến Đức để đàm phán với các bên liên quan Ukraine và châu Âu.

Các lãnh đạo châu Âu đánh giá đây là thời điểm then chốt có thể định hình tương lai của Ukraine cũng như tìm sử dụng các tài sản bị đóng băng của Ngân hàng trung ương Nga để tài trợ cho ngân sách quân sự và dân sự của Kyiv.

Nga chỉ trích phát ngôn của Tổng thư ký NATO

Điện Kremlin ngày 14.12 chỉ trích những phát biểu của Tổng thư ký NATO Mark Rutte về việc chuẩn bị cho xung đột với Nga là “vô trách nhiệm”.

Trước đó, ông Rutte hôm 11.12 kêu gọi NATO “chuẩn bị cho một cuộc chiến có quy mô như thời xưa từng trải qua”, đồng thời cảnh báo rằng Nga có thể coi NATO là “mục tiêu tiếp theo”.

Phản ứng trước tuyên bố này, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov bác bỏ cáo buộc Nga có ý định tấn công một quốc gia thành viên NATO, gọi đây là luận điệu “vô lý” mà một số lãnh đạo châu Âu sử dụng để kích động tâm lý chống Nga.

“Đây dường như là những phát ngôn của một đại diện thuộc thế hệ đã quên mất Thế chiến thứ 2 thực sự khủng khiếp như thế nào. Thật đáng tiếc, ông Rutte với những tuyên bố thiếu trách nhiệm như vậy đơn giản là không hiểu mình đang nói về điều gì”, ông Peskov nói với phóng viên truyền hình nhà nước Pavel Zarubin.

Ông Peskov cũng cho biết nước này hiện tập trung vào đối thoại với Mỹ, thay vì châu Âu, trong tiến trình tìm kiếm giải pháp cho xung đột Ukraine. Theo ông, nhiều quốc gia châu Âu vẫn muốn cuộc chiến tiếp diễn, trong khi Nga vẫn đang duy trì liên lạc với Mỹ.

Liên quan khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình, TASS dẫn lời phát ngôn viên Điện Kremlin nhấn mạnh Nga sẽ không chấp nhận việc Ukraine ký kết các văn kiện chỉ để sau đó phá hoại việc thực thi, như từng xảy ra với Hiệp định Minsk.

“Chúng tôi sẽ không hài lòng với những thỏa thuận chỉ tồn tại trên giấy”, ông Peskov nói. Quan chức Nga khẳng định cần có các cơ chế bảo đảm không chỉ về an ninh mà cả việc thực thi các cam kết. Theo ông, lập trường của Mỹ đóng vai trò then chốt và hiện thể hiện sự “quyết đoán, thực tế và thực dụng”.

Nga – Ukraine tập kích lẫn nhau

Ông Ivan Fedorov, Thống đốc tỉnh Zaporizhzhia của Ukraine, cáo buộc lực lượng Nga ngày 14.12 đã tấn công một siêu thị nằm trong khu dân cư tại thành phố Zaporizhzhia, miền nam Ukraine, khiến ít nhất 11 người bị thương.

Theo ông Fedorov, nhiều tòa nhà bị hư hại nghiêm trọng. Hai nhân viên cứu hộ và một sĩ quan cảnh sát nằm trong số các nạn nhân bị thương. Hình ảnh từ hiện trường cho thấy nhiều phần của siêu thị bị phá hủy sau vụ tấn công, theo The Kyiv Indepedent.

Cùng ngày 14.12, Bộ Tổng tham mưu Ukraine thông báo đã tiến hành một loạt cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào các cơ sở quân sự và hạ tầng năng lượng của Nga. Theo quân đội Ukraine, các mục tiêu bị tấn công gồm nhà máy lọc dầu Afipsky tại vùng Krasnodar Krai, kho dầu Uryupinsk ở tỉnh Volgograd, cùng 2 kho nhiên liệu tại Crimea.

Các vụ nổ và hỏa hoạn lớn đã được ghi nhận tại kho Uryupinsk và nhà máy lọc dầu Afipsky, trong khi mức độ thiệt hại cụ thể đang được đánh giá. Thông báo này được đưa ra sau các báo cáo về nhiều vụ nổ tại một kho dầu gần Simferopol (Crimea), một nhà máy hóa chất ở thành phố Veliky Novgorod của Nga và một số cơ sở năng lượng khác.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết loạt cuộc tấn công nhằm “làm suy giảm tiềm lực tấn công của Nga và phá vỡ hệ thống hậu cần”.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga khẳng định đã bắn hạ 235 UAV của Ukraine từ đêm 13.12 đến rạng sáng 14.12 tại nhiều khu vực khác nhau. Giới chức Nga cũng thừa nhận xảy ra nhiều vụ tấn công bằng UAV tại Crimea và một số vùng sâu trong lãnh thổ Nga.

Ông Yevgeny Balitsky, người đứng đầu chính quyền do Nga bổ nhiệm tại vùng Zaporizhzhia, cho hay gần 30.000 khách hàng vẫn đang bị mất điện sau một cuộc tấn công bằng UAV quy mô lớn của Ukraine. Theo TASS dẫn lời ông Balitsky, các nhân viên ngành năng lượng đang “làm việc không ngừng nghỉ” để khôi phục nguồn điện, song điều kiện thời tiết gây nhiều khó khăn cho công tác sửa chữa.

Bên cạnh đó, Bộ quốc phòng Nga ngày 14.12 cho biết nước này đã kiểm soát được làng Varvarivka ở vùng Zaporizhzhia.