Làm gì để thích nghi với thị trường lao động?

Thị trường lao động năm 2025 có những biến chuyển đáng kể so với các năm trước, bởi sự phát triển của công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI). Phóng viên Báo Người Lao Động đã trao đổi với bà Nguyễn Thu Trang, Giám đốc Thương hiệu Manpower, ManpowerGroup Việt Nam, về vấn đề này.

* Phóng viên: Theo nhận định của bà, đâu sẽ là điểm nhấn của thị trường lao động Việt Nam trong năm 2025?

– Bà NGUYỄN THU TRANG: Hiện nay, thị trường lao động Việt Nam thiếu nhân lực có kỹ năng và cả lao động phổ thông. Với nhóm lao động có trình độ, các doanh nghiệp (DN) yêu cầu nhiều hơn về kỹ năng đối với ứng viên so với trước đây, nhất là kỹ năng liên quan đến sử dụng công nghệ, AI, phân tích dữ liệu, hay hỗ trợ ESG (phát triển bền vững).

Kinh tế tăng trưởng tích cực (GDP 2024 tăng 7,09%), chuỗi cung ứng phục hồi, số lượng đơn hàng tăng kéo theo nhu cầu cao về lao động phổ thông. Bên cạnh một số ngành xuất hiện làn sóng cắt giảm nhân sự có trình độ, cũng có DN gia tăng tuyển dụng. Sở dĩ có tình trạng này là do DN muốn tinh gọn nhân sự không đáp ứng yêu cầu công việc, nhưng cũng có DN sẵn sàng chào đón ứng viên có kinh nghiệm, kỹ năng, không quan trọng về độ tuổi hay công việc từng làm trước kia.

Những ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng nhưng đang thiếu ứng viên, như kinh doanh, bán hàng cần các vị trí trực tiếp tác động đến doanh thu; công nghệ thiếu nhân sự cho các công việc liên quan đến AI, tự động hóa, nhất là những người có từ 5 năm kinh nghiệm trở lên. Ngoài ra, số lượng DN sản xuất có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam ngày càng tăng, kéo theo nhu cầu nhân lực tăng.

* Vậy DN cần gì ở ứng viên?

– Theo khảo sát của ManpowerGroup, có khoảng 1/3 trong tổng số trên 40.000 DN được hỏi cho biết đang tìm ứng viên có kỹ năng mềm như: hợp tác và làm việc nhóm; tin cậy và trách nhiệm; lập luận và giải quyết vấn đề; học hỏi, thích nghi và phục hồi.

Ngoài ra, DN cũng đòi hỏi người đi làm phải luôn nâng cao kiến thức, chuyên môn; có khả năng tư duy, làm việc linh hoạt và làm chủ công nghệ, kỹ năng ngoại ngữ và khả năng thích nghi tốt.

* Để tìm được việc làm phù hợp, người lao động (NLĐ) cần cải thiện điều gì?

– Bất kể nhóm lao động nào cũng có những thế mạnh và điểm yếu riêng khi tìm việc. Ví dụ, người trẻ thì có sở trường ngoại ngữ, công nghệ và linh hoạt nhưng thiếu kinh nghiệm. Trong khi lao động lớn tuổi, có kinh nghiệm chuyên môn nhưng thiếu sự năng động, không bắt kịp với những công nghệ mới, bỡ ngỡ với cách thức tìm việc, phỏng vấn…, do thị trường lao động đã thay đổi nhiều so với trước kia.

Do đó, NLĐ cần thường xuyên cập nhật tình hình thị trường, xu hướng việc làm, ngành nghề để chuẩn bị những kỹ năng phù hợp với sự thay đổi. Người đi làm phải trau dồi kiến thức, kỹ năng, bao gồm cả kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm. Khi ứng tuyển, NLĐ nên có thái độ cầu thị và chân thành, cho nhà tuyển dụng thấy sự nhiệt huyết, sẵn sàng học hỏi và thích ứng của mình, vì đây là yếu tố DN luôn đánh giá cao; sẵn sàng thử sức với những môi trường và công việc mới, dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn, miễn là có thể linh hoạt ứng dụng được những kỹ năng mà mình có.