Lan tỏa giao thông liền mạch từ metro số 1

Ngày 9-12, Báo Hà Nội Mới tổ chức tọa đàm trực tuyến “Hoàn thiện hạ tầng, kết nối giao thông tích hợp và liền mạch – Giải pháp phát triển xanh bền vững”.

Sớm hoàn thiện hệ thống metro

Chia sẻ tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Dạ Thảo, Trưởng phòng Quản lý Đường sắt đô thị – Sở Xây dựng TP HCM, cho biết tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) được vận hành cuối năm 2024, lượng hành khách vượt kế hoạch đề ra. Trong khi đó, tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) đã giải phóng mặt bằng 100%, dự kiến khởi công vào tháng 1-2026.

Theo dự kiến, TP HCM có 27 tuyến đường sắt đô thị. Mục tiêu giai đoạn 2025-2030 là xây dựng, hoàn thành 6 tuyến.

Thông tin thêm, ông Nguyễn Quốc Hiển, Phó Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TP HCM (MAUR), cho biết thành phố đang triển khai các thủ tục để khởi công tuyến metro số 2 vào ngày 15-1-2026.

Theo ông Hiển, metro số 2 là tuyến xuyên tâm, có ý nghĩa và vai trò đặc biệt quan trọng, được đánh giá sẽ mang lại hiệu quả giao thông vượt trội, nổi bật là giảm ùn tắc và cải thiện môi trường đô thị.

Tuyến này giải quyết nhu cầu đi lại của người dân từ trung tâm thành phố về phía Tây Bắc và ngược lại. Giải pháp giao thông xanh bền vững này sẽ khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng. 

Theo ông Hiển, với kinh nghiệm từ tuyến metro số 1, tuyến số 2 kỳ vọng sẽ về đích năm 2030.

TS Phan Hữu Duy Quốc, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Xây dựng số 1 – CTCP (CC1), cũng kỳ vọng tính hiệu quả của đường sắt đô thị khi cách làm của TPHCM hiện nay đã khác trước. Trước đây, đầu tư mang tính nhỏ lẻ thì nay thành phố đầu tư cùng lúc nhiều dự án, được quy hoạch đồng bộ, tính liên vùng rất cao.

Tạo “mao mạch” kết nối metro

TS Nguyễn Trí Hiếu – chuyên gia kinh tế nêu ra hàng loạt thách thức cần giải quyết để phát triển mạng lưới giao thông công cộng liền mạch, bền vững, như: đặc thù đô thị nhiều hẻm, tỉ lệ người dân sống trong “mạng lưới hẻm” đông, thiếu vỉa hè an toàn cho người đi bộ…

Vì vậy, chuyên gia này cho rằng cần giải quyết khoảng cách tiếp cận. Nếu người dân đi bộ quá 10-15 phút đến trạm xe buýt hoặc metro trong điều kiện vỉa hè lấn chiếm, thời tiết nhiệt đới… thì họ sẽ quay lại với xe cá nhân.

Ông Hiếu cho rằng dù thành phố có những “đại lộ” metro nhưng thiếu những “mao mạch” kết nối từ nhà dân ra ga. Từ đó, chuyên gia này dẫn nhiều mô hình, kinh nghiệm quốc tế và gợi mở một số mô hình có thể triển khai.

Từ thực tiễn, ông Lê Minh Triết, Giám đốc Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 (HURC1) – đơn vị vận hành metro số 1, cho biết tuyến giao thông công cộng sức chở lớn này đã phát huy hiệu quả. Trung bình mỗi ngày có 50.000-60.000 lượt khách; dịp nghỉ lễ, Tết, lượng khách khoảng 110.000 lượt mỗi ngày.

Tuy nhiên, tuyến này vẫn chưa hoạt động hết công suất. Sang năm, HURC1 sẽ phối hợp với các đơn vị để tăng thời gian hoạt động, số chuyến để phục vụ thêm hành khách.

Ông Triết cũng đề cập việc kết hợp với các đơn vị vận tải để kết nối hành khách đến nhà ga metro. Trong đó, hệ thống xe buýt kết nối nhà ga đã tăng từ 17 lên 22 tuyến để đưa hành khách đến 14 ga metro. Theo ông, các bãi xe nhà ga metro thường xuyên quá tải, kín chỗ từ sớm.

Ông Triết cho rằng cần tiếp tục tăng cường kết nối người dân ở các trục hẻm để tiếp cận metro thuận tiện hơn, trong đó sử dụng xe chở khách cỡ nhỏ, đặc biệt là áp dụng ở khu nội thành.

Ông Phạm Ngọc Dũng, Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP HCM, cho biết thời gian qua, thành phố đã có những bước chuyển mình, hình thành hệ sinh thái kết nối xe buýt, metro, xe công nghệ. Mạng lưới xe buýt ngày càng phủ rộng khắp và có sự điều tiết phù hợp đặc thù các tuyến đường trong khu đô thị.

Trong đó, thành phố tăng cường thay thế phương tiện kết hợp sử dụng xe điện, nhiên liệu thân thiện môi trường. Mang lưới xe buýt nhỏ cũng góp phần kết nối hành khách tới metro.

Phát biểu kết luận tọa đàm, ông Nguyễn Minh Đức, Tổng Biên tập Báo Hà Nội Mới, cho rằng hệ thống giao thông đô thị đã chuyển mình, ghi nhận nhiều bước phát triển nhưng vẫn còn nhiều vấn đề chưa đồng bộ trong kết nối hạ tầng.

TPHCM là siêu đô thị trong kỷ nguyên mới, có điều kiện thuận lợi để xây dựng hệ thống giao thông tích hợp, liền mạch trên quy mô lớn.

“Bên cạnh vấn đề phát triển cơ sở hạ tầng, tại tọa đàm, đại diện các sở, ban, ngành cũng thảo luận, đề xuất các chính sách để chuyển đổi giao thông xanh, đồng thời gợi mở các cơ chế, chính sách để chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện” – ông Đức nói.