Binh sĩ Ukraine khẳng định vận hành hệ thống FrankenSAM là “công việc tốt nhất thế giới”, nhưng thừa nhận không đủ đạn để đối phó lượng lớn mục tiêu.
“Tôi đang đảm nhận công việc tốt nhất trên thế giới”, quân nhân có hô hiệu “Chef” cho biết trong bài phỏng vấn được không quân Ukraine công bố hôm 18/3.
Chef, 22 tuổi, là thành viên kíp vận hành tổ hợp tên lửa phòng không “Quái vật Frankenstein”, hay còn gọi là FrankenSAM. Đây là dự án lắp tên lửa phòng không RIM-7 Sea Sparrow của Mỹ lên xe chở đạn kiêm bệ phóng và radar (TELAR) của tổ hợp Buk-M1 do Liên Xô chế tạo, nhằm giải quyết một phần nhu cầu phòng không cấp bách của Ukraine.
Tổ hợp FrankenSAM của Ukraine trong bức ảnh đăng ngày 19/3. Ảnh: Không quân Ukraine
Chef cho biết mục tiêu chính của FrankenSAM là tên lửa hành trình và phi cơ không người lái (UAV), tuyên bố rằng máy bay có người lái của Nga thường “không dám bén mảng” vào khu vực FrankenSAM hoạt động. “Chúng tôi không chỉ muốn chặn tên lửa và UAV mà còn cả máy bay, song không có cơ hội để làm”, anh nói.
Kíp vận hành Ukraine nói rằng họ thường xuyên phải đối phó những cuộc tập kích quy mô lớn bằng UAV của Nga.
“Thật không may, số lượng UAV mà đối phương sử dụng là rất lớn. Mọi người đều biết chúng tôi không đủ tên lửa phòng không để đối phó hiệu quả mối đe dọa từ mọi hướng, cũng như bảo vệ hàng trăm cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine. Chúng tôi cần thêm hàng chục quả đạn nữa”, Chef nói.
Chef cũng thừa nhận tên lửa RIM-7, vốn được thiết kế cho chiến hạm Mỹ, có tầm bắn thua kém so với đạn của mẫu Buk-M1 nguyên bản, song không nêu con số cụ thể. Dữ liệu do nhà sản xuất công bố cho thấy đạn 9M38 đời đầu của hệ thống Buk có tầm bắn 25-35 km, trong khi RIM-7 có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 19-20 km.
Tuy nhiên, trang tin quân sự Defense Express của Ukraine khẳng định trang bị tên lửa RIM-7 cho các bệ phóng Buk-M1 là phương án tốt nhất với nước này hiện nay, do kho dự trữ tên lửa 9M38 đã cạn kiệt và dây chuyền sản xuất đạn của tổ hợp Buk nằm tại Nga.
UAV Lancet của Nga tập kích xe chiến đấu FrankenSAM ở Kharkov hồi tháng 5/2024. Ảnh: Telegram/Warriorofnorth
Tầm bắn giảm khiến tổ hợp FrankenSAM phải triển khai gần tiền tuyến hơn, đồng nghĩa khả năng bị phát hiện và tập kích cũng cao hơn. Để giảm thiểu nguy cơ này, tổ vận hành sử dụng các biện pháp ngụy trang và cẩn thận lựa chọn vị trí khai hỏa.
Ít nhất một xe chiến đấu của hệ thống FrankenSAM đã bị UAV Lancet của Nga tập kích, phá hủy hoàn toàn tại tỉnh Kharkov hồi tháng 5/2024.
Không quân Ukraine cũng công bố loạt ảnh của FrankenSAM, cho thấy 3 tên lửa với cánh đuôi mở sẵn và được lắp trên bệ phóng dạng khung thép hở, thay vì nằm trong ống chứa đạn kiêm bệ phóng kín như dòng RIM-7 nguyên bản.
“Điều này đồng nghĩa tên lửa AIM-7 phóng từ máy bay cũng có thể được lắp vào tổ hợp, giúp tăng số lượng đạn dự trữ và sẵn sàng chiến đấu”, biên tập viên Thomas Newdick của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định.
Tên lửa RIM-7 trên bệ phóng FrankenSAM. Ảnh: Không quân Ukraine
Thông tin về chương trình FrankenSAM lần đầu xuất hiện hồi tháng 4/2023, sau khi loạt tài liệu mật của tình báo Mỹ bị rò rỉ trên mạng xã hội. Truyền thông Mỹ sau đó cho biết nước này đã thử nghiệm ít nhất hai sản phẩm, bao gồm tên lửa RIM-7 gắn trên tổ hợp phòng không Buk-M1 và kết hợp radar thời Liên Xô với tên lửa AIM-9M.
Giới chức Ukraine nhận định ưu điểm lớn nhất của dự án FrankenSAM là tốc độ. Thông thường phải mất 3-4 năm để chế tạo một hệ thống phòng không mới, trong khi chỉ mất vài tháng để ghép nối một tổ hợp dạng “quái vật Frankenstein”.
Phạm Giang (Theo War Zone, Defense Express)
Nguồn: https://vnexpress.net/linh-ukraine-ca-ngoi-ten-lua-quai-vat-frankestein-4863628.html
