Loạt chính sách khiến giao thông Việt Nam lột xác năm 2025, có hành vi hầu hết tài xế từng phạm

Từ đầu năm 2025 đến nay, nhiều quy định mới liên quan đến mức xử phạt và công tác quản lý giao thông Việt Nam đã được triển khai đồng loạt, tác động trực tiếp đến người tham gia giao thông và yêu cầu người lái xe sớm thay đổi, thích nghi để tránh những trường hợp đáng tiếc.

Nghị định 168/2024

Từ ngày 1-1-2025, Nghị định mới về xử phạt vi phạm giao thông đường bộ chính thức có hiệu lực, thay thế một loạt khung phạt cũ và đặt ra mức xử phạt hành chính mới cao hơn nhiều, có thể tăng tới gấp 3.

Theo quy định mới, hành vi vượt đèn đỏ có thể khiến tài xế ô tô bị phạt từ 18 – 20 triệu đồng, người điều khiển xe máy bị phạt từ 4 – 6 triệu đồng.

Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị trừ điểm giấy phép lái xe và tước giấy phép lái xe với những lỗi nghiêm trọng.

Sau khi Nghị định 168/2024 được triển khai, cơ quan chức năng ghi nhận những chuyển biến tích cực. Theo Cục Cảnh sát giao thông, trong ba tháng đầu áp dụng, số trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông giảm 31,9% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, thời gian gần đây tình trạng vi phạm có xu hướng tăng trở lại khi một bộ phận người tham gia giao thông trở nên “nhờn luật”, chủ quan.

Thay đổi giấy phép lái xe

Hệ thống giấy phép lái xe mới được điều chỉnh từ 13 lên 15 hạng, đồng thời thay đổi tên gọi và phạm vi phương tiện được phép điều khiển của từng loại bằng.

Chẳng hạn, hạng A1 hiện chỉ áp dụng cho mô tô dung tích từ 50 – 125cm³, thay vì dưới 175cm³ như trước.

Hạng B được sử dụng để thay thế các hạng B1 và B2 cũ, dành cho ô tô chở người đến 8 chỗ. Giấy phép lái xe hạng B cấp mới từ năm 2025 có thời hạn cố định 10 năm, thay cho cách tính thời hạn theo độ tuổi trước đây.

Các giấy phép lái xe được cấp trước năm 2025 vẫn tiếp tục có hiệu lực theo thời hạn ghi trên bằng.

Tuy nhiên, việc thay đổi hệ thống giấy phép lái xe trong giai đoạn đầu cũng làm phát sinh một số vướng mắc.

Chẳng hạn, trước đây bằng B1 cho phép lái xe ô tô số tự động chở người đến 9 chỗ tính cả chỗ ngồi cho người lái xe; ô tô tải, kể cả ô tô tải chuyên dùng số tự động có trọng tải thiết kế dưới 3.500kg. Nhưng từ năm 2025, B1 chỉ còn hiệu lực với các loại mô tô ba bánh và xe thuộc hạng A1, bao gồm xe mô tô hai bánh có dung tích xi lanh đến 125cm³, hoặc có công suất động cơ điện đến 11kW.

Bộ Công an đảm nhận sát hạch, cấp giấy phép lái xe

Từ tháng 3, chức năng sát hạch và cấp giấy phép lái xe được chuyển từ Bộ Giao thông vận tải sang Bộ Công an.

Trong giai đoạn chuyển giao, hoạt động thi sát hạch trên cả nước phải tạm dừng, dẫn đến tình trạng hồ sơ tồn đọng kéo dài. Cục Cảnh sát giao thông đã tổ chức thêm các buổi thi vào buổi tối nhằm rút ngắn thời gian chờ đợi cho người dân.

Song song đó, quá trình chuyển giao cũng khiến nhiều địa phương rơi vào tình trạng thiếu phôi thẻ PET, làm chậm việc cấp giấy phép lái xe bản cứng trong nhiều tháng.

Cục Cảnh sát giao thông đã đặt mục tiêu hoàn thành việc cấp và đổi giấy phép lái xe bản cứng trong quý 1-2026. Trong thời gian làm nhiệm vụ, lực lượng chức năng sẽ tra cứu thông tin giấy tờ đã tích hợp trên hệ thống để xác minh. Cảnh sát giao thông cũng cho biết người dân không bắt buộc mang theo giấy phép lái xe hay giấy tờ xe bản cứng, mà có thể sử dụng bản điện tử trên VNeID.

Cấm xe tải, xe khách đi làn 1 cao tốc

Trong năm 2025, Cục Cảnh sát giao thông đã thí điểm quy định cấm xe tải có khối lượng trên 7,5 tấn và xe khách trên 29 chỗ lưu thông ở làn 1 trên một số tuyến cao tốc Bắc – Nam như Hà Nội – Hải Phòng, Pháp Vân – Cầu Giẽ – Dầu Giây – Phan Thiết và TP.HCM – Trung Lương.

Đồng thời, các làn đường cao tốc cũng được điều chỉnh quy định về tốc độ tối đa và tối thiểu, phù hợp với từng loại phương tiện và lưu lượng giao thông.

Việc phân luồng phương tiện này nhận được sự đánh giá tích cực từ nhiều tài xế thường xuyên di chuyển trên cao tốc, khi giúp hạn chế tình trạng xe cỡ lớn chạy chậm nhưng chiếm làn trái.

Chuyển tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông

Theo Nghị định 119/2024, các chủ xe cần chuyển đổi tài khoản thu phí cũ sang tài khoản giao thông.

Theo quy định, xe sẽ không được phép qua qua trạm thu phí nếu chưa hoàn tất việc chuyển đổi sang tài khoản giao thông có liên kết thanh toán điện tử trước thời hạn. Việc chuyển đổi cho phép kết nối với ví điện tử và thẻ ngân hàng, góp phần tăng tính minh bạch và thuận tiện trong quá trình thanh toán.

Theo dõi phạt nguội, quản lý xe đứng tên trên VNeTraffic

Ứng dụng VNeTraffic được Bộ Công an nâng cấp với nhiều tính năng mới, trong đó đáng chú ý là khả năng quản lý phương tiện, giấy tờ xe và theo dõi vi phạm giao thông trực tiếp trên điện thoại, sau khi bổ sung chức năng định danh mức 2.

Sau khi tính năng này được triển khai, một số người dân phát hiện các xe từng đứng tên mình nhưng đã chuyển nhượng trước đó vẫn xuất hiện trong danh sách sở hữu, thậm chí có trường hợp xuất hiện cả xe của người không quen biết.

Đối với những trường hợp này, Bộ Công an cho biết người dân cần đến công an phường, xã để thực hiện thủ tục khai báo, nhằm chấm dứt trách nhiệm pháp lý liên quan. Ngoài hình thức trực tiếp, chủ xe có thể nộp tờ khai trực tuyến thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công Bộ Công an.

Camera phạt nguội sử dụng AI

Hạ tầng giao thông cũng ghi nhận sự thay đổi đáng kể, trong đó đáng chú ý nhất là hệ thống camera giám sát kết hợp trí tuệ nhân tạo đang được triển khai rộng rãi nhằm phát hiện tự động nhiều hành vi vi phạm.

Việc thu thập dữ liệu từ camera giúp cơ quan chức năng nâng cao độ chính xác trong xử phạt, giảm sự phụ thuộc vào lực lượng cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ trực tiếp trên đường, đồng thời tạo nguồn dữ liệu phục vụ công tác thống kê và điều chỉnh chính sách.

Nhờ hệ thống này, các trường hợp sai phạm được phát hiện nhanh chóng và rõ ràng hơn. Chẳng hạn, các camera AI bao phủ 195 nút giao khắp Hà Nội có thể tự động phát hiện 28 lỗi vi phạm giao thông. Đã có không ít trường hợp quanh co chối tội, nhưng nhờ hình ảnh camera AI rõ nét đã có thể nhanh chóng tiến hành xử phạt theo quy định.