Máy bay cất cánh thẳng đứng kỳ lạ nhất của Đức

Thế chiến II dẫn tới sự ra đời của một số mẫu máy bay thực sự kỳ quặc và khác thường khi các quốc gia vội vàng tranh giành vị thế dẫn đầu về công nghệ. Nằm trong số những mẫu máy bay kỳ lạ nhất là Bachem Ba 349 Natter. Đặt theo tên một con rắn, Natter là máy bay đánh chặn hoạt động bằng tên lửa, được thiết kế để cất cánh thẳng đứng giống tên lửa V-2 nổi tiếng. Khi ở trong không trung, phi công sẽ điều khiển nó bay về phía đội máy bay ném bom Mỹ và giải phóng hàng loạt tên lửa. Sau cuộc tấn công, phi công sẽ phóng ra và hạ cánh bằng dù trong khi phần thân máy bay thực hiện điều tương tự.

Kỹ sư người Đức Erich Bachem thiết kế Natter như một cách đối phó thế hệ máy bay ném bom mới của quân đồng minh dường như không bị ảnh hưởng bởi biện pháp phòng ngự thông thường. Máy bay ném bom hạng nặng như Boeing B-29 Superfortress bay ở độ cao quá lớn đối với súng phòng không tiêu chuẩn, trong khi súng phòng không ngày càng kém hiệu quả do tốc độ máy bay ném bom tăng lên. Những tên lửa đất đối không có vẻ hứa hẹn trong việc đối phó máy bay ném bom của quân Đồng minh, dẫn tới hàng loạt dự án thử nghiệm. Tuy nhiên, vấn đề ở hệ thống dẫn đường và điều khiển tên lửa ngăn cản bất kỳ thiết kế nào đi vào hoạt động.

Bachem lần đầu khám phá ý tưởng về phương tiện đánh chặn bay bằng tên lửa cất cánh thẳng đứng khi làm việc ở hãng sản xuất máy bay Fieseler, nơi ông được yêu cầu tinh chỉnh một thiết kế bởi tiến sĩ Wernher von Braun. Điều này dẫn tới sự ra đời của Fi-166, một máy bay turbine phản lực luồng kép lớn phóng thẳng đứng với sự hỗ trợ của tên lửa đẩy 10 tấn. Tuy nhiên, chính phủ đánh giá thiết kế không thực tế và nó chưa bao giờ tiến xa hơn khâu thiết kế.

Dựa trên nghiên cứu trước đó, Bachem thiết kế Ba 349 Natter với trọng tâm là tính đơn giản và sản xuất nhanh. Để giữ chi phí thấp và cho phép lắp ráp nhanh trong các xưởng nhỏ trang bị tối thiểu, ông đề xuất chế tạo máy bay chủ yếu từ gỗ. Natter chỉ đòi hỏi huấn luyện phi công tối thiểu do người vận hành chỉ cần điều khiển máy bay ở thời khắc cuối cùng trước khi tấn công. Bachem mường tượng phóng hàng loạt máy bay Natter để ngăn chặn đội máy bay ném bom đến gần. Sau khi bắn tên lửa, phi công sẽ thoát ra và máy bay sẽ hạ thấp bằng dù, sẵn sàng tái sử dụng.

Ban đầu, Bộ Hàng không Đức (Reichsluftfahrtministerium, RLM) loại bỏ thiết kế. Tuy nhiên, Bachem tìm được một người ủng hộ có sức ảnh hưởng là Heinrich Himmler, người gây sức ép buộc RLM thông qua dự án. Cuối cùng, RLM đặt hàng 50 máy bay, trong khi đội cận vệ của Himmler đặt thêm 150 máy bay. Thiết kế của Bachem rất đơn giản và dễ sản xuất. Phần cánh là phiến gỗ hình chữ nhật không có cánh tà. Bề mặt điều khiển nằm trên đuôi hình chữ thập của Natter, nơi 4 bộ thăng bằng hoạt động kết hợp để kiểm soát đường bay chệch và rung lắc. Ngay cả buồng lái cũng bị lược bỏ và chỉ giữ lại trang bị tối thiểu.

Ba 349 Natter hoạt động nhờ động cơ tên lửa Walter HWK 509, sản sinh lực đẩy khoảng 1.600 kg, được bổ trợ bởi 4 động cơ nhiên liệu rắn tăng thêm 4.800 kg lực đẩy giúp máy bay nhanh chóng đạt độ cao 6.096 m để đón đầu máy bay ném bom Mỹ. Phi công sau đó sẽ lái Natter về phía mục tiêu và bắn tên lửa.

Khi hoàn thành thao tác trên, động cơ Walter đã dùng hết nhiên liệu đẩy, máy bay bắt đầu liệng xuống. Ở độ cao khoảng 3.000 m, phi công sẽ thoát khỏi mũi máy bay, kích hoạt triển khai dù từ phía sau thân. Tháo đai an toàn, phi công sau đó sẽ bắn về phía trước bởi quá trình giảm tốc đột ngột và hạ cánh bằng dù cá nhân. Cùng lúc, động cơ tên lửa Walter quý giá sẽ trôi nổi bằng dù riêng biệt và được thu thập bởi đội phụ trách trên mặt đất.

Một nhà máy được thành lập ở Waldsee, sâu trong Rừng Đen. Tháng 11/1944, chiếc Natter sẵn sàng để thử nghiệm như một tàu liệng không động cơ. Máy bay ném bom Heinkel He 111 mang nó lên độ cao 5.486 m rồi thả xuống. Phi công nhận thấy máy bay rất dễ điều khiển. Ở độ cao 1.000 m, ông kích hoạt chốt nổ, khởi động thành công trình tự thoát hiểm như thiết kế.

Vào ngày 22/12 cùng năm, buổi phóng đầu tiên diễn ra thành công, chỉ sử dụng động cơ đẩy nhiên liệu rắn bởi động cơ tên lửa Walter chưa sẵn sàng. Trong những tháng sau đó, Natter thực hiện thêm 10 lần phóng thành công khác. Đầu năm 1945, động cơ Walter được chuyển đến. Ngày 25/2/1945, Natter phóng lần đầu tiên với hệ thống đẩy đầy đủ. Thử nghiệm chở hình nộm phi công, phần mũi tách rời như dự kiến, cho phép hình nộm hạ cánh an toàn bằng dù. Nhưng motor tên lửa Walter bốc cháy khi phần thân tiếp đất.

Bachem cho rằng cần thêm thời gian để hoàn thiện Natter, nhưng nhà chức trách ở Berlin gây áp lực buộc ông tiến hành chuyến bay có người lái vào cuối tháng 2. Hôm 1/3/1945, phi công thử nghiệm 23 tuổi Lothar Sieber leo vào buồng lái của Natter, cài đai an toàn và cất cánh từ tháp phóng.

Rắc rối bắt đầu gần như ngay lập tức. Ở độ cao 500 m, nắp buồng lái mở ra có thể do không được đóng chắc chắn trước khi phóng, để lộ lỗi thiết kế chủ chốt là đệm tựa đầu của phi công gắn với phần dưới nắp buồng lái. Khi phần nắp mở ra, nó kéo theo đệm tựa đầu, khiến đầu của Sieber va đập dữ dội do lực G cực lớn. Seiber bị gãy cổ và bất tỉnh. Natter tiếp tục bay lên cao dù phi công mất khả năng điều khiển và biến mất sau những đám mây. Sau khoảng 15 giây, động cơ Walter cháy hết, lúc này Sieber nhiều khả năng đã đạt độ cao 1.500 m. Máy bay sau đó lao chúi xuống và đâm xuống đất. Toàn bộ chuyến bay chỉ kéo dài 32 giây.

Bất chấp bi kịch, nhiều phi công tình nguyện lái Natter, nhưng Bachem từ chối tiến hành thêm thử nghiệm có người lái cho tới khi máy bay hoàn thiện. Cuối Thế chiến, ông đã chế tạo 36 chiếc Natters. Trong số đó, 25 được sử dụng trong nhiều chuyến bay thử không người lái, 6 chiếc bị phá hủy bởi nhân viên của Bachem để tránh rơi vào tay quân Đồng minh. Quân đội Mỹ thu được 4 chiếc. Ngày nay, chỉ có hai chiếc Natter còn tồn tại, một được lưu giữ ở Viện Smithsonian tại Mỹ, chiếc còn lại nằm ở Bảo tàng Deutsches tại Munich.

An Khang (Theo Amusing Planet)