Metro Bến Thành – Tham Lương dự kiến vận hành tự động

Thông tin được ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban quản lý đường sắt đô thị TP HCM (MAUR), cho biết sáng 18/12 khi cập nhật tình hình triển khai dự án metro thứ hai ở thành phố. Tuyến có tổng chiều dài hơn 11 km, kết nối khu trung tâm về cửa ngõ phía tây bắc, dự kiến khởi công ngày 15/1/2026 và hoàn thành năm 2030.

Theo ông Bằng, metro Bến Thành – Tham Lương là dự án đầu tiên áp dụng các cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188 của Quốc hội về phát triển hệ thống đường sắt đô thị ở TP HCM. Sau quá trình nghiên cứu, điều chỉnh, UBND thành phố đã chấp thuận phương án công nghệ áp dụng cho dự án, đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng xem xét để thống nhất.

Cụ thể, metro số 2 sẽ nâng cấp mức tự động hóa lên GoA4 – mức cao nhất hiện nay, cho phép vận hành hoàn toàn tự động, không cần người lái và nhân viên trên tàu. Tuy nhiên, giai đoạn đầu khai thác, tàu dự kiến vẫn có người lái, nhân viên dự phòng để chủ động xử lý tình huống phát sinh. Hiện MAUR tiếp tục phối hợp các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng hoàn thiện các nội dung liên quan đến quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng cho dự án.

Các chế độ vận hành tàu hiện được phân loại từ GoA0 đến GoA4. Trong đó, GoA0 là mức cơ bản nhất, lái tàu vận hành thủ công toàn bộ mọi quy trình. GoA1 là lái tàu trực tiếp điều khiển việc khởi hành, dừng tàu, cửa ra vào, đồng thời ứng phó các trường hợp khẩn cấp hoặc thay đổi đột ngột.

GoA2 là vận hành bán tự động, đang áp dụng với metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên). Công nghệ này cho phép việc khởi hành và dừng tàu tự động hóa, nhưng người lái vẫn vận hành cửa ra vào, điều khiển tàu khi cần và xử lý các tình huống khẩn cấp. Đây là một trong những mức độ tự động hóa phổ biến hiện nay. GoA3 là vận hành tự động không có lái tàu, song vẫn bố trí nhân viên dự phòng trên tàu để bảo đảm an toàn. Cao nhất là GoA4, cho phép tàu vận hành hoàn toàn tự động.

Metro Bến Thành – Tham Lương có 10 ga ngầm (bao gồm ga Bến Thành), một ga trên cao và một depot. Tuyến được phê duyệt từ năm 2010, kỳ vọng hình thành trục vận tải khối lượng lớn nối trung tâm thành phố với cửa ngõ tây bắc. Tuy nhiên, dự án nhiều lần gặp vướng mắc về vốn, thủ tục và mặt bằng nên đến nay vẫn chưa triển khai thi công.

Đến nay, tuyến tàu điện này đã được điều chỉnh chuyển đổi nguồn vốn từ ODA sang dùng ngân sách TP HCM với tổng mức đầu tư dự kiến 57.000 tỷ đồng, tăng khoảng 10.000 tỷ so với trước do bổ sung quy mô xây dựng, cập nhật công nghệ, trượt giá. Hiện, dự án đã hoàn tất giải phóng mặt bằng và đang di dời hạ tầng kỹ thuật để khởi công vào đầu năm tới.

Giang Anh