Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc gặp tại Nhà Trắng (Ảnh: Reuters).
Báo Telegraph (Anh) đưa tin Mỹ đã đưa ra tối hậu thư “chấp nhận hoặc từ chối” cho Ukraine, cảnh báo rằng đề nghị đảm bảo an ninh theo kiểu NATO có thể bị rút lại nếu Kiev không đồng ý với các điều khoản hòa bình do Washington đề xuất.
Vào ngày 15/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã gặp Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Witkoff, và con rể của Tổng thống Trump, ông Jared Kushner, tại Berlin để thảo luận về đề xuất hòa bình của nhà lãnh đạo Mỹ.
Mặc dù các chi tiết của cuộc gặp chưa được công bố, nhưng Telelgraph dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, Mỹ đã yêu cầu Ukraine chấp nhận đề nghị đảm bảo an ninh theo tiêu chuẩn của Washington hoặc sẽ không được nhận những đảm bảo này.
Các nhà đàm phán Mỹ được cho là đã cảnh báo Tổng thống Zelensky rằng đề nghị của Washington “sẽ không tồn tại mãi mãi”, hối thúc ông chấp nhận các điều khoản của Washington.
Các đảm bảo an ninh do Mỹ đề xuất được cho là dựa trên điều khoản phòng thủ tập thể được quy định tại Điều 5 của Hiệp ước NATO, trong đó nêu rõ một cuộc tấn công vào một thành viên của NATO đồng nghĩa với một cuộc tấn công vào tất cả các thành viên trong liên minh và và đối mặt với đòn đáp trả của toàn khối.
Các quan chức Mỹ nói với Telegraph rằng khoảng 90% thỏa thuận hòa bình rộng hơn đã được cả Moscow và Kiev nhất trí. Tuy nhiên, theo các nguồn tin, vẫn chưa có tiến triển nào về vấn đề lãnh thổ hay về đề xuất “chia đôi” nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia theo tỷ lệ “50-50”.
Theo các nguồn tin, Washington đã gây sức ép buộc Kiev rút quân khỏi vùng Donbass như một điều kiện để đạt được hòa bình. Theo báo Wall Street Journal, các nhà đàm phán Mỹ “không sẵn sàng thỏa hiệp” về điểm này. Nga đã sáp nhập vùng Donbass sau cuộc trưng cầu dân ý năm 2022, mặc dù Ukraine và phương Tây không công nhận.
Wall Street Journal cho biết, các cuộc đàm phán của phái đoàn Mỹ và Ukraine tại Berlin đã biến thành một “cuộc giằng co”, khi Washington “thúc đẩy các quyết định nhanh chóng”, nhằm mục đích chấm dứt xung đột Ukraine vào cuối năm nay.
Điểm mấu chốt gây tranh cãi là vấn đề nhượng bộ lãnh thổ, Wall Street Journal đưa tin. Theo đó, Kiev đã bác bỏ lời kêu gọi của Washington về việc rút quân khỏi các khu vực thuộc vùng Donetsk mà Ukraine đang kiểm soát.
Reuters, dẫn lời một quan chức Mỹ, đưa tin Washington sẵn sàng cung cấp cho Kiev các đảm bảo an ninh dựa trên cam kết phòng thủ chung theo Điều 5 của Hiệp ước NATO, nhưng chỉ trong trường hợp các bên “đạt được một kết quả tốt đẹp”.
AFP và Guardian cũng dẫn các nguồn tin cho biết, trong các cuộc đàm phán ở Berlin, các nhà đàm phán Mỹ đã gây áp lực buộc Ukraine phải nhượng bộ các khu vực ở Donbass, nơi lực lượng Kiev đang kiểm soát, như một điều kiện cho tiến trình hòa bình với Nga.
Sau cuộc đàm phán tại Berlin, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh “vấn đề nhượng bộ chắc chắn là không thể”.
Tổng thống Trump ngày 15/12 tuyên bố Ukraine “đã mất một phần lãnh thổ” và đề xuất đảm bảo của ông nhằm ngăn chặn xung đột tái diễn. Chủ nhân Nhà Trắng lưu ý rằng ông muốn đạt được thỏa thuận trước cuối năm nay.
Tổng thống Zelensky gần đây đã ám chỉ rằng ông có thể từ bỏ tham vọng gia nhập NATO của Ukraine để đổi lấy các đảm bảo an ninh ràng buộc, nhưng vẫn tiếp tục bác bỏ việc công nhận các vùng lãnh thổ mà Nga tuyên bố sáp nhập hoặc tổ chức cuộc bầu cử tổng thống đã bị trì hoãn từ lâu. Tuy nhiên, ông cũng để ngỏ khả năng rằng, sau khi nhận được các đảm bảo, Kiev có thể tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về nhượng bộ lãnh thổ và có thể là một cuộc bầu cử mới.
Moscow đã bác bỏ đề xuất của ông Zelensky như một kế hoạch nhằm kéo dài xung đột, nhấn mạnh việc Kiev rút quân khỏi các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát và cam kết sẽ đẩy lùi quân đội Ukraine bằng mọi cách.
Moscow nhiều lần yêu cầu Ukraine rút lực lượng khỏi vùng Donbass ở miền Đông, bao gồm các phần còn lại của tỉnh Donetsk và Lugansk mà Ukraine vẫn còn kiểm soát.
Tỉnh Lugansk gần như hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Nga, trong khi lực lượng Ukraine đang giữ khoảng 6.600km² tại tỉnh Donetsk, bao gồm các thành phố then chốt Sloviansk và Kramatorsk.
Theo bản đồ chiến sự nguồn mở, Nga đang kiểm soát gần 19% lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea và một phần lớn lãnh thổ ở miền Đông và Đông Nam nước này.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/my-ra-toi-hau-thu-cho-ukraine-ve-thoa-thuan-cham-dut-xung-dot-voi-nga-20251217055652013.htm
