New York cải cách nhà tù sau vụ quản giáo đánh chết phạm nhân

“Công việc của chúng tôi chưa bao giờ kết thúc và tôi sẽ không ngừng nỗ lực để bảo đảm các cơ sở cải huấn an toàn cho mọi người”, Thống đốc New York Kathy Hochul cho biết trong thông cáo ngày 19/12, nhấn mạnh rằng mọi người “đều xứng đáng được an toàn, dù là người làm việc tại đó hay đang thụ án”.

Gói cải cách mới của Thống đốc Hochul dự kiến được nghị viện bang phê chuẩn vào đầu năm 2026, yêu cầu lắp camera giám sát 24/7 tại tất cả khu vực trong nhà tù, trừ bên trong buồng giam, phòng tắm và khu vệ sinh. Trong kế hoạch ngân sách năm nay, bà Hochul đã dành 400 triệu USD để tăng cường hệ thống camera giám sát trong nhà tù.

Bang New York phải rút ngắn thời gian thông báo cho gia đình phạm nhân chết trong trại giam và cung cấp hình ảnh từ camera giám sát cho cơ quan điều tra.

Luật mới cũng mở rộng và đa dạng hóa Ủy ban Cải huấn bang New York, cơ quan giám sát và quản lý hệ thống nhà tù, đồng thời tạo điều kiện để văn phòng tổng chưởng lý dễ dàng điều tra các ca tử vong trong trại giam.

Quyết định của bà Hochul được đưa ra trong bối cảnh hệ thống nhà tù New York rơi vào tình trạng bất ổn kéo dài, thiếu nhân sự nghiêm trọng và từng bị tê liệt bởi nhiều tuần đình công tự phát của quản giáo hồi đầu năm.

Trong thời gian đó, bà đã điều động khoảng 7.000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia tới hỗ trợ vận hành nhiều trại giam. Động thái khiến căng thẳng gia tăng và vấp phải phản ứng dữ dội từ một bộ phận quản giáo ở các cơ sở lẫn nghị sĩ New York.

Động lực thúc đẩy các cải cách này hình thành từ tháng 12/2024, khi chính quyền bang New York công bố đoạn video tại trại giam Marcy, cho thấy các quản giáo đã đánh chết tù nhân Robert Brooks, khi đó đang bị còng tay.

Cái chết của Brooks khiến Thống đốc Hochul phẫn nộ. Bà kêu gọi sa thải các quản giáo và một y tá liên quan. Tổng cộng 10 quản giáo bị truy tố, trong đó 6 người đối mặt cáo buộc giết người.

Ba tháng sau, sự việc tương tự xảy ra khi tù nhân Messiah Nantwi, tại cơ sở gần trại giam Marcy, bị các quản giáo tấn công dã man và tử vong. 10 quản giáo bị truy tố trong vụ này, gồm hai người bị buộc tội giết người.

Trong 10 năm qua, các quản giáo tại New York đã bị cáo buộc hơn 120 hành vi bạo lực nghiêm trọng, bị xem là tra tấn, như đấm, đá, giẫm đạp hoặc thậm chí dìm nước tù nhân, trong khi các nạn nhân đều bị còng tay hoặc khống chế. Nhiều vụ có tình tiết tương tự những gì dẫn đến cái chết của Brooks và Nantwi.

Thượng nghị sĩ bang Julia Salazar, người dẫn đầu nỗ lực thúc đẩy dự luật, đánh giá đây là “bước đi nghiêm túc” nhằm giảm bạo lực trong các nhà tù New York, dù chưa đáp ứng toàn bộ kỳ vọng. Giám đốc điều hành Hiệp hội Trại giam New York Jennifer Scaife gọi đạo luật là “bước tiến lớn theo hướng đúng”, cho rằng phạm vi vấn đề được giải quyết trong một dự luật là “rất đáng kể” và tạo nền tảng cho các cải cách tiếp theo.

Thanh Danh (Theo Times, Spectrum Local, NYFocus)