Nghề nuôi trâu thả rông trong rừng ở Quảng Trị: Nỗi lo tiềm ẩn

(PLO)- Với tập quán nuôi trâu thả rông trong rừng, nhiều nông dân ở Quảng Trị vô tình đã tạo cơ hội cho kẻ gian trộm cắp, dịch bệnh bùng phát và trâu quay lại tấn công người.

Tập quán chăn nuôi trâu thả rông trong rừng giúp người dân ít tốn công chăm sóc, chi phí thức ăn nhưng luôn tiềm ẩn mối nguy hại với dịch bệnh bùng phát và nạn trộm cắp. Ngoài ra, việc sống giữa rừng từ năm này sang năm khác đã biến những “người bạn của nhà nông” này trở về với thuộc tính hoang dã khi quay sang tấn công người.

Đàn trâu lăn ra chết, người dân trắng tay

Nhiều hộ dân huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, đã rơi vào cảnh khó khăn chồng chất khi hàng chục con trâu đang chăn thả rông ở khu vực núi rừng (huyện Triệu Phong) lăn ra chết hàng loạt.

Bà Nguyễn Thị Biên (xã Ba Lòng, huyện Đakrông) cho biết 15 năm trước, gia đình bà đã vay tiền mua hai con trâu để gây dựng cơ nghiệp, đến nay đàn trâu của bà có 11 con. Mỗi năm gia đình bà bán một đến hai con để chi tiêu hoặc khi nhà có việc quan trọng.

“Trong nhiều năm chăn nuôi trâu, đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến cảnh tượng rất kinh hoàng như vậy, đàn trâu chết nằm la liệt. Đàn 11 con, nay đã chết 6 con, mỗi con ước tính từ 15-20 triệu đồng” – bà Biên xót xa nói.

Không riêng gì bà Biên, trên địa bàn xã Bà Lòng và xã Triệu Nguyên (huyện Đakrông) có đến 34 con trâu của 10 hộ chết. Đàn trâu chết khiến nhiều gia đình lâm vào cảnh khó khăn, nợ nần.

Ông Trần Hữu Hiếu, Chủ tịch UBND xã Ba Lòng, cho biết do diện tích đất sản xuất của địa phương hạn hẹp và hầu như không có đồng cỏ nên từ xưa đến nay người dân đã có tập quán chăn nuôi trâu, bò thả rông trên những quả đồi và rừng núi.

Theo thống kê, trong năm 2024, toàn xã có tỉ lệ tiêm phòng các loại vắc xin được nhà nước hỗ trợ đạt 80% tổng đàn. Số không tiêm chủ yếu nằm trong diện không thuộc đối tượng tiêm như: trâu, bò chửa đầu thai kỳ; bê, nghé dưới 2 tuần tuổi hoặc trâu, bò thả rông trong rừng không thể đưa về tiêm phòng.

Nhiều hệ lụy từ các đàn trâu hoang

Những đàn trâu thả rông theo tập quán của người dân trong thời gian qua đã gây ra không ít hệ lụy. Cụ thể như tình trạng đàn trâu tàn phá ruộng vườn, tấn công người và việc thiếu người trông coi nên trở thành món mồi béo bở cho kẻ gian.

Những ngày giáp Tết Nguyên đán vừa qua, ông Nguyễn Văn Viết (ở xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng) và 2 hộ khác bàng hoàng phát hiện 6 con trâu bị kẻ gian xẻ thịt, có tổng trị giá khoảng 120 triệu đồng. Qua quá trình xuyên Tết điều tra phá án, cơ quan công an đã khởi tố 6 người ở trên địa bàn liên quan đến vụ trộm trâu nói trên.

Tại cơ quan điều tra, những người này khai nhận, thấy trâu của người dân chăn thả ở vùng đồi núi, xa khu dân cư, vài ngày mới trông coi một lần nên nảy sinh ý định trộm cắp, xẻ thịt đem bán kiếm tiền tiêu xài.

Nhóm người này đã xẻ thịt lấy đi phần đùi, lưng rồi tự tay đem bán cho người dân trong vùng với giá 160.000 đồng/kg. Tổng cộng, 6 người bán được gần 40 triệu đồng tiền thịt trâu trộm được.

Hay như tình trạng trâu thả rông trên rừng lâu ngày trở nên hung dữ, về phá hoại cây trồng và thậm chí tấn công người dân cũng thường xuyên xảy ra trong thời gian qua.

Điển hình như năm 2016, đàn trâu hoang gồm 9 con hung dữ đã gây ra nhiều vụ tấn công người dân ở huyện Gio Linh, trong đó đã húc một người gây thủng phổi phải nhập viện cấp cứu.

Để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, chính quyền địa phương đã phải thuê thợ săn đặt bẫy. Sau 4 tháng, 7/9 con trâu hoang đã dính bẫy, hai con còn lại rời khỏi địa bàn.

Trước đó, Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đường 9 cũng đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị có biện pháp xử lý dứt điểm đàn trâu hoang tấn công người và gây thiệt hại đến cây trồng của công ty. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn chưa thể xử lý trong suốt một thời gian dài.

Trước những vấn đề này, lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị cho biết qua sự việc trâu bò thả rông bị dịch bệnh, sở đã yêu cầu cơ quan liên quan tiến hành khử khuẩn khu vực xảy ra dịch bệnh; tăng cường tiêm vắc xin trên các đàn trâu, bò của người dân, trong đó chú trọng đến các đàn trâu thả rông.

“Đồng thời, chúng tôi tổ chức tuyên truyền vận động người dân thay đổi tập quán nuôi trâu thả rông để phát triển bền vững” – vị này nói.