‘Nhiều địa phương chưa làm đã kêu khó’

Sáng 13.2, tiếp tục kỳ họp bất thường thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

“Hiện nay không thể bỏ HĐND cấp xã”

Tại dự thảo luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) trình ra Quốc hội tại kỳ họp, Chính phủ đã rút đề xuất bỏ HĐND ở các quận, phường, xã ở đô thị trên cả nước. 

“Hiện nay không thể bỏ HĐND cấp xã”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh khi phát biểu tại tổ và cho biết, một số địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng đã thí điểm không tổ chức HĐND ở quận, huyện, phường.

“Những nơi có chủ trương thí điểm thì tiếp tục thực hiện, sau đó tổng kết để xem xét có nhân rộng hay không. Tuy nhiên, nếu muốn mở rộng mô hình này, cần phải sửa Hiến pháp”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội phân tích: “Ở địa phương, việc thực hiện quyền làm chủ của nhân dân chính là ở HĐND. Nếu bỏ HĐND thì nhân dân làm chủ ở đâu?”

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, ở địa phương, nhân dân là lực lượng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thông qua tổ chức HĐND, nhân dân thể hiện quyền làm chủ của mình, giám sát hoạt động của chính quyền.

Về mô hình hoạt động của UBND, Chủ tịch Quốc hội cho biết, có ý kiến đề xuất UBND nên hoạt động theo chế độ “thủ trưởng”. Tuy nhiên, UBND do HĐND bầu, hoạt động theo chế độ tập thể. Chủ tịch UBND quyết định trên cơ sở thảo luận tập thể, chứ không phải cá nhân quyết định tất cả.

“Không làm được thì đổ lỗi cho luật, nghị định, thông tư”

Theo Chủ tịch Quốc hội, việc sửa đổi luật Tổ chức Chính phủ và luật Tổ chức chính quyền địa phương lần này, quan điểm chung là phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho Chính phủ, chính quyền địa phương.

Phương châm là T.Ư kiến tạo, Quốc hội giám sát, Chính phủ chỉ đạo, điều hành trực tiếp. Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Quốc hội cũng đã đổi mới tư duy làm luật. Quốc hội giao quyền mạnh hơn cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội vì Thường vụ Quốc hội một tháng có thể họp nhiều phiên để giải quyết công việc, sau đó ủy quyền cho Chính phủ thực hiện.

Sắp tới, Quốc hội sẽ không quản lý danh mục dự án đầu tư công, ngay Chính phủ cũng không quản lý danh mục đầu tư, hạn chế tối đa việc xin – cho. “Chính từ xin – cho dẫn đến xảy ra một số vụ việc tiêu cực, phải xử lý nhiều cán bộ”, ông nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng khẳng định giao quyền mạnh cho các bộ, ngành, địa phương để tính chủ động, chịu trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương phải mạnh mẽ hơn. “Cũng là cùng một luật, cùng một nghị định, nhưng có địa phương thực hiện rất tốt, không than khó, không đề xuất gì với T.Ư. Trong khi đó, có địa phương chưa làm đã kêu khó, không làm được thì đổ lỗi cho luật, nghị định, thông tư”, Chủ tịch Quốc hội nói và cho hay, các dự án luật đều được Quốc hội bàn rất kỹ mới bấm nút thông qua, nhưng chưa thực hiện đã đề nghị sửa khoản này, khoản nọ.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh lại quan điểm sửa các luật Tổ chức Chính phủ, luật Tổ chức chính quyền địa phương lần này là phân cấp, phân quyền mạnh cho Chính phủ, địa phương.

“Còn Quốc hội làm gì? Quốc hội giám sát nghị định, thông tư của Chính phủ, bộ, ngành ban hành có đúng với pháp luật hay không? Ở địa phương thì HĐND có chức năng giám sát, quyết định những vấn đề ở địa phương. Chức năng giám sát của các HĐND thì phải mạnh hơn”, Chủ tịch Quốc hội khẳng định.