Nhìn SEA Games, âu lo cho Asiad, Olympic

Trước thềm SEA Games, điền kinh Thái Lan vạch ra một mục tiêu rõ ràng cho chân chạy Puripol Boonson – đó là chạy 100m dưới 10 giây.

Từ chiến tích Boonson

Có 2 mục tiêu được Liên đoàn Điền kinh Thái Lan vạch rõ ra cho Boonson tại SEA Games. Đầu tiên là “hattrick vàng” nhóm cự ly tốc độ (100m, 200m và tiếp sức 4x100m), và thứ 2 – quan trọng hơn – chính là cột mốc 10 giây.

Kết quả Boonson đạt được cả 2 mục tiêu đó. Thành tích khiến anh được Liên đoàn Điền kinh thế giới (World Athletics) gửi thư xác nhận kỷ lục, Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) đăng bài khen ngợi – là cột mốc chạy 100m dưới 10 giây. Boonson vượt cột mốc này khi về đích vòng loại với thời gian 9,94 giây, rồi lại thắng nốt chung kết với 9,99 giây.

Chiến tích này khiến chân chạy người Thái Lan đi vào lịch sử, và được làng thể thao công nhận rộng rãi là “người Đông Nam Á đầu tiên chạy 100m dưới 10 giây”. Một cột mốc quá đẹp về mặt số liệu, ý nghĩa và phản ánh đúng bản chất phong trào Olympic – đó là thách thức những giới hạn của con người.

Cũng thông qua chiến tích này của Boonson, Thái Lan một lần nữa khẳng định tham vọng “vươn lên đẳng cấp Olympic” không chỉ là câu hô hào khẩu hiệu. Ở môn cử tạ, lực sĩ Theerapong Silachai (Thái Lan) cũng gây chấn động khi cử đẩy thành công mức tạ 173kg, phá kỷ lục thế giới. 

Thái Lan có thể tạo nên quá nhiều tranh cãi ở SEA Games 33, có thể thất bại thê thảm ở môn bóng đá, nhưng việc họ sở hữu các VĐV, những màn trình diễn đẳng cấp thế giới là chuyện có thật.

Điểm sáng Thu Vinh

Vậy với thể thao Việt Nam, những màn trình diễn như vậy có tồn tại ở SEA Games?

Xạ thủ Trịnh Thu Vinh gần như là “điểm sáng Olympic” duy nhất xét theo tiêu chí đó. Sau liên tiếp 2 kỳ SEA Games thất bại, nữ xạ thủ quê Thanh Hóa giải cơn khát vàng khi giành 4 tấm HCV tại SEA Games 33. Đáng chú ý 2 HCV trong số đó là súng ngắn 10m và súng ngắn 25m, ở các nội dung cá nhân.

Không như điền kinh, bắn súng là môn thể thao nhiều rủi ro, giàu tính ngẫu hứng, và vì vậy cũng không có những cột mốc về thông số để ấn chứng mức độ tiến bộ. Ngay cả Hoàng Xuân Vinh hay các nhà vô địch bắn súng thế giới cũng lắm lúc trầy trật ở các giải đấu nhỏ, sau khi tỏa sáng tại Olympic.

Nhưng với một VĐV còn trẻ như Thu Vinh (25 tuổi), cô cần duy trì phong độ ổn định, thể hiện sự tiến bộ qua việc vô địch trọn vẹn các giải đấu cấp khu vực. Tại Olympic 2024, Thu Vinh 2 lần lọt vào chung kết, tiến sát một tấm huy chương. Thành tích này đến chỉ 1 năm sau khi xạ thủ quê Thanh Hóa thất bại ở SEA Games 32. 

Chính vì vậy chiến thắng áp đảo, toàn diện của Thu Vinh ở SEA Games 33 mang ý nghĩa rất lớn, cho thấy cô đã sẵn sàng vươn đến đẳng cấp cao hơn khu vực, và thành tích tại Olympic Paris không chỉ là phút giây ngẫu hứng.

Đánh mất những thế mạnh quen thuộc

Nhưng dù sao với một môn thể thao như bắn súng không thể nói trước quá nhiều điều. Các môn có thông số rõ ràng như điền kinh, bơi lội, cử tạ… mới thực sự phản ánh rõ nét bộ mặt của nền thể thao.

Với điền kinh, Việt Nam tuy giành 12 HCV, nhưng có rất ít màn trình diễn đẳng cấp châu lục. Điểm sáng hiếm hoi nằm ở Bùi Thị Kim Anh, với cú nhảy 1,86m – tương đương với thành tích đoạt HCV môn nhảy cao ở Asiad Hàng Châu. Dù vậy Kim Anh mới 19 tuổi, vẫn cần thêm nhiều pha trình diễn như vậy để cho thấy sự ổn định thực sự.

Ở bơi lội, phải thừa nhận sự thật là cả 3 kình ngư ngôi sao Huy Hoàng – Hưng Nguyên – Thanh Bảo đều đã sa sút với chính họ, con đường vươn lên đẳng cấp cao hơn ở châu lục xem như mờ mịt. 

Cử tạ là môn thể thao thất bại nhất của Việt Nam tại SEA Games 33. Trong liên tiếp nhiều kỳ SEA Games trước, đội cử tạ Việt Nam luôn giữ chắc một chân trong top 2 khu vực, và thường rất mạnh ở các hạng cân nhẹ. Nhưng đến kỳ SEA Games này, hầu hết các đô cử Việt Nam đều thất bại với mục tiêu HCV. 

Và người duy nhất chiến thắng – bất ngờ lại là đô cử hạng cân nặng nhất (+94kg nam) – Trần Đình Thắng. Đây là nhóm hạng cân rất khó để Việt Nam kỳ vọng ở giải châu lục hoặc thế giới. Trong quá khứ, cử tạ lại là môn thường mang huy chương về nhất cho Việt Nam ở Olympic. Sự sa sút của cử tạ vì vậy cũng là điều rất đáng tiếc.

Cả ở đua thuyền, xe đạp – 2 môn thể thao Việt Nam thường có VĐV dự Olympic – cũng đi xuống ở kỳ SEA Games này. Việt Nam không giành được bất kỳ HCV nào trên đất Thái Lan năm nay. Còn đua thuyền (tính cả rowing lẫn canoeing) chỉ mang về 6 HCV, thụt lùi đáng kể so với con số 16 HCV ở kỳ SEA Games 31 (SEA Games 32 không tổ chức 2 môn này).

Có thể thấy xét ở nhóm những môn thể thao đua tranh qua thông số, Việt Nam đang ngày càng đi thụt lùi, so với tầm cỡ thế giới, châu lục, hay thậm chí là những kỳ SEA Games trước.