Những khoảnh khắc nổi bật thế giới năm 2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Mỹ thứ 47 (Ảnh: Reuters).

Ngày 20/1, tỷ phú Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2, sau 4 năm rời Nhà Trắng. Với phong cách mạnh mẽ và quyết đoán, Tổng thống Trump đã ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp sau khi trở lại “ghế nóng”, tác động không chỉ tới Mỹ, mà còn tới thế giới. 

Theo Washington Post, tính đến nay, ông Trump đã ký hơn 220 sắc lệnh hành pháp trong chưa đầy một năm đầu nhiệm kỳ 2, vượt toàn bộ nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Các sắc lệnh hành pháp của ông Trump nhắm vào các chủ đề như thương mại và chính sách kinh tế; nhập cư; cải tổ bộ máy chính quyền liên bang; chính sách quân sự và đối ngoại; cùng các vấn đề liên quan đến chủng tộc và văn hóa.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) đón người đồng cấp Nga Vladimir Putin đến Alaska để hội đàm vào ngày 15/8 nhằm tìm cách kết thúc xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraine (Ảnh: AFP).

Năm 2025 đánh dấu chiến sự Nga – Ukraine bước vào năm thứ 4 với thế trận giằng co trên chiến trường. Nga đạt được ưu thế trên thực địa nhờ có tiềm lực mạnh hơn, trong khi Mỹ giảm bớt sự hỗ trợ cho Ukraine sau khi ông Trump nhậm chức.

Nga và Ukraine đã nối lại đàm phán trực tiếp sau 3 năm gián đoạn vào tháng 7, nhưng hai bên vẫn còn khoảng cách trong điều kiện tiên quyết nên chưa tìm được tiếng nói chung. 

Chính quyền ông Trump đã và đang tích cực thúc đẩy các nỗ lực đàm phán với cả Nga và Ukraine để thống nhất một kế hoạch hòa bình bền vững, lâu dài mà cả 2 bên đều có thể đồng ý. Trong nỗ lực đó, Tổng thống Mỹ đã đón tiếp người đồng cấp Nga Vladimir Putin đến bang Alaska để hội đàm vào ngày 15/8, đánh dấu cuộc gặp trực tiếp giữa hai lãnh đạo sau 6 năm. 

Giáo hoàng Leo XIV xuất hiện trên ban công chính của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, vẫy chào đám đông reo hò phía dưới, vào ngày 8/5 (Ảnh: Reuters).

Ngày 21/4, Tòa thành Vatican thông báo Giáo hoàng Francis qua đời ở tuổi 88. Sinh thời, ông là một trong những Giáo hoàng dễ gần nhất mọi thời đại. Ông quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề công lý xã hội và vấn đề thực dụng hơn là giáo điều.

Ngày 8/5, Hồng y Robert Prevost đã được bầu làm Giáo hoàng Leo XIV, trở thành nhà lãnh đạo của 1,4 tỷ tín đồ Công giáo trên toàn cầu. Ông nổi bật với phong cách điềm đạm và sự ủng hộ đối với cố Giáo hoàng Francis, đặc biệt là cam kết của ông với các vấn đề công bằng xã hội.

Giáo hoàng Leo XIV đã phác thảo tầm nhìn của ngài về Giáo hội Công giáo như một Giáo hội “xây dựng những nhịp cầu” và tích cực đối thoại. Ông cũng kêu gọi mọi người “thể hiện lòng bác ái” với mọi người “và đối thoại bằng tình yêu thương”.

Mảnh vỡ từ một máy bay của Không quân Ấn Độ rơi tại Wuyan Pampore, Kashmir ngày 7/5 (Ảnh: AFP).

Ngày 7/5, căng thẳng giữa 2 nước láng giềng ở khu vực Nam Á, Ấn Độ và Pakistan, leo thang thành xung đột. Những bất đồng về vấn đề lãnh thổ giữa 2 quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đã tồn tại trong hàng chục năm qua. 

Xung đột xảy ra khi Ấn Độ tuyên bố mở cuộc tấn công vào các mục tiêu tại Pakistan. Sau đó, các chiến đấu cơ của Pakistan đã đáp trả. Theo một nguồn tin an ninh Pakistan, cuộc không chiến được cho là giữa 125 máy bay của nước này và Ấn Độ là một trong những “trận không chiến lớn nhất và dài nhất trong lịch sử hàng không gần đây”.

Sau 4 ngày căng thẳng, Ấn Độ và Pakistan đã đồng ý thực hiện lệnh “ngừng bắn hoàn toàn và ngay lập tức” sau nỗ lực đàm phán do Mỹ làm trung gian.

Ô tô đè lên nhau do nước lũ ở thành phố Cebu, Philippines sau bão Kalmaegi vào tháng 11 (Ảnh: AFP).

Năm 2025 ghi nhận sự gia tăng rõ rệt các hiện tượng thời tiết cực đoan trên khắp các khu vực toàn cầu.

Nắng nóng xảy ra ở châu Âu, Trung Đông và Nam Á, với nhiều đợt nhiệt độ vượt ngưỡng lịch sử, gây đe dọa tới sức khỏe và tính mạng của hàng triệu người. Hạn hán ảnh hưởng đến nhiều khu vực trên thế giới, đe dọa an ninh lương thực và nguồn nước. Ngược lại, bão và mưa lũ cực đoan tại Đông Á, Đông Nam Á và một số khu vực châu Âu gây thiệt hại lớn về cơ sở hạ tầng, tính mạng người dân và buộc hàng triệu người phải sơ tán.

Các nghiên cứu của chuyên gia và nhiều viện khí tượng cho thấy tình trạng biến đổi khí hậu do con người gây ra, đặc biệt là sự ấm lên toàn cầu và đại dương, là một yếu tố làm tăng tần suất, cường độ và tính bất thường của các hiện tượng cực đoan này. 

Ảnh vệ tinh cơ sở hạt nhân Iran sau vụ không kích của Mỹ vào tháng 6 (Ảnh: Maxar).

Trung Đông trong năm 2025 vẫn căng thẳng trên nhiều khu vực. Xung đột giữa Israel và nhóm vũ trang Hamas của Palestine diễn ra quyết liệt trong nhiều tháng, khiến 2 triệu người dân ở Gaza đối mặt với nạn đói, bệnh tật và cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng.

Vào tháng 10, Mỹ cùng Ai Cập, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ đã làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình giữa 2 bên. Hoạt động trao đổi tù nhân và con tin đã được tiến hành trong giai đoạn 1 và Israel đã rút lực lượng về một ranh giới đã được thống nhất trong nội bộ Dải Gaza. Tuy nhiên, xung đột vẫn còn âm ỉ khi giai đoạn 2 của thỏa thuận chưa được tiến hành.

Căng thẳng giữa Iran và Israel cùng đồng minh Mỹ cũng gia tăng trong năm 2025. Vào tháng 6, Israel tiến hành các cuộc không kích quy mô lớn vào lãnh thổ Iran, đánh vào các mục tiêu quân sự, tên lửa và cơ sở liên quan đến chương trình hạt nhân. Iran trả đũa bằng một loạt tên lửa pháo kích vào lãnh thổ Israel.

Mỹ trực tiếp tham chiến sau đó khi tiến hành cuộc không kích nhắm vào 3 cơ sở hạt nhân lớn của Iran tại Fordow, Natanz và Isfahan nhằm làm chậm chương trình hạt nhân Tehran. Iran phản ứng mạnh mẽ, cảnh báo trả đũa và nhắm mục tiêu vào lực lượng Mỹ ở khu vực như Qatar và Iraq. Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của họ vì mục đích hòa bình và Iran sẽ không từ bỏ sau cuộc tấn công của Mỹ. 

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent (trái) và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong bắt tay trước thềm vòng đàm phán kinh tế và thương mại ở Thụy Điển vào tháng 7 (Ảnh: Xinhua).

Năm 2025, các cuộc đàm phán thuế quan và đàm phán thương mại là một trong những tâm điểm của kinh tế toàn cầu. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump duy trì chiến lược thuế quan mạnh mẽ, áp thêm mức thuế đối ứng trên diện rộng với nhiều nền kinh tế dẫn tới các cuộc thảo luận, thương lượng diễn ra trong suốt năm. 

Đặc biệt, hai nền kinh tế hàng đầu thế giới là Mỹ và Trung Quốc cũng đã tiến hành các cuộc thương lượng và có những động thái làm xuống thang căng thẳng thương mại trong năm qua. 

Người dân Campuchia di tản khỏi nhà cửa vì xung đột với Thái Lan, xếp hàng nhận thức ăn tại một nơi trú ẩn tạm thời tại tỉnh Oddar Meanchey (Ảnh: Reuters).

Trong năm 2025, căng thẳng giữa Thái Lan và Campuchia về vấn đề biên giới đã leo thang thành xung đột. Vào tháng 7, hai nước đã có cuộc đụng độ kéo dài 5 ngày và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình, vốn được ký vào tháng 10.

Tuy nhiên, căng thẳng đã nóng lên vào đầu tháng 12 khi 2 bên tiến hành các cuộc tập kích qua lại. Mỹ, Trung Quốc và ASEAN do Malaysia làm chủ tịch luân phiên đã nỗ lực thúc đẩy các nỗ lực đàm phán để 2 nước xuống thang căng thẳng. 

Đến ngày 27/12, Campuchia và Thái Lan đã đạt được thỏa thuận toàn diện nhằm ngay lập tức hạ nhiệt căng thẳng dọc biên giới chung, tái khẳng định cam kết đối với hòa bình, đối thoại và ổn định khu vực.

Thủ tướng Nhật Bản, bà Sanae Takaichi, phát biểu trong cuộc họp báo tại văn phòng thủ tướng ở Tokyo ngày 21/10 (Ảnh: Reuters).

Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) Sanae Takaichi đã được Quốc hội Nhật Bản bầu làm Thủ tướng vào ngày 21/10. Bà đã làm nên lịch sử khi trở thành nữ lãnh đạo đầu tiên của “đất nước mặt trời mọc”.

Bà Takaichi là học trò thân tín của cố Thủ tướng Shinzo Abe. Bà tự mô tả mình là “người bảo thủ ôn hòa”. Trong bài phát biểu chính sách tại Quốc hội vào tháng 10, bà đã vạch ra một tầm nhìn đầy tham vọng cho nền kinh tế và an ninh của Nhật Bản, cam kết đối phó với chi phí sinh hoạt tăng cao bằng các biện pháp chi tiêu tài khóa mạnh mẽ, đồng thời đẩy nhanh một chương trình tăng cường năng lực quân sự toàn diện của đất nước.