Ô tô động cơ đốt trong vẫn còn đường sống

Những tin đồn về sự “diệt vong” của ô tô động cơ đốt trong đã bị phóng đại quá mức. Trong suốt những năm đầu thập niên 2020, khi xu hướng ô tô điện khởi phát mạnh mẽ, ô tô động cơ đốt trong dường như không thể tránh khỏi việc mất dần miếng bánh thị phần. Các nhà sản xuất ô tô cũng như Chính phủ một số quốc gia đã đặt ra những mục tiêu với các mốc thời gian đầy tham vọng trong việc chuyển đổi sang phương tiện xanh, mở đường cho ô tô điện phát triển. Chính điều này, đặt ra dấu hỏi lớn cho tương lai của ô tô động cơ đốt trong.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hạ tầng giao thông, trạm sạc và xe điện vẫn còn bộc lộ một số hạn chế… việc xanh hóa phương tiện theo hướng thay thế rồi dần loại bỏ ô tô động cơ đốt trong cũng không hề đơn giản. Các nhà sản xuất ô tô hiện đang giảm bớt các mục tiêu điện khí hóa từng được cho là quá tham vọng của họ, qua đó mở ra đường sống cho động cơ đốt. Không chỉ các nhà sản xuất ô tô có kế hoạch giữ động cơ xăng trong dòng sản phẩm của họ lâu hơn, nhiều hãng xe còn mạnh tay đầu tư phát triển các hệ thống động cơ đốt trong hoàn toàn mới, điều nghe có vẻ phi lý chỉ cách đây khoảng 5 năm.

Tuy nhiên, ô tô điện được xem là xu hướng tương lai nên chắc chắn không hề lỗi thời. Mặc dù doanh số bán xe điện thời gian gần đây đã chậm lại tại một số thị trường như châu Âu, Mỹ… nhưng thực tế này một phần do các chương trình ưu đãi bị bãi bỏ, xe điện vẫn cực kỳ phổ biến ở các thị trường khác. Trên toàn cầu, xe điện dự kiến vẫn sẽ chiếm khoảng 25% toàn bộ thị trường ô tô vào cuối năm nay, tương đương với hơn 20 triệu xe chạy bằng pin lưu thông trên đường.

Mặc dù vậy, hầu hết các nhà sản xuất ô tô đều tin rằng động cơ đốt trong sẽ vẫn phổ biến trong vài năm tới. Do đó, nhiều hãng xe vẫn đang nỗ lực hết sức để duy trì sự tồn tại của động cơ đốt trong ít nhất là thêm một thời gian nữa.

Tập đoàn General Motors (GM) là một minh chứng điển hình cho việc này. Để duy trì động cơ V8 nhỏ gọn mang tính biểu tượng của hãng cho thế hệ tiếp theo, GM đã đầu tư 888 triệu USD vào nhà máy sản xuất Tonawanda ở Buffalo, New York, Mỹ. Đây là khoản đầu tư lớn nhất mà công ty từng thực hiện cho việc sản xuất động cơ xăng tại một cơ sở duy nhất. Điều này diễn ra chỉ 5 năm sau khi công ty dốc toàn lực vào nền tảng xe điện Ultium – một khoản đầu tư trị giá hàng tỉ USD để tạo ra gần chục mẫu xe điện thuộc các thương hiệu khác nhau thuộc tập đoàn này.

Chrysler cũng đang 13 tỉ USD cho việc sản xuất tại Mỹ, tập trung mạnh vào phát triển động cơ đốt trong. Giống như GM, đây là khoản đầu tư lớn nhất trong lịch sử 100 năm của công ty, dự kiến tạo ra hơn 5.000 việc làm mới tại các nhà máy ở Illinois, Ohio, Michigan và Indiana.

Trong khi đó, ở bên kia Đại Tây Dương, một trong những nhà cung cấp động cơ lớn nhất châu Âu đã tìm ra giải pháp sáng tạo để duy trì động cơ đốt trong. Đó là Horse Powertrains – một nhà cung cấp có trụ sở tại Anh và hiện đang thuộc sở hữu của Geely, đã giới thiệu động cơ C15 mới tại Triển lãm Di động IAA 2025 ở Munich, Đức. Hệ thống hybrid nhỏ gọn này bao gồm một động cơ điện, máy phát điện và hệ thống làm mát bên trong có kích thước như một chiếc vali nhỏ gọn. Động cơ C15 của Horse sản sinh công suất chỉ 94 mã lực, vừa đủ cho một số mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, đáp ứng các quy định khí thải ở châu Âu. Trong khi đó, phiên bản tăng áp có công suất lên đến 161 mã lực.

Tuy nhiên, ý tưởng táo bạo nhất về một động cơ đốt trong mới đến từ Mazda. Tại Triển lãm ô tô Nhật Bản năm nay, công ty đã ra mắt một mẫu concept mang tên Vision X-Coupe sử dụng một hệ thống mà Mazda gọi là “Thu giữ Carbon di động”. Về cơ bản, động cơ này kết hợp hệ thống hybrid cắm điện với động cơ quay hai rotor sử dụng vi tảo để thu giữ khí thải từ ống xả và lưu trữ chúng trong các tế bào.

Ngoài ra, BMW và Mercedes-Benz đều đang chuẩn bị ra mắt động cơ V8 mới. Nissan đang nghiên cứu động cơ xăng với công nghệ tiết kiệm nhiên liệu đã được cấp bằng sáng chế. Honda có động cơ hybrid V6 mới. Toyota có động cơ V8 mới. Và ngay cả ở Trung Quốc – một thị trường phụ thuộc rất nhiều vào điện khí hóa, công nghệ động cơ đốt trong mới dường như ra mắt hàng tuần.

Bên cạnh nỗ lực của các nhà sản xuất ô tô, cũng phải kể đến vai trò của Chính phủ. Tại Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã vận động mạnh mẽ cho sự trở lại của động cơ đốt trong và công khai phản đối xe điện. Ngay sau khi trở lại Nhà Trắng nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã loại bỏ mục tiêu 50% xe điện vào năm 2030 do chính quyền Biden đề ra trước đó, đồng thời chấm dứt khoản tín dụng thuế 7.500 USD cho xe điện mới.

Tại châu Âu, sau nhiều tháng phản đối từ các nhà sản xuất, Liên minh châu Âu (EU) đã đồng ý bãi bỏ lệnh cấm bán ô tô động cơ đốt trong vào năm 2035 và giảm mục tiêu giảm phát thải từ 100% xuống 90% so với năm 2021. Điều này tạo điều kiện cho các công ty sản xuất các loại xe điện hybrid, plug-in hybrid và xe điện tầm xa mới sau năm 2035.

Điện khí hóa vẫn là chiến lược dài hạn đối với nhiều nhà sản xuất ô tô cũng như một số quốc gia, khu vực. Tuy nhiên, sự thay đổi nhu cầu của người tiêu dùng và thực tế những gì diễn ra trong thời gian qua cho thấy ô tô động cơ đốt trong vẫn còn đường sống trong tương lai.