Ông Trump bị kiện vì dùng đạo luật khẩn cấp để áp thuế

Trong đơn kiện lên tòa án liên bang ở Florida hôm 3/4, tổ chức phi chính phủ Liên minh Tự do Dân sự Mới (NCLA) cho rằng sắc lệnh mà Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành để áp thuế với Trung Quốc từ ngày 1/2 là “vi hiến”.

NCLA có trụ sở tại Washington, được thành lập vào năm 2017 để thách thức những việc mà họ cho là lạm dụng quyền lực hành pháp. Tổ chức này đại diện cho Simplified, doanh nghiệp nhỏ tại Florida chuyên bán sổ tay và mua hàng hóa từ Trung Quốc, để nộp đơn kiện.

Ông Trump hôm 1/2 ký sắc lệnh áp thuế 10% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trước khi tăng gấp đôi con số này vào ngày 3/3. Đơn kiện của NCLA không đề cập thông báo áp thuế đối ứng của Tổng thống Trump với hơn 180 đối tác thương mại hôm 2/4, trong đó Trung Quốc phải chịu thêm 34% thuế.

Sắc lệnh hành pháp hôm 1/2 được ông chủ Nhà Trắng ban hành dựa trên Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế 1977 (IEEPA), trao cho tổng thống Mỹ nhiều quyền hạn để đối phó với tình huống khẩn cấp.

IEEPA “cho phép tổng thống áp đặt trừng phạt để ứng phó nhanh với các tình huống khẩn cấp quốc tế, chứ không phải áp đặt thuế quan lên người dân Mỹ”, đơn kiện của NCLA có đoạn.

Tổ chức này thêm rằng trong gần 50 năm qua, chưa tổng thống Mỹ nào trước ông Trump từng sử dụng IEEPA để áp đặt thuế quan. “Đây không phải điều đáng ngạc nhiên vì đạo luật này không nhắc đến thuế quan, cũng như đề cập bất cứ điều gì khác cho thấy tổng thống có thể đánh thuế người dân Mỹ”, NCLA nhấn mạnh.

Đây là thách thức pháp lý đầu tiên với chính sách thuế quan của Tổng thống Trump kể từ khi ông quay trở lại Nhà Trắng. Lãnh đạo Mỹ chưa đưa ra bình luận về đơn kiện.

Theo sắc lệnh ngày 2/4 của ông Trump, toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 5/4 sẽ chịu thuế 10%. Sau đó, kể từ ngày 9/4, các đối tác thương mại sẽ chịu mức thuế đối ứng cao hơn, lên tới 50%.

Động thái áp thuế chưa từng có này đã vấp phải sự chỉ trích từ các tổ chức, chuyên gia kinh tế, thương mại và thành viên đảng Dân chủ. Họ cho rằng chính sách của ông chủ Nhà Trắng sẽ làm tăng giá hàng tiêu dùng tại Mỹ, khiến người dân nước này phải chi trả nhiều hơn và tăng trưởng kinh tế chững lại.

Trong khi đó, Tổng thống Trump bác bỏ lo ngại về tác động của đòn thuế đối ứng, khẳng định mọi thứ “vẫn ổn” và Mỹ sắp thu về hàng nghìn tỷ USD. Ông cũng để ngỏ khả năng đàm phán với các đối tác về thuế đối ứng.

Phạm Giang (Theo AFP, Hill)