Phil Foden – kim cương của Guardiola sau những đè nén

Cú đánh đầu thành bàn bên trong vùng cấm từ đường chuyền rabona của Rayan Cherki không chỉ giúp Man City ấn định chiến thắng 3-0 trước Sunderland hôm 6/12, mà còn khép lại tròn một tuần lễ thăng hoa cực độ của cá nhân Foden.

Trong vòng 7 ngày đó, cầu thủ 25 tuổi lập cú đúp trước Leeds, thêm một cú đúp nữa trước Fulham và một bàn cùng một kiến tạo trước Sunderland. Chuỗi ba trận ghi 5 bàn đó đưa tuyển thủ Anh này (109 bàn) vượt qua Kevin De Bruyne (108) trong danh sách ghi bàn mọi thời của đội chủ sân Etihad.

Dù vẫn chưa lọt vào top 10 chân sút mọi thời của CLB và vẫn còn một khoảng cách xa so với Sergio Aguero ở vị trí dẫn đầu (260 bàn), với 18 tháng còn lại trong hợp đồng và tương lai dài hạn được hoạch định gắn liền với Man City, cánh cửa để Foden chinh phục những cột mốc mới là hoàn toàn rộng mở. Đích ngắm là trở thành cầu thủ người Anh ghi bàn nhiều nhất lịch sử đội bóng, hiện được nắm giữ bởi Eric Brooks với 177 bàn.

Mùa 2024-2025, cùng với sự đi xuống của cả tập thể về phong độ, Foden mắc phải những vấn đề sức khỏe tâm thần. Những người quen biết cầu thủ sinh năm 2000 tiết lộ với ký giả Jack Gaughan từ báo Anh Daily Mail Plus rằng đó không đơn thuần là sự chững lại trong sự nghiệp của một cầu thủ trẻ. Đầu óc của Foden khi ấy trở nên mơ hồ trong các buổi tập và khiến anh không thể tập trung. Thậm chí, chỉ cần cảm thấy tiết trời không thoải mái, Foden không có tâm trạng bước ra sân.

Thông qua sự giúp đỡ từ Man City, với đội ngũ chuyên gia tâm lý được thuê và các bài kiểm tra cần thiết được tiến hành, Foden bắt đầu mùa giải mới với sự tự tin trở lại. Trong nỗ lực hồi sinh tài năng từng đoạt giải Cầu thủ xuất sắc nhất 2024 của Hiệp hội cầu thủ nhà nghề Anh, Pep Guardiola cũng dự phần khi ông luôn tìm cách bảo vệ cậu học trò nhiều nhất có thể.

Nhà cầm quân Tây Ban Nha hiểu rất rõ Foden từ khi anh còn là một cầu thủ tuổi teen. Trong những ngày đầu tiên khi tiếp quản ghế nóng Man City vào năm 2016, người bạn thân tín và cũng là cựu Giám đốc Thể thao CLB Txiki Begiristain đã đưa ông đến các sân tập của học viện để xem chân tài năng đặc biệt này.

Foden cũng tự làm mới ê-kíp của mình. Trước khi bước vào mùa giải mới, anh ký hợp đồng với công ty đại diện cầu thủ Hattrick Management của Jonny Hatt và bắt đầu các buổi huấn luyện cá nhân với Jamie Reynolds suốt mùa hè. Reynolds từ lâu đã gắn bó với Jack Grealish và giúp Foden duy trì phong độ mà không ảnh hưởng đến chương trình tập luyện của City.

Đầu mùa này, từng có vài thời điểm Foden để lại tầm ảnh hưởng ở vai trò của một tiền vệ trung tâm với xu hướng lùi sâu kết nối, như trong trận thắng 3-0 ở derby Manchester giữa tháng 9, hoặc chiến thắng 2-0 trước Everton giữa tháng 10.

“Phil sẽ như một chai rượu vang ngon”, Guardiola từng đánh giá khi ấy. “Theo thời gian, cậu ấy sẽ càng xuất sắc hơn”. Khả năng tung ra những đường chuyền chuyển đổi trạng thái từ Foden phù hợp với phong cách lối chơi thay đổi của Man City hiện tại, khi tập thể của Guardiola không còn liên tục đàn áp đối thủ và kiểm soát bóng vượt trội như trước.

Cũng giai đoạn đó, khi được hỏi về vị trí của Foden trong hệ thống, chiến lược gia gốc Catalonia khẳng định rằng cậu học trò vẫn cần được chơi gần vùng cấm. “Với Phil, trong những tình huống bóng thông thường, cậu ấy cần phải chơi gần những khu vực mang tính quyết định lên trận đấu, bởi cậu ấy có tài năng đặc biệt trong không gian hẹp, ghi bàn, kiến tạo thực sự xuất sắc”, Guardiola nhấn mạnh.

Và kể từ khi ông đẩy Foden lên cao hơn trên sân, những bàn thắng bắt đầu tuôn chảy. Trong một cuộc phỏng vấn với báo Pháp L’Équipe năm 2022, chính Foden cũng từng chia sẻ: “Vị trí yêu thích thực sự của tôi có lẽ là giữa số 8 và số 10, tôi hy vọng một ngày nào đó mình sẽ được trở lại vị trí ấy, vì tôi biết đó là nơi phù hợp với mình”.

Trong những mùa chuyên nghiệp đầu tiên từ 2019 đến 2023, Foden được sử dụng thường xuyên như một tiền đạo cánh trái. Nhưng từ mùa 2023-2024 đến nay, anh được đặt chủ yếu vào vùng không gian ưa thích: hành lang trong cánh phải, gần với vùng 16m50 đối thủ.

Đó cũng là nơi chứng kiến những bàn thắng mang thương hiệu Foden: nhận bóng trong tư thế nghiêng người với những nhịp chạm gọn gàng, nhanh chóng xoay người tiến công về phía khung thành đối thủ và tung ra những cú sút từ ngoài vùng cấm. Từ pha đỡ bóng cho đến cú dứt điểm được tạo ra thường không quá hai giây. Siêu phẩm vào lưới Real Madrid ngay tại Santiago Bernabeu tháng 4/2024 là một chỉ dấu, và mùa này là cú đúp theo cách thức tương tự trước Borussia Dortmund ở vòng bảng Champions League.

Tính từ đầu mùa 2019-2020, mùa Foden bắt đầu được ra sân thường xuyên, cầu thủ sinh năm 2000 đạt tỷ lệ dứt điểm trúng đích gần 60% ở Ngoại hạng. Xét trong cùng giai đoạn, anh đã ghi 67 bàn trên thực tế từ số bàn thắng kỳ vọng xG là 46,9 ở giải VĐQG.

Trên các sân tập của trung tâm huấn luyện Etihad Campus, bài tập ưa thích của cầu thủ sinh ra tại Stockport là khống chế bóng một-hai nhịp rồi sút hơn là sút phạt với bóng được đặt cố định.

Bên cạnh sự ăn ý với Erling Haaland khi chân sút Na Uy hút theo các trung vệ đối thủ để mở ra khoảng trống cho những pha cầm bóng tiến công của Foden, mùa này Cherki và cầu thủ người Anh đang dần trở thành một cặp bài trùng.

Trong hệ thống bất đối xứng mà Guardiola thiết kế, với các tiền đạo cánh như Jeremy Doku và Cherki được phép tự do di chuyển bó vào trong thường xuyên, Man City thường tìm cách áp đảo quân số ở trung lộ, giữa các tuyến đối thủ. Bấy giờ, những Foden và Cherki chơi gần bóng và gần nhau hơn, tạo ra sự kết nối. Trong 8 pha kiến tạo mà tài năng 22 tuổi người Pháp có được từ đầu mùa, ba trong số này dành cho Foden.

Cuối tuần trước, vẫn từ một pha kết nối với Cherki, Foden dứt điểm bên ngoài vùng cấm, ghi bàn thứ hai trong chiến thắng 3-0 trước Crystal Palace. Đó không chỉ là pha lập công bên ngoài vùng cấm thứ 8 của anh ở Ngoại hạng Anh từ mùa 2023-2024, mà còn là bàn thắng thứ 10 trên mọi mặt trận từ đầu mùa, bằng với thành tích của cả mùa trước.

Vẫn còn một chặng đường dài phía trước để Foden có thể tái hiện lại mùa giải đỉnh cao 2023-2024 với 27 bàn và 12 kiến tạo trên mọi đấu trường. Song, khi thành tích tập thể được duy trì ổn định với chuỗi 5 trận thắng liên tiếp và những gánh nặng từng đè nặng lên Foden được cởi bỏ, Guardiola đang có trong tay một vũ khí lợi hại. “Phil, ở phong độ này cùng tâm trạng này, cậu ấy là một món quà, một viên kim cương”, HLV 54 tuổi khẳng định.

Hoàng Thông