Raphael Varane: ‘Man Utd hỗn loạn, không được tổ chức như Real’

Chạm tới đỉnh cao tại Madrid

Trong thời gian khoác áo Real Madrid, Varane từng kề vai sát cánh với những tên tuổi lớn như Gareth Bale, Karim Benzema, Luka Modric, Marcelo, Sergio Ramos và Cristiano Ronaldo. Khi đó, anh mang trong mình cảm giác như một võ sĩ giác đấu, hoặc một người lính trên chiến trường, nên vào sân là dốc hết sức để giành chiến thắng.

Cùng Real, Varane đoạt bốn Champions League, ba La Liga, hai Cup Nhà Vua, ba Siêu Cup Tây Ban Nha, ba Siêu Cup châu Âu và bốn FIFA Club World Cup. Theo trung vệ sinh năm 1991, công thức chiến thắng của đội hình Real thời kỳ đó không chỉ nằm ở tài năng của một thế hệ đỉnh cao, mà còn ở sự ổn định trong một tập thể đầy những thủ lĩnh, cùng chung một tư duy chiến thắng.

“Về mặt tâm lý, chúng tôi chưa bao giờ nghĩ mình là ứng cử viên hàng đầu”, anh nói. “Chúng tôi luôn tự đặt mình vào tâm thế của một đội bóng chiếu dưới khi đối đầu các đối thủ mạnh. Đó là sự pha trộn giữa tinh thần khiêm tốn – luôn phải chứng tỏ bản thân – và một chút kiêu hãnh. Chúng tôi hiểu rõ điểm mạnh của mình, nhưng không bao giờ chủ quan. Chỉ cần lơ là một chút, mọi thứ có thể sụp đổ.”

Điều khiến Varane ấn tượng nhất ở Real là các cầu thủ gần như không cần giao tiếp nhiều trên sân vì mọi người đều biết chính xác nhiệm vụ của họ. “Đôi khi chúng tôi pressing, đôi khi không, và thực tế là chẳng ai cần phải ra hiệu”, anh hồi tưởng, và tiết lộ có những trận đấu mà trong 30 phút đầu các cầu thủ Real cảm nhận được vấn đề rằng không gian mở ra ở một nơi khác và họ tự điều chỉnh mà chẳng cần nói lời nào.

Theo Varane, Real luôn linh hoạt về chiến thuật, không thể đoán trước cách tiếp cận trận đấu. “Khi bước vào trận, bạn cũng không biết chính xác đội sẽ chơi thế nào. Chúng tôi không tuân theo một công thức cứng nhắc. Đôi khi, chúng tôi tấn công dù trước đó không có kế hoạch, chỉ vì nhận thấy cơ hội”, anh nói. “Chúng tôi là một tập thể chơi theo bản năng. Đó là lý do tôi coi bóng đá là một môn nghệ thuật, chứ không phải một cỗ máy. Luôn có những bất ngờ. Một pha bóng hiệu quả lần này có thể không thành công lần sau. Bạn phải không ngừng sáng tạo, đổi mới, thích nghi”.

Raphael Varane: ‘Man Utd hỗn loạn vì không có được tổ chức tốt như Real’

Varane bắt đầu sự nghiệp tại Lens (Pháp) mùa 2010-2011. Thời đó, các hậu vệ bị định kiến là những cầu thủ “chơi rắn, thô bạo, sẵn sàng triệt hạ đối phương”. Nhưng theo thời gian, cách nhìn nhận đó thay đổi, và điều từng bị coi là nhược điểm của Varane khi còn trẻ – chơi bóng dựa trên sự nhạy bén – lại trở thành thế mạnh.

Giới truyền thông Tây Ban Nha từng đặt cho Varane biệt danh “Don Limpio” (Quý Ngài Sạch Sẽ – lấy theo tên một thương hiệu nước tẩy rửa), bởi anh phạm rất ít sai lầm và hiếm khi nhận thẻ – chỉ 24 lần trong 10 mùa giải. Varane cho biết bản thân không cố ép tình huống, và mọi di chuyển đều là để cảm nhận nguy hiểm ở đâu.

Cách phòng ngự yêu thích của Varane là dự đoán trước tình huống. Không gì khiến anh hài lòng hơn việc đọc trước đường chạy của đối phương, chiếm lĩnh vị trí trước và cướp đoạt ngay trước khi họ có cơ hội chạm bóng. Varane tự hào khi nói về điều này: “Dùng óc phán đoán để phòng ngự, để bạn thậm chí không phải tranh chấp tay đôi. Đó là cách hiệu quả nhất, vì tiền đạo sẽ cảm thấy bất lực. Họ thậm chí còn không kịp chạm bóng”.

Một lần, khi Varane cắt bóng thành công trước Pierre-Emerick Aubameyang, cựu tiền đạo Arsenal và Barcelona, đã phải thốt lên: “Cậu nhanh thật đấy”.

Theo Varane, một hậu vệ có thể dâng lên, nhưng luôn nhận thức rằng mối nguy hiểm đang ở phía sau và không thể để bị bắt bài. Khi gặp những đối thủ có khả năng che giấu ý đồ chuyền bóng, anh thường để ý những dấu hiệu nhỏ để đoán hướng bóng, chẳng hạn như tư thế cơ thể của họ khi nhận bóng.

Khi xem bóng đá hiện đại, Varane đặc biệt chú ý đến thái độ của các cầu thủ khi bóng đang ở phía bên kia sân, xem liệu họ đã sẵn sàng chưa? Đối với anh, đó chính là yếu tố phân biệt giữa những cầu thủ giỏi nhất và phần còn lại. “Có những trận đấu mà trong suốt 10 đến 15 phút, tôi không chạm bóng lần nào, nhưng tôi vẫn luôn tập trung cao độ. Tôi đã di chuyển rất nhiều, dù không phải lúc nào bạn cũng có thể nhìn thấy điều đó trên sân. Đó là lý do vì sao phần lớn công việc của tôi là vô hình”, anh cho hay.

Dưới thời HLV Carlo Ancelotti, Varane giành chức vô địch Champions League đầu tiên trong sự nghiệp vào mùa giải 2013-2014, góp phần giúp Real hoàn tất “La Decima” – chiếc cúp C1/Champions League thứ 10 trong lịch sử CLB. Theo anh, đội hình khi đó cho phép từng cầu thủ thể hiện sự sáng tạo của mình. “Ông ấy rất gần gũi với các cầu thủ, thấu hiểu họ và biết cách giúp họ cảm thấy thoải mái, tự tin khi ra sân”, Varane nhận xét về Ancelotti – người đã trở lại Bernabeu và tiếp tục giành thêm hai danh hiệu Champions League nữa trong nhiệm kỳ thứ hai.

Varane cũng nhận thấy Zinedine Zidane – người đã giúp Real giành chín danh hiệu trên cương vị HLV từ năm 2016 đến 2018 – có phong cách tương đồng. Anh cho rằng huyền thoại bóng đá Pháp rất điềm tĩnh, tích cực, luôn sẵn sàng bảo vệ các cầu thủ. “Khi một HLV trao niềm tin như vậy, các cầu thủ sẽ muốn đền đáp lại”, anh nói.

Dù vậy, sau một thập kỷ gắn bó với gã khổng lồ Tây Ban Nha, Varane quyết định ra đi vì cảm thấy không thể làm được gì hơn những gì đã có, không thể phát triển theo cách mà anh mong muốn. Với Varane, Madrid là một nơi tuyệt vời, nhưng anh đã trải nghiệm tất cả.

Sự rạn nứt với Erik Ten Hag

Khao khát thử thách mới, Varane bị Premier League hấp dẫn. Mùa hè năm 2021, anh gia nhập Man Utd dù đội bóng nước Anh ở vào tình thế rất khác so với Real. “Đó là một CLB luôn khiến tôi mơ ước. Sân vận động, người hâm mộ, giá trị mà nó đại diện”, Varane nói, thêm rằng bản thân bị cuốn hút bởi ý tưởng xây dựng lại đội bóng và muốn dùng kinh nghiệm để giúp Man Utd giành danh hiệu.

Nhưng thực tế khác hẳn. Chỉ trong mùa giải đầu tiên, Varane làm việc dưới trướng ba HLV khác nhau: Ole Gunnar Solskjaer, Michael Carrick (tạm quyền trong thời gian ngắn) và Ralf Rangnick (được bổ nhiệm tạm thời từ tháng 11). Đến tháng 4/2022, Erik ten Hag được chọn làm HLV chính thức. Phong cách huấn luyện của ông khác xa với những gì Varane từng trải qua tại Real.

Anh chia sẻ: “Mọi thứ đều theo khuôn mẫu cứng nhắc, được định sẵn từ trước. Rất ít sự linh hoạt để thích nghi trên sân. Kế hoạch trận đấu cực kỳ chi tiết, với rất nhiều thông tin. Nó rất khác”.

Là một cầu thủ chơi bóng theo bản năng, Varane thích có sự tự do hơn, nơi các cầu thủ có thể nói với nhau ‘Cậu nên làm thế này nhiều hơn’ thay vì bị ràng buộc trong một hệ thống bị bó hẹp bởi chỉ đạo của HLV.

Về mối quan hệ với Ten Hag, Varane mô tả là “khá đặc biệt”, khó để diễn tả bằng từ ngữ chính xác. “Đôi khi nó rất căng thẳng. Có lúc ông ấy lắng nghe phản hồi của cầu thủ, nhưng cũng có lúc đưa ra quyết định mà không quan tâm đến cảm nhận của họ. Vì thế, mối quan hệ lúc lên lúc xuống. Có những thời điểm rất phức tạp”, anh cho hay.

Mùa 2022-2023, Varane là lựa chọn số một của Ten Hag ở vị trí trung vệ. Nhưng từ tháng 10 đến giữa tháng 12 mùa giải sau đó, anh không được đá chính trận nào dù hoàn toàn khỏe mạnh. Trong khoảng thời gian đó, anh chỉ chơi vỏn vẹn 18 phút trong chín trận Ngoại hạng Anh và thậm chí không có tên trong đội hình ở trận derby Manchester, khi Man Utd thua 0-3 ngay trên sân Old Trafford. Lúc đó, Ten Hag nói với truyền thông rằng quyết định này “thuần túy mang tính chiến thuật”.

Một số thành viên CLB cho rằng lý do thực sự là Varane không thể đáp ứng yêu cầu chơi pressing cao của Ten Hag. Điều đó khiến Man Utd rơi vào tình trạng pressing tầm cao nhưng hàng thủ lại lùi sâu, tạo ra những khoảng trống lớn giữa các tuyến. Nhưng theo Varane, Ten Hag không đưa ra lời giải thích nào cụ thể cho việc gạt anh khỏi đội hình, ngoài nhận xét đó là điều tốt nhất cho tập thể.

“Chúng tôi đã có một cuộc tranh luận khá gay gắt. Chúng tôi nói thẳng với nhau những điều cần nói”, anh cho hay. “Tôi nói rằng tôi không đồng ý với một số cách làm việc của ông ấy, đặc biệt trong cách quản lý mối quan hệ giữa HLV và cầu thủ. Một số người trong đội hoàn toàn không hài lòng. Điều đó không tốt cho tập thể. Ông ấy nói ‘OK, tôi hiểu những gì cậu nói’, và sau đó tôi không được ra sân nữa”.

Varane không nghĩ Ten Hag cố tình lấy anh làm ví dụ, nhưng tin rằng ông đã làm vậy với những cầu thủ khác, trong đó có Cristiano Ronaldo và Jadon Sancho. Anh cho rằng Ten Hag muốn thiết lập sự tôn trọng thông qua nỗi sợ hãi. “Ông ấy luôn cần một cầu thủ bị cô lập hoàn toàn. Ông ấy làm điều đó với ít nhất một cầu thủ quan trọng trong đội. Ông ấy luôn có xung đột với một số thủ lĩnh trong phòng thay đồ. Đó là cách quản lý của ông ấy”, Varane cho hay.

Tuy vậy, một số cầu thủ khác lại phát triển mạnh dưới thời Ten Hag. Alejandro Garnacho và Kobbie Mainoo là hai ví dụ tiêu biểu, trong khi Casemiro – đồng đội cũ của Varane tại Real Madrid – từng chia sẻ với báo Tây Ban Nha AS rằng mùa giải đầu tiên của anh tại Man Utd (2022-2023) là mùa giải hay nhất sự nghiệp về mặt cá nhân.

Varane được đưa trở lại đội hình ngay trước Giáng sinh, nhưng anh cho rằng nguyên nhân bởi đội bóng gặp khủng hoảng chấn thương, chứ không phải vì đã hòa giải với HLV. Anh thi đấu trọn 90 phút trong 10 trong 12 trận tiếp theo ở Ngoại hạng Anh, chỉ vắng mặt một trận vì bị ốm. Song tới tháng 4, anh dính chấn thương cơ và phải ngồi ngoài thêm bảy trận.

Khi được hỏi về nguyên nhân khiến Man Utd gặp quá nhiều chấn thương, Varane – một người luôn lên tiếng bảo vệ quyền lợi cầu thủ và từng cảnh báo về lịch thi đấu quá tải cũng như nguy cơ từ chấn động não – bày tỏ quan điểm: “Đây không chỉ là vấn đề của Man Utd, mà là vấn đề toàn cầu. Tình hình ngày càng tồi tệ hơn. Hệ thống này đang đẩy cầu thủ vào vùng nguy hiểm”.

Cuối mùa, Varane vẫn kịp hồi phục để góp mặt trong trận chung kết FA Cup. Anh thừa nhận cũng có những điều tích cực từ cách quản lý của Ten Hag, điều đó giúp anh có tâm lý thoải mái để hồi phục chấn thương và trở lại thi đấu trong trận chung kết FA Cup. “Ông ấy đặt niềm tin vào tôi. Đó là một điều rất tích cực, vì nó cho phép tôi đóng góp vào đội bóng. Chúng tôi có những thăng trầm. Tôi không thể nói rằng mọi thứ đều tồi tệ. Đã có những giai đoạn rất phức tạp”, anh cho hay.

Việc giành FA Cup trên sân Wembley bằng chiến thắng 2-1 trước Man City trong trận đấu cuối cùng của Varane cho Man Utd là một khoảnh khắc đặc biệt, nhất là sau một mùa giải đầy khó khăn. Theo anh, các cầu thủ đã thực sự đoàn kết vì một mục tiêu chung, với một chiến lược rõ ràng. Vì vậy, đó không chỉ là một chiến thắng cá nhân, mà là một chiến thắng tập thể, giúp các cầu thủ tin rằng điều đó là có thể.

“Tôi luôn mong điều tốt nhất cho đội bóng. Đôi khi tôi nói chuyện với HLV, không phải vì lợi ích cá nhân, mà là vì tập thể, hoặc vì những gì cầu thủ cảm nhận”, anh nói. “Trận chung kết FA Cup không phải là cơ hội để tôi chứng minh điều gì với ông ấy. Động lực của tôi là chiến đấu vì đội, mang lại niềm vui cho người hâm mộ và trên hết, được trải nghiệm cảm giác bước ra sân đấu như một chiến binh trở về trong vinh quang. Đó là cảm giác tuyệt vời nhất”.

Tuy nhiên, trận đấu này diễn ra trong bối cảnh đầy bất ổn về tương lai của Ten Hag. Ngay sau trận chung kết, chính HLV người Hà Lan cũng thừa nhận rằng ông không biết liệu đó có phải trận đấu cuối cùng của mình trên cương vị HLV Man Utd hay không. Nhưng sau khi cuộc đánh giá tổng kết mùa giải diễn ra dưới sự giám sát của INEOS, Ten Hag vẫn được giữ lại.

Varane chia sẻ: “Tôi rất ngạc nhiên khi ông ấy vẫn tiếp tục tại vị. Mối liên kết giữa ông ấy và đội bóng đã không còn nữa”.

Hợp đồng của Varane với United có thời hạn đến năm 2024, kèm điều khoản gia hạn thêm một mùa giải. Anh muốn ở lại thêm một năm, nhưng trong các cuộc thảo luận với John Murtough (Giám đốc bóng đá của CLB khi đó) và Sir Dave Brailsford, anh nhận thấy quan điểm giữa hai bên không còn phù hợp. “Tôi không biết ai sẽ là HLV. Tôi cũng không rõ liệu họ có muốn thay đổi đội hình nhiều hay không. Tôi không có bất kỳ định hướng rõ ràng nào, và thật khó để cam kết khi bạn không biết mình đang cam kết với điều gì”, anh nói.

Cuối cùng, hai bên đồng thuận chấm dứt hợp đồng, và Varane rời đi theo dạng cầu thủ tự do.

Man Utd không có cách vận hành chuẩn mực

Ba năm của Varane tại Man Utd diễn ra trong một giai đoạn đầy biến động của CLB, và câu chuyện của anh kết thúc ngay sau khi INEOS tiếp quản. Anh nhận ra sự khác biệt lớn giữa cách vận hành của Man Utd và Real Madrid.

Theo Varane, dù là một cầu thủ trong đội, anh cũng không thấy có một cơ cấu rõ ràng nào về cách mọi thứ vận hành. Trong nhiều năm, Man Utd không có một phương pháp làm việc nhất quán, mọi thứ không đủ rõ ràng hay có định hướng cụ thể: từ cách chiêu mộ cầu thủ, cách chơi bóng… cho đến cách giao tiếp trong nội bộ.

“Không có quy trình, không có phương thức vận hành ổn định”, anh nói. “Đây không phải lỗi của một cá nhân. Đó chính là vấn đề: chúng tôi thậm chí không biết ai chịu trách nhiệm! Cấu trúc của tổ chức có vấn đề. Quá nhiều người tham gia vào quá trình ra quyết định nên không ai thực sự là người đưa ra quyết định cuối cùng. Tôi không thể nói ai là người chịu trách nhiệm, bởi tôi không biết. Nó vừa là một chút của tất cả mọi người, nhưng cũng không phải vấn đề của ai cả”.

Ở chiều ngược lại, Varane khẳng định Real có một hệ thống định hình sẵn ở mọi cấp độ của CLB. “Tại Madrid, bạn có thể thấy rõ trong nhiều năm qua, luôn có một bộ khung vững chắc. Một vài cầu thủ đến, một số ra đi, nhưng nền móng vẫn luôn ổn định. Khi họ chiêu mộ những cầu thủ trẻ tài năng, họ sẽ có thời gian để học hỏi trước khi được ra sân thi đấu. Khi tôi đến Madrid khi 18 tuổi, tôi không có bất kỳ trách nhiệm nào trong phòng thay đồ. Tôi chỉ ở đó để học hỏi”, anh so sánh. “Còn tại Man Utd, họ có thể chiêu mộ một cầu thủ trẻ với mức phí chuyển nhượng rất cao và ngay lập tức đưa anh ta vào đội hình chính, với mọi trách nhiệm trên vai trong một giải đấu cực kỳ khắc nghiệt. Cầu thủ ấy sẽ phải gánh một áp lực khổng lồ ngay từ đầu”.

Varane cho rằng vấn đề của Man Utd hiện nay là bị gục ngã trước áp lực kỳ vọng. Theo anh, đội chủ sân Old Trafford phải xây dựng được một chiến lược dài hạn, đồng thời chống chọi với áp lực từ kỳ vọng hàng ngày và lịch thi đấu dày đặc cứ ba ngày một trận.

“Suốt nhiều năm qua, người hâm mộ luôn mong đợi đội bóng giành chiến thắng ngay lập tức. Những người ra quyết định cũng muốn đạt được điều đó ngay lập tức. Nhưng bạn phải giữ được sự bình tĩnh giữa cơn bão, với niềm tin rằng bạn đang xây dựng một điều gì đó bền vững. Nhưng đôi khi, khi cơn bão ập đến, bạn buộc phải đưa ra quyết định nhanh chóng, phải thay đổi thứ gì đó. Ở Real, người ta chấp nhận áp lực và biết cách sống chung với nó”, anh nói.

“Khi tôi nói rằng các cầu thủ ở Madrid có điều kiện thi đấu tốt nhất, đó là vì họ được bảo vệ khỏi áp lực thái quá. Khi bạn ra sân, đã có quá đủ áp lực từ người hâm mộ, truyền thông và mạng xã hội. Đó là lý do tại sao Madrid tạo ra một môi trường có tính bảo vệ cho cầu thủ. Đây có lẽ là CLB chịu áp lực lớn nhất thế giới, nhưng dù là từ HLV hay từ cách CLB xử lý các tình huống khó khăn, tất cả đều nhằm giúp cầu thủ không bị ảnh hưởng bởi áp lực đó. Ở Manchester, điều này không xảy ra.”

Bất chấp những khó khăn và thất vọng, Varane vẫn có những kỷ niệm đẹp về quãng thời gian tại Manchester và khẳng định đó là một trải nghiệm tích cực. Anh học được nhiều điều và đặc biệt yêu thích niềm tự hào cũng như sự tôn trọng mà người hâm mộ dành cho các cầu thủ Man Utd: “Đó là nguồn động lực lớn lao, và chúng tôi luôn muốn đáp lại tình yêu mà họ dành cho đội bóng bằng những màn trình diễn trên sân. Chúng tôi sẵn sàng chiến đấu và kể cả trong những tình huống khó khăn, chúng tôi chưa bao giờ bỏ cuộc”.

Varane mô tả Man Utd là một CLB đặc biệt, kỳ diệu và độc nhất vô nhị. Vì vậy, ngay cả khi anh nói về những điều chưa ổn, đó cũng là ý kiến mang tính xây dựng, chứ không nhằm chỉ trích ai. Anh chỉ mong CLB thành công và đạt được những điều tốt đẹp nhất.

Hiện, Varane dần thích nghi với một cuộc sống mới, khi chuyển từ cầu thủ sang vai trò trong ban lãnh đạo CLB Como ở Serie A. “Como là một dự án đặc biệt,” anh nói. “Nó có một tầm nhìn khác biệt. Đó không chỉ là về tham vọng, mà còn là về giá trị. Đây cũng là một môi trường rất đặc biệt, một nơi mà tôi có thể đóng góp và giúp CLB phát triển”.

Thịnh Joey (theo The Athletic)