Sắp mở cửa trở lại, năm 2026 Philippines sẽ nhập khẩu bao nhiêu gạo?

Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, còn Philippines là nước nhập khẩu số một toàn cầu, cả hai “ông lớn” này khiến đã khiến thị trường gạo thế giới đi từ trạng thái sốt giá sang đóng băng kéo dài. Đầu năm 2026, “khối băng” sẽ bị phá khi Philippines mở cửa nhập khẩu trở lại và số lượng ngay trong tháng đầu năm tăng gần gấp đôi so với dự báo khoảng 300.000 tấn. Đây là cơ hội giúp hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam ấm trở lại sau thời gian dài chậm chạp.

Lệnh cấm nhập khẩu gạo của Philippines có hiệu lực từ tháng 9.2025 khiến lượng nhập khẩu của nước này dừng ở con số 3,5 triệu tấn, thấp hơn rất nhiều so với các dự báo trước đó khoảng 5 triệu tấn và lượng nhập khẩu kỷ lục năm 2024 là 4,8 triệu tấn. 

Vào thời điểm này, Philippines đang chuẩn bị mở cửa nhập khẩu gạo trở lại để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước khi nguồn cung nội địa đang cạn dần. Thông tin từ Bộ Nông nghiệp Philippines cho biết, Bộ trưởng Francisco P. Tiu Laurel Jr. đã có cuộc làm việc với các nhà nhập khẩu về vấn đề này. Mục tiêu chính là đảm bảo an ninh lương thực và không làm ảnh hưởng tới giá lúa nội địa, gây tác động tiêu cực đến đời sống nông dân.

Cơ quan này cũng thừa nhận thực tế là mưa bão kèm theo lũ lụt bất thường kéo dài trong năm 2025 khiến sản lượng lúa chỉ đạt 20,3 triệu tấn, không đạt mức cao như dự báo ban đầu và thấp hơn con số kỷ lục 20,6 triệu tấn năm 2023. “Chính vì vậy, khối lượng gạo nhập khẩu năm 2026 không vượt quá 4 triệu tấn nhưng có thể dao động từ 3,6 – 3,8 triệu tấn”, người đứng đầu Bộ Nông nghiệp Philippines xây dựng kế hoạch.

Philippines sẽ mở cửa nhập khẩu gạo trở lại vào đầu năm 2026 và chia theo từng giai đoạn. Trong giai đoạn đầu, sản lượng lên đến 500.000 tấn và tất cả các lô hàng phải được cập cảng đến trước ngày 15.2, nhằm tránh tình trạng gạo nhập khẩu gây áp lực lên giá lúa khi nông dân vào vụ thu hoạch.

Ông Tiu Laurel cho biết: Bên cạnh đó, thuế suất sẽ tăng từ 15% lên 20%; mức thuế tăng 5% do sự mất giá gần đây của đồng peso và khả năng giá cả toàn cầu tăng cao khi Philippines tái gia nhập thị trường.

Dù vậy, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, Philippines tiếp tục nhập khẩu gạo trên 5 triệu tấn trong năm 2026. USDA cũng cho biết, do ảnh hưởng từ lệnh cấm của Philippines nên sản lượng xuất khẩu của Việt Nam giảm 200.000 tấn so với dự báo trước đó còn khoảng 8 triệu tấn; tương tự lượng nhập khẩu giảm 500.000 tấn còn 3,5 triệu tấn.

Theo một số doanh nghiệp gạo Việt Nam, hiện nay, giá gạo xuất khẩu đang tăng trở lại vì vụ thu hoạch kết thúc. Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ đang tăng, đặc biệt là các thị trường truyền thống như châu Phi, Trung Quốc, Trung Đông… và cả thương nhân Philippines cũng ký hợp đồng và chỉ còn chờ ngày nước này chính thức mở cửa nhập khẩu.