SEA Games trong lúc ‘nhà có việc’

Không phải bởi vì Thái Lan không có kinh nghiệm và chưa từng đăng cai đại hội thể thao khu vực, nhiều năm qua người hâm mộ thể thao khắp nơi đều biết các SEA Games trước tại Thái Lan luôn được tổ chức quy mô, suôn sẻ và thành công.

Chính Thái Lan là nước tổ chức Đại hội thể thao Đông Nam Á đầu tiên vào năm 1959 ở Bangkok, rồi khi quy mô của SEA Games, số lượng quốc gia tham gia và số lượng các môn thi đấu tăng cùng với sự phát triển nhanh chóng của thể thao Đông Nam Á, họ còn tiếp tục đăng cai những lần nữa các năm 1967, 1975, 1985, 1995, 2007, và bây giờ là 2025.

Không quốc gia nào ở khu vực Đông Nam Á giàu kinh nghiệm tổ chức như Thái Lan, cũng không có đoàn thể thao nào hơn Thái Lan về số huy chương vàng cũng như tổng số huy chương họ đã đoạt được qua 32 lần tham gia.

Nhưng lần này, mọi chuyện không hề suôn sẻ với nước chủ nhà của SEA Games 33. Đợt lụt lớn chưa từng có trong nhiều thập kỷ tràn qua Songkhla, dẫn đến những thiệt hại lớn về người và của, khiến họ phải thay đổi địa điểm thi đấu của nhiều môn ở đây.

Những căng thẳng bùng trở lại những ngày qua với Campuchia về vấn đề biên giới, đã khiến lần đầu tiên có một đoàn thể thao bỏ cuộc không tham gia thi đấu, dù đã diễu hành trong một lễ khai mạc bị chỉ trích là có ý tưởng hay nhưng có quá nhiều hạt sạn và những sai lầm không đáng có.

Những bất ổn chính trị cũng đã khiến Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul phải giải tán Hạ viện hôm 11-12, mở đường cho một cuộc bầu cử trong thời gian từ 45 đến 60 ngày tới.

SEA Games 33 diễn ra trong bối cảnh đó, khi nước chủ nhà vừa căng mình tổ chức và đảm bảo an ninh một sân khấu thể thao lớn với rất nhiều môn thể thao ở nhiều khu vực khác nhau trong cả nước, vừa phải xử lý những công việc đối nội và đối ngoại bộn bề.

Vậy nên có lẽ chúng ta cần một cái nhìn thông cảm hơn đối với họ trong hoàn cảnh “nhà có việc”.

Trên thực tế Thái Lan đã phản ứng rất nhanh trong việc xử lý các sự cố ngoài ý muốn, từ chuyển địa điểm thi đấu từ nơi ngập lụt đến các nơi an toàn, sắp xếp lại lịch thi đấu sau khi đoàn Campuchia rút khỏi cuộc chơi và cố gắng giảm thiểu những trục trặc về tổ chức thi đấu và hậu cần.

SEA Games đã qua được tuần đầu tiên nhiều biến cố và hy vọng đến tuần sau, tuần thi đấu cuối cùng, đại hội sẽ về đích an toàn và không có sự cố lớn nào nữa.

Những gì đã xảy ra và cách xử lý sự cố chắc chắn sẽ là những bài học lớn cho các nước đăng cai tiếp theo, gần nhất là Malaysia vào tháng 9-2027.

Dù thế nào đi nữa, nhìn rộng hơn, chắc chắn thể thao khu vực cũng có thể rút ra nhiều bài học.

Phương châm của ASEAN là “Thống nhất trong đa dạng” và khẩu hiệu chung của Đại hội thể thao Đông Nam Á là “Chúng ta là một”, cho thấy việc thể hiện sự đoàn kết văn hóa, thể hiện tinh thần thể thao và tôn vinh tình hữu nghị khu vực qua SEA Games không hề tách rời khỏi phương châm đó của khối.

Nhưng trong nhiều năm qua vẫn chưa giải quyết được triệt để những vấn đề từng làm cho các đại hội trước đây bị mang tiếng, chẳng hạn như sự thiên vị của trọng tài với đoàn chủ nhà, và SEA Games, dù được tổ chức khá dày, 2 năm/lần, vẫn chưa nâng được cái nền chung về chất lượng của thể thao khu vực so với châu lục.

Có lẽ sau đại hội này, Liên đoàn thể thao Đông Nam Á sẽ có những cuộc họp để đánh giá lại về SEA Games 2025, với mục đích chủ yếu là xem xét các cách thức để xử lý sự cố và không để mối quan hệ giữa các quốc gia ASEAN ảnh hưởng đến các đại hội thể thao khu vực nói riêng và thể thao Đông Nam Á nói chung, lấy tinh thần thể thao và mục tiêu vươn xa khỏi khu vực là trên hết.