Sớm miễn viện phí cho bệnh nhân ung thư và suy thận, cần lộ trình nhưng không nên trì hoãn

Mới đây, có đại biểu Quốc hội đã đề xuất cần triển khai chính sách miễn viện phí cho bệnh nhân ung thư và chạy thận ngay từ bây giờ, thay vì đợi đến năm 2030. Đây được xem là bước đi chiến lược, thể hiện sự quan tâm đến những nhóm bệnh nhân tổn thương nhất. Tuổi Trẻ ghi nhận thêm một số ý kiến về đề xuất này.

– Đại biểu NGUYỄN THỊ VIỆT NGA (thành viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội):

Nghiên cứu kỹ lưỡng nhưng không nên trì hoãn đến năm 2030

Tôi hoàn toàn đồng tình mục tiêu miễn viện phí toàn dân vào năm 2030 song đề nghị thực hiện sớm hơn với người mắc bệnh ung thư khó chữa, bệnh mạn tính và đặc biệt là bệnh nhân chạy thận nhân tạo vì các bệnh mãn tính nặng và ung thư không chỉ là cuộc chiến kéo dài liên tục, mà còn là hành trình kiệt quệ về kinh tế. Chi phí cho thuốc điều trị, xét nghiệm định kỳ, chi phí nằm viện, đi lại và chăm sóc, đối với nhiều gia đình, là gánh nặng vượt quá khả năng chi trả.

Một số ý kiến có lo ngại rằng việc miễn viện phí sớm có thể tạo áp lực lên Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) song chúng ta cần nhìn nhận vấn đề ở góc độ tổng thể. Số lượng bệnh nhân ung thư hoặc bệnh mạn tính ở giai đoạn nặng tuy

không nhỏ, nhưng đây là nhóm được xác định rõ ràng, quản lý bằng hồ sơ bệnh án có kiểm chứng, không phải nhóm dễ phát sinh gian lận. Vì vậy, cần xây dựng lộ trình rút ngắn, có thể từ năm 2026 hoặc 2027 đồng thời tính toán cơ chế tài chính bổ sung cho Quỹ BHYT trong giai đoạn đầu để đảm bảo tính bền vững.

– Bác sĩ LÊ TUẤN ANH (Giám đốc Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM):

Tập trung tầm soát

Việc miễn viện phí cho bệnh nhân ung thư và bệnh nhân chạy thận chắc chắn mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh vì đây đều là những nhóm yếu thế phải điều trị lâu dài và chi phí điều trị rất lớn. Tuy nhiên, để triển khai chính sách này cần có lộ trình phù hợp, bởi nếu miễn hoàn toàn ngay lập tức thì ngân sách sẽ chịu áp lực rất lớn.

Theo tôi, để giảm chi phí điều trị một cách bền vững, không thể chỉ tập trung vào việc miễn viện phí mà phải triển khai nhiều giải pháp toàn diện dựa trên bốn mảng chính của chăm sóc ung thư gồm phòng ngừa, tầm soát và phát hiện sớm, chẩn đoán và điều trị, và chăm sóc giai đoạn cuối.

Trong đó, phòng ngừa và tầm soát là hai mảng cần được ưu tiên vì giúp phát hiện bệnh sớm, điều trị hiệu quả hơn và giảm đáng kể chi phí. Đây là mảng quan trọng và căn cơ nhất, liên quan đến nhiều lĩnh vực bao gồm phòng chống thuốc lá, hạn chế rượu bia, thay đổi lối sống, giáo dục sức khỏe…

Ngoài ra, hiện nay nhiều chương trình tầm soát chưa được bảo hiểm chi trả. Nếu phát hiện sớm, hiệu quả điều trị cao hơn rất nhiều, nhưng chi phí tầm soát vẫn là rào cản khiến nhiều bệnh nhân chưa tiếp cận được. Nên nghiên cứu đưa tầm soát vào danh mục được hỗ trợ hoặc chi trả để “đánh chặn bệnh tật ngay từ đầu”.

Riêng mảng chẩn đoán và điều trị có thể xem xét giảm dần chi phí trước khi tính đến miễn phí hoàn toàn, bao gồm chi phí chụp chiếu, xét nghiệm, giải phẫu bệnh, sinh học phân tử, xét nghiệm gene, và thuốc điều trị… Những chi phí này hiện rất lớn.

– Đại biểu TRỊNH THỊ TÚ ANH (Lâm Đồng):

Cập nhật danh mục thuốc kịp thời

Tôi nhất trí rất cao với các đề xuất tiến tới mục tiêu miễn viện phí toàn dân vào năm 2030. Đây là những quy định mang đậm tính nhân văn, đáp ứng kịp thời nguyện vọng của cử tri và thể hiện sâu sắc sự quan tâm của Nhà nước đối với công tác an sinh xã hội.

Thực tế, gánh nặng chi phí điều trị vẫn là rào cản lớn nhất đối với người bệnh. Nhiều loại thuốc thế hệ mới như thuốc điều trị đích, thuốc miễn dịch đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong điều trị, giúp kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống, tuy nhiên chi phí cao khiến người bệnh không thể tiếp cận điều trị tối ưu.

Do đó, trước hết, cần cập nhật danh mục thuốc kịp thời, nhất là đối với các loại thuốc điều trị ung thư, thuốc điều hòa miễn dịch thế hệ mới để giảm chi phí cho túi tiền của người dân, đảm bảo quyền lợi cho hơn 95,5 triệu người tham gia BHYT hiện nay.

Trong đó, nên ưu tiên các loại thuốc có bằng chứng lâm sàng mạnh, hiệu quả đã được chứng minh rõ ràng, danh mục cần được cập nhật một cách linh hoạt, kịp thời theo tiến bộ của y học quốc tế, đồng thời gắn với việc mở rộng danh mục với cơ chế đánh giá hiệu quả chi phí nhằm đảm bảo việc chi trả vừa căn cơ, vừa bền vững. 

Đây là giải pháp trực tiếp, thiết thực để người bệnh, đặc biệt là bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo có gia cảnh khó khăn không bị bỏ lại phía sau trong hành trình điều trị…

– Bà NGUYỄN THỊ THU HẰNG (Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM):

Đóng BHYT cho một số đối tượng có hoàn cảnh khó khăn trước

Qua thực tế thanh toán BHYT trên địa bàn TP.HCM, thì hầu hết người dân mắc bệnh hiểm nghèo (trong đó có bệnh nhân ung thư và bệnh nhân đang phải chạy thận nhân tạo) đều có ý thức mua thẻ BHYT và sử dụng thẻ BHYT để khám chữa bệnh, được Quỹ BHYT chi trả đầy đủ trong phạm vi quyền lợi. Người dân vẫn còn đóng thêm một số khoản như chi phí đồng chi trả (nếu có), chi phí ngoài phạm vi BHYT chi trả.

Để hỗ trợ người dân mắc bệnh hiểm nghèo an tâm điều trị thì tùy theo ngân sách địa phương có thể hỗ trợ đóng BHYT cho một số đối tượng có hoàn cảnh khó khăn và Chính phủ cần nghiên cứu chuyển đổi quyền lợi thụ hưởng BHYT cho đối tượng này từ đồng chi trả sang hưởng 100%.

Trên địa bàn TP.HCM, hiện nay UBND TP.HCM cũng đã có tờ trình HĐND TP xem xét mua thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn, trong đó có người mắc bệnh hiểm nghèo theo danh mục bệnh hiểm nghèo của Bộ Y tế được xác định có thu nhập thấp hơn mức thu nhập theo bộ tiêu chí đo lường chuẩn nghèo đa chiều của địa phương có đăng ký thường trú hoặc tạm trú trên địa bàn TP.HCM (mức thu nhập thấp hơn 36 triệu đồng/năm – PV). Dự kiến HĐND sẽ thông qua trong tháng 12 này.

Miễn viện phí cơ bản toàn dân ra sao?

Đại biểu Quốc hội đề xuất miễn viện phí sớm cho bệnh nhân ung thư, chạy thận nhân tạo. Dự kiến từ năm 2026, Bộ Y tế sẽ triển khai chương trình khám sức khỏe định kỳ miễn phí toàn dân, từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí cơ bản.