Sớm xây dựng hành lang pháp lý cho AI, tiền số

Yêu cầu trên được Trưởng ban Nội chính T.Ư Phan Đình Trạc nêu khi kết luận hội thảo khoa học Đổi mới tư duy xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, do Bộ Tư pháp và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức sáng 6.3.

Ông Phan Đình Trạc cho biết, yêu cầu của đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới về cơ bản đã được đề ra trong Nghị quyết 27 của T.Ư (về xây dựng nhà nước pháp quyền).

Theo ông Trạc, Nghị quyết 27 của T.Ư đã nêu rõ, hệ thống pháp luật phải dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, ổn định, khả thi và dễ tiếp cận. Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa kiến tạo phát triển, có sức cạnh tranh quốc tế.

Đồng thời, tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy tiềm năng, khuyến khích sáng tạo; bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới vì lợi ích chung; thu hút và sử dụng nhân tài; đón nhận cái mới; thúc đẩy hợp tác và hội nhập quốc tế và được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán.

Theo Trưởng ban Nội chính T.Ư, để đáp ứng yêu cầu đó, phải đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, nâng cao tính Đảng trong xây dựng và thi hành pháp luật. Đồng thời, phải đổi mới tư duy về xây dựng và thi hành pháp luật cũng như đầu tư nguồn lực cho công tác này.

Trong xây dựng pháp luật, theo ông Trạc, phải đổi mới tư duy theo hướng kiến tạo phát triển, tận dụng mọi cơ hội phát triển của đất nước; khơi thông, huy động mạnh mẽ mọi nguồn lực của xã hội cho sự phát triển bứt phá của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân.

“Xác định rõ giới hạn của việc đưa cuộc sống vào pháp luật, trước khi đưa pháp luật vào cuộc sống; dứt khoát bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; người dân và doanh nghiệp được làm những gì luật không cấm, cái gì cấm thì quy định trong luật, cái gì không cấm thì tạo không gian cho đổi mới sáng tạo”, ông Trạc nêu rõ, đồng thời lưu ý, cần đề cao phương pháp “quản lý theo kết quả”, chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”.

Ứng dụng AI trong xây dựng, thi hành pháp luật

Trong thi hành pháp luật, Trưởng ban Nội chính T.Ư cho rằng, cần đổi mới tư duy theo hướng phát huy cao độ tinh thần phục vụ nhân dân, tư duy kiến tạo phát triển, hành động vì lợi ích chung trong đội ngũ cán bộ, công chức, trong các cơ quan thực thi pháp luật.

Ông cũng lưu ý, đẩy nhanh tốc độ phản ứng chính sách, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, sửa đổi, điều chỉnh các quy định bất cập, mâu thuẫn để tận dụng mọi cơ hội phát triển, giảm thiểu thất thoát và lãng phí các nguồn lực.

Đồng thời, tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, trước hết là trong cán bộ, đảng viên và cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.

Trưởng ban Nội chính T.Ư cũng nhấn mạnh, đổi mới mạnh mẽ và tăng cường đầu tư nguồn lực cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật. 

Trong đó, ông Trạc lưu ý, chủ động ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI); khẩn trương xây dựng các nền tảng số quốc gia, phát triển cơ sở dữ liệu đảm bảo hoạt động thống nhất, liên thông và khai thác dữ liệu hỗ trợ hiệu quả cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật.

Ông cũng nhấn mạnh, đổi mới hơn nữa chính sách hình sự, đồng thời sớm xây dựng hành lang pháp lý cho những vấn đề mới để hình thành các động lực tăng trưởng mới, các quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất mới, các ngành công nghiệp mới như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ lượng tử, kinh tế số, tiền kỹ thuật số, già hóa dân số, ô nhiễm môi trường…

Trưởng ban Nội chính T.Ư cũng cho biết, hội thảo thống nhất rất cao đề xuất xây dựng một nghị quyết của T.Ư hoặc ít ra là của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.