Ông Nguyễn Ngọc Ty kể mình phải học lái và tập sự rất lâu – Ảnh T.N.V
Tuy vậy, các vụ tai nạn thảm khốc vẫn diễn ra khiến dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Nguyên nhân gây tai nạn thì nhiều nhưng gốc rễ vẫn bắt đầu từ khâu đào tạo.
Có bằng lái vẫn yếu luật, yếu lái
Ông Nguyễn Ngọc Ty lái đủ các loại xe cho đến khi nghỉ hưu chia sẻ: “Năm 1975 tôi học lái xe ở Trường lái xe 2, Vĩnh Phú, 18 tháng mới ra trường.
Năm 1977 tôi và 360 lái xe cùng đợt được phân về Tây Nguyên. Thời đó chúng tôi chỉ được cấp chứng chỉ đào tạo, khi về đơn vị công tác phải qua sáu tháng tập sự thì mới được cấp giấy phép lái xe và được giao xe.
Đào tạo lái xe hiện nay nhiều giáo viên tự đầu tư phương tiện, tự tuyển sinh rồi tự dạy… đang là xu thế chung rất thuận lợi cho người học. Tuy nhiên chất lượng học viên được đánh giá qua kỳ thi sát hạch mà ở đó phần lý thuyết luật và các kỹ năng lái xe trong hình được các thầy và mạng xã hội chỉ cho những mẹo chống trượt dẫn đến không ít lái xe yếu luật, yếu lái.
Phần thi sát hạch ở thế kỷ trước buộc học viên phải thực hiện bài thi tiến lùi hình chữ chi trong thời gian giới hạn. Cứ đến các trung tâm sát hạch và kiểm tra các học viên vừa thi đạt sát hạch xem được bao nhiêu người có thể thực hiện được bài tiến, lùi chữ chi và yêu cầu lùi xe vào cổng trường sẽ biết ngay rất nhiều học viên vừa sát hạch xong rất khó lùi xe”.
Thầy Nguyễn Đức Thắng có gần 20 năm dạy lái xe cho biết: “Bài lái xe trong hình số 3, số 8, ghép tiến lùi chữ chi là bài học cơ bản giúp học viên có khả năng điều khiển chiếc xe đi chậm qua chợ đông người, biết quan sát, phán đoán, đánh trả lái đúng thời điểm ở những cung đường hẹp, đường phức tạp. Chỉ tiếc rằng bài tiến lùi hình chữ chi hiện nay chỉ áp dụng trong kiểm tra lấy điểm nên chưa thực sự được chú trọng trong đào tạo”.
Thầy Nguyễn Hợp là giáo viên có thâm niên hơn 20 năm dạy lý thuyết tại một trung tâm dạy lái xe trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk cho biết: “Các buổi học lý thuyết có không ít học viên chọn cách học mẹo, học đối phó được phổ biến rộng rãi trên mạng xã hội, trên các tài liệu in lậu”.
Xã hội hóa trong đào tạo nghề đã đem luồng gió mát lành và thỏa mãn giấc mơ có giấy phép lái xe của toàn dân. Các trung tâm dạy lái xe mọc lên như nấm. Đối tượng học lái cũng đủ thành phần từ già đến trẻ, từ trí thức đến những nông dân vừa trúng mùa.
Bên cạnh nhiều trung tâm đào tạo tốt cũng không ít nơi dạy lái còn nhiều vấn đề. Giáo viên đem xe đến tận nhà chở học viên đi học.
Đào tạo lái xe trở thành dịch vụ và giáo viên dạy lái trở thành “người phục vụ”. Người học lái xe là thượng đế. Họ cứ nộp đủ tiền thì sẽ được đào tạo thành lái xe, để rồi hậu quả là không ít người có bằng lái nhưng vẫn rất yếu và hay gây tai nạn.
Một tai nạn nguy hiểm – Ảnh: T.N.V.
Những căn bệnh thường gặp ở lái mới
Mỗi học viên từ khi đến các cơ sở đào tạo lái xe cho đến khi ra trường thì ai cũng được giáo viên nhắc đi nhắc lại rất kỹ hai chữ cẩn thận. Nhưng ra khỏi cổng trường thì hai chữ cẩn thận được nhiều lái xe nhanh chóng trả lại cho thầy. Bệnh chủ quan chính là căn bệnh nan y trong đầu rất nhiều lái xe.
Nhiều tài xế mới để xảy ra va quẹt, tai nạn rồi mới lấp liếm “xui xẻo thì phải chịu…”. Họ không dám thừa nhận sự yếu kém, không để tâm rút kinh nghiệm rồi đến người thâm niên lăn lộn trên đường trường nhưng sơ sẩy vẫn chết ngon lành vì bệnh chủ quan.
Bất cứ người dân nào đi ra đường hoặc trực tiếp làm khách trên các chuyến xe thì chẳng xa lạ gì việc tài xế đua tốc độ. Ngoài những khu vực có cảnh sát giao thông chốt chặn, đo tốc độ, có camera thì nhiều tài xế đều chạy ẩu.
Họ không biết đề phòng khi đường bất ngờ xuất hiện dầu, nhớt trơn trượt, xe hỏng đậu bên đường… là lý do hết sức bình thường trong hàng trăm tác nhân bất ngờ sẵn sàng gây tai nạn trong nghề lái xe.
Đường đang rất đẹp bỗng dưng “sống trâu, ổ voi” sâu hoắm. Bên này dốc thì nắng đẹp, lưng chừng dốc bên kia mưa rào, nước chảy thành suối trơn.
Những đoạn đường thi công dở dang, đào cống rãnh, làm cầu đường, các đơn vị thi công cẩu thả quên không đặt biển báo hiệu.
Đó là chưa kể những hành động thiếu ý thức, vô văn hóa, ném đá thẳng vào mặt tài xế, xả rác, hắt nước, bùn đất ra đường… Nếu tất cả các lái xe đều có suy nghĩ phía trước mình là nguy cơ tai nạn đang chờ, phải thật cẩn thận, phải giảm tốc độ đến mức có thể để lường, tránh hết mọi tình huống thì làm gì có tai nạn.
Bệnh lấn đường, lấn tuyến, lấn qua vạch liền cấm vượt… là căn bệnh thường gặp nhất và hay gây tai họa nhất. Đặc thù các con đường Việt Nam là đường nhỏ và đèo dốc, quanh co uốn lượn, tầm nhìn hạn chế.
Ngoài các biển báo nguy hiểm, người ta thường đặt các biển cấm, biển báo hạn chế tốc độ. Bên cạnh đó người ta dùng vạch liền nét để chia đường, gặp vạch này người lái không được cho xe lấn qua, đặc biệt là những nơi quanh cua liên tiếp, nơi tầm nhìn hạn chế…
Luật là vậy nhưng nhiều lái mới không có khả năng quan sát, không đọc được biển báo. Xe vào đường quanh co mà chân cứ đạp hết ga. Và hàng loạt vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng làm nhiều người tử vong và bị thương.
Cơ quan chức năng kết luận: “Nguyên nhân chủ yếu do ý thức chấp hành pháp luật an toàn giao thông của một bộ phận lái xe là rất kém. Phần lớn do các lái xe không giữ khoảng cách an toàn dẫn đến các vụ tai nạn do xe sau đi cùng chiều húc vào đuôi xe trước”.
Thời gian qua nhiều trường hợp lái xe đã bị cơ quan chức năng xử lý vì vừa lái vừa ăn mì gói vừa lái vừa xem điện thoại, hát karaoke… Một căn bệnh nữa mới xuất hiện lái xe dùng tai nghe nhạc vừa lái vừa nhún nhảy theo nhạc thì làm sao biết xe mình đang cháy hay có xe xin vượt, xe đỗ bên đường.
Vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng xảy ra sớm 9-12 trên cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi khiến bốn người tử vong cũng là bài học xương máu mà các tay lái mới phải hết sức lưu tâm và rút kinh nghiệm.
Theo cơ quan chức năng nhận định, nguyên nhân là do lái xe ô tô khách biển số 29B-08… thiếu chú ý quan sát, không giữ khoảng cách và tốc độ an toàn với xe phía trước dẫn đến va vào đuôi xe đầu kéo chạy cùng chiều.
Đáng lưu ý, tài xế và hành khách trên xe đều không thắt dây an toàn khiến bốn người bị va đập dẫn đến tử vong. Cơ quan điều tra bước đầu xác định tài xế xe khách đã lái xe liên tục trong thời gian năm giờ – quá thời gian lái xe theo quy định.
Tôi viết bài này sau rất nhiều năm cầm vô lăng và dạy lái. Tôi nguyện cầu cho tất cả mỗi khi ra đường đều trở về nhà an toàn và hai chữ “giá như” đừng bao giờ xuất hiện sau mỗi tai nạn! Hãy bắt đầu bằng học lái, học luật thật cẩn thận rồi lái bằng cả trái tim yêu thương con người…
Trong chuyến làm khách trên chiếc xe giường nằm về quê gần đây, tôi để ý không chỉ chiếc xe tôi đi có kiểu vượt xe bên phải. Khi những chiếc xe tải nặng nề không kịp né thì những “quan tài bay” liền chớp đèn và còi để vượt phải với tốc độ chóng mặt. Chỉ cần một chiếc bị choạng lái, lập tức sẽ có va chạm lớn hoặc xe khách sẽ đi xuống ruộng trong chớp mắt. Ví dụ điển hình sáng 18-2 trên cao tốc Cam Lộ – La Sơn, xe con bảy chỗ vượt phải xe container ở nơi cấm vượt. Hậu quả xe 7 chỗ bị hất văng xuống ruộng khiến ba mẹ con tử vong.
Đọc tiếp
Về trang Chủ đề
Nguồn: https://tuoitre.vn/tay-lai-moi-va-bai-hoc-an-toan-ky-cuoi-lai-xe-an-toan-cai-noi-tu-truong-lai-20251214062755392.htm
