(PLO)- Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã có quy định về hiệu lực trở về trước (còn gọi là hồi tố) của một văn bản quy phạm.
Mới đây, MXH tranh cãi chuyện một Thông tư có hiệu lực từ ngày 28-2-2025 nhưng đồng thời cũng nêu những quy định tại Thông tư này áp dụng kể từ ngày 1-1-2025 – tức là trước ngày văn bản có hiệu lực.
Để giải đáp thắc mắc của bạn đọc, PLO đã có những trao đổi với ThS Nguyễn Nhật Khanh (Trường ĐH Kinh tế Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM).
ThS Khanh cho biết, thời điểm có hiệu lực của một văn bản (như tại ví dụ là ngày 28-2-2025) được xác định theo quy định tại Điều 151 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020).
Còn về việc áp dụng VBQPPL thì được nêu tại Điều 156 luật này.
Cụ thể, VBQPPL được áp dụng từ thời điểm bắt đầu có hiệu lực. VBQPPL được áp dụng đối với hành vi xảy ra tại thời điểm mà văn bản đó đang có hiệu lực.
Tuy nhiên, trong trường hợp quy định của VBQPPL có hiệu lực trở về trước thì áp dụng theo quy định đó.
Trong đó, hiệu lực trở về trước (hồi tố) chỉ được quy định trong trường hợp thật cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, VBQPPL của cơ quan trung ương.
Không được quy định hiệu lực trở về trước đối với các trường hợp: Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý; quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn.
VBQPPL của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt cũng không được quy định hiệu lực trở về trước.
Như vậy, việc quy định hiệu lực trở về trước đã được luật nêu rõ, không phải là vấn đề lạ, hay mới.
“Thông tư 01/2025/TT-BLĐTBXH là văn bản được ban hành hàng năm để quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội. Việc quy định hiệu lực trở về trước để đảm bảo tất cả các tháng đã đóng BHXH của người lao động đều được điều chỉnh tiền lương là cần thiết, đảm bảo đúng quy định của Luật Ban hành VBQPPL”, ThS Khanh nói.
Thời điểm có hiệu lực của VBQPPL
Thời điểm có hiệu lực của toàn bộ hoặc một phần VBQPPL được quy định tại văn bản đó nhưng không sớm hơn 45 ngày kể từ ngày thông qua hoặc ký ban hành đối với VBQPPL của cơ quan nhà nước ở trung ương; không sớm hơn 10 ngày kể từ ngày thông qua hoặc ký ban hành đối với VBQPPL của HĐND, UBND cấp tỉnh; không sớm hơn 7 ngày kể từ ngày thông qua hoặc ký ban hành đối với VBQPPL của HĐND, UBND cấp huyện và cấp xã.
VBQPPL được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn thì có thể có hiệu lực kể từ ngày thông qua hoặc ký ban hành, đồng thời phải được đăng ngay trên cổng thông tin điện tử của cơ quan ban hành và phải được đưa tin trên phương tiện thông tin đại chúng; đăng Công báo nước CHXH chủ nghĩa Việt Nam chậm nhất là 3 ngày kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành đối với VBQPPL của cơ quan nhà nước ở trung ương; đăng Công báo tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chậm nhất là 3 ngày kể từ ngày thông qua hoặc ký ban hành đối với VBQPPL của HĐND, UBND cấp tỉnh.
Điều 151 Luật ban hành VBQPPL 2015
(sửa đổi, bổ sung năm 2020).
Nguồn: https://plo.vn/thong-tu-co-hieu-luc-tu-ngay-28-2-nhung-ap-dung-tu-1-1-la-binh-thuong-post835319.html
