Thuế suất 46% của Mỹ: Ngành nào của Việt Nam dễ bị tổn thương nhất?

Theo ông Nguyễn Đình Duy, CFA, giám đốc kiêm chuyên gia phân tích cao cấp của VIS Rating, những ngành công nghiệp dễ bị tổn thương nhất bao gồm đồ điện tử, thiết bị máy móc, dệt may, giày dép và đồ gỗ. Đây là những ngành đóng góp phần lớn vào kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ, với nhiều doanh nghiệp phụ thuộc đáng kể vào thị trường này để duy trì doanh thu.

Mỹ áp dụng mức thuế suất đối ứng 46% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam

Ngành nào xuất khẩu nhiều nhất sang Mỹ?

Số liệu thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam chiếm tới 85% GDP năm 2024, khẳng định vai trò then chốt của xuất khẩu trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Do đó, việc Mỹ áp thuế cao hơn không chỉ khiến giá hàng hóa Việt Nam trở nên kém cạnh tranh hơn trên thị trường Mỹ mà còn làm giảm nhu cầu và doanh số, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp.

Ông Duy nhận định, tác động của mức thuế này sẽ không đồng đều giữa các ngành và các công ty. Các công ty đa quốc gia (MNCs) sản xuất điện tử và thiết bị máy móc tại Việt Nam có thể linh hoạt hơn trong việc ứng phó bằng cách chuyển một phần hoạt động sản xuất hoặc hàng hóa hoàn thiện sang các quốc gia khác. Tuy nhiên, các nhà sản xuất nội địa trong ngành dệt may, giày dép và đồ gỗ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tìm kiếm thị trường thay thế.

Khối phân tích của VIS Rating chỉ ra rằng, trong số các nhà sản xuất dệt may nội địa, Công ty May Sông Hồng (MSH) có tới 80% doanh thu xuất khẩu từ thị trường Mỹ, tiếp theo là TNG (46%), Tập đoàn Dệt May Việt Nam (VGT) (35%) và Dệt May Thành Công (TCM) (25%). Savimex (SAV), một nhà sản xuất đồ gỗ lớn, cũng có 50% doanh thu xuất khẩu đến từ thị trường này. Những doanh nghiệp này, với sự phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ, sẽ phải đối mặt với áp lực chi phí gia tăng, đơn hàng sụt giảm và dòng tiền hoạt động suy yếu.

Đàm phán và khả năng dịch chuyển chuỗi cung ứng

Ông Vũ Duy Khánh, giám đốc phân tích của Chứng khoán SmartInvest, nhận định mức thuế suất 46% là “con số rất cao” và cho rằng Việt Nam có một tuần để đàm phán trước khi sắc thuế chính thức có hiệu lực vào ngày 9/4. Theo ông Khánh, không phải tất cả các mặt hàng đều chịu thuế quan, mà chủ yếu là dệt may, thủy sản và đồ gỗ nội thất.

Ông Khánh cũng lưu ý rằng, nếu mức thuế này kéo dài, chuỗi cung ứng có thể dịch chuyển sang các nước Mỹ Latinh, nơi có mức thuế thấp hơn. Trong ngắn hạn, giá hàng hóa xuất khẩu từ châu Á vào Mỹ sẽ tăng lên.

Trong vài tuần trước khi có thông báo về mức thuế, đại diện chính phủ Việt Nam và Mỹ đã có nhiều cuộc gặp gỡ để thảo luận về các biện pháp thương mại mới và điều chỉnh chính sách. Việt Nam đã phê duyệt các thỏa thuận mới, tạo điều kiện cho các tập đoàn Mỹ hoạt động tại Việt Nam, chẳng hạn như việc SpaceX được phép triển khai thử nghiệm dịch vụ internet vệ tinh Starlink. Những động thái này nhằm thúc đẩy nhập khẩu hàng hóa Mỹ và giảm thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ. Tuy nhiên, kết quả của các cuộc đàm phán đang diễn ra sẽ quyết định mức độ và thời gian áp dụng chính sách thuế quan mới của Mỹ.

Ông Nguyễn Đình Duy của VIS Rating lo ngại rằng sự suy giảm trong các ngành xuất khẩu sẽ ảnh hưởng đến tiêu dùng trong nước, do các doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng tới 30% lực lượng lao động của Việt Nam. Hơn nữa, các hạn chế thương mại gia tăng cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng thu hút dòng vốn đầu tư trong tương lai của Việt Nam và làm giảm triển vọng đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2025.

Trong những năm qua, Việt Nam đã trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng cho nhiều tập đoàn đa quốc gia, nhờ vào dòng vốn đầu tư nước ngoài và sự chuyển dịch trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc Mỹ áp thuế suất cao đang đặt ra thách thức lớn đối với Việt Nam trong việc duy trì lợi thế cạnh tranh và tiếp tục thu hút đầu tư. Chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động đàm phán, tìm kiếm thị trường thay thế và nâng cao năng lực cạnh tranh để giảm thiểu tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan mới của Mỹ.